Sulfat kislotani ishlab chiqarish texnalogiyasi

SULFAT KISLOTANI ISHLAB CHIQARISH USULLARI.

SULFAT KISLOTANI ISHLAB CHIQARISH USULLARI.

Zamonaviy sulfat kislota ishlab chiqaruvchi korxonalar uchun dastlabki xomashyo oltingugurt to’rt oksidi kislorod va suv hisoblanadi.Ular orasidagi o’zaro tortishuv quyidagi stexiometrik tenglama bo’yicha ketadi:

so2 +0.5 o2 +nH2o = H2SO4+(n-1)H2O +Q

Bu jarayon NITROZA va KONTAKT usullari bilan amalga oshiriladi.Nitroza va kontakt usullarining bir-biridan asosiy farqi asosan SO2 gazini SO3 gaziga qanday oksidlanishiga bog’liq.

NlTROZA USULida SO2 ning SO3 gacha oksidlanishi, asosan, suyuq fazada kechadi va kislorodni berish azot oksidlari yordamida amalga oshirishga asoslangan. Azot oksidlari(NO2,N2O3,N2O5) SO2 ni SO3 gacha oksidlab, o’zlari NO gacha qaytariladi. NO esa gaz aralashmasidagi kislorod bilan suyuq va gazli fazalarda oksidlanadi.O’tgan asrning 70- yillarigacha natriy sulfat(keyinroq superfosfot) ishlab chiqarish uchun nitroza usuli bilan olinadigan sulfat kislotasi qo’llanilib kelingan.

NlTROZA USULida SO2 ning SO3 gacha oksidlanishi, asosan, suyuq fazada kechadi va kislorodni berish azot oksidlari yordamida amalga oshirishga asoslangan. Azot oksidlari(NO2,N2O3,N2O5) SO2 ni SO3 gacha oksidlab, o’zlari NO gacha qaytariladi. NO esa gaz aralashmasidagi kislorod bilan suyuq va gazli fazalarda oksidlanadi.O’tgan asrning 70- yillarigacha natriy sulfat(keyinroq superfosfot) ishlab chiqarish uchun nitroza usuli bilan olinadigan sulfat kislotasi qo’llanilib kelingan.

Kontakt jarayonining rivojlanishida Rossiyada ishlab chiqarilgan TANTILEV kimyo zavodi tizimi katta ahamiyat kasb etadi. Bu tizim amalga joriy qilindi va o’sha davr uchun zamonaviy takomillashgan tizim hisoblanardi.

Foydalanilgan katalizator platinalashgan asbest ko’rnishda bo’lib,barbotaj tipidagi adsorberlar ishlatilgan.Hozirgi kunda jarayonda katta miqdordagi sulfat kislotasi kontakt usuli bilan ishlab chiqariladi.

Sulfat kislotasini kontakt usuli bilan ishlab chiqarishning o’sishi yuqori tehnik darajada jihozlanganligi,toza va konsentrlangan kislotaga bo’lgan talabning borligi,jarayonni avtomatlashtirish mumkinligi,shuningdek,yo’l qo’yiladigan darajagacha atmosferaga chiqib ketadigan gazlarda oltingugurt oksidlari konsentratsiyasi miqdorining kamligi bilan aniqlanadi.