Sumqayıt Dövlət Universiteti Fakültə: Kimya və Biologiya İxtisas: Mikrobiologiya Kurs: I qrup : m 333a fənn : Aktinomisetlərin mikrobiologiyası

Sumqayıt Dövlət Universiteti

Fakültə:Kimya və Biologiya

İxtisas: Mikrobiologiya

Kurs: I

Qrup :M 333A

Fənn :Aktinomisetlərin mikrobiologiyası

Fərdi iş:

1)Bioloji və fəal maddələr ifraz edən aktinomisetlər.Antibiotiklərə həssaslıq testləri.

2)Aktinomisetlərin təbiətdə mövqeyi və yayılmas.Torpaqda yayılan aktinomisetlər.

Müəllim: Dos. Sultanova Natella. H

Tələbə :Sabirli Dinarə Qurban

1)Bioloji və fəal maddələr ifraz edən aktinomisetlər.Antibiotiklərə həssaslıq testləri.

Bakteriyalar xam üzvi maddələri parçalayır və ya metobolizmə edir və ondan enerji mənbəyi kimi istifadə edirlər.Göbələklər və aktinomisetlər bakteriyaların geridə qoyduqlarını təmizləyirlər.Zülal,selüloza və nişasta kimi çətin parçalanan birləşmələri parçalayırlar.Bakteriyalar və göbələklər kompleks üzvi birləşmələri parçalayan fermentlər ifraz edir,daha sonra sadə birləşmələri hüceyrələrinə hopdururlar. Bəzi aktinomisetlər lignin,hemisellüloz və selüloz kimi lignoselülozik bütün komponenləri tamamilə parçalaya biləcək bir sıra fermentlər ifraz edirlər.Enzimləri ifraz etmə qabiliyyətlərindən dolayı xam bitki toxumalarına hücumda və onları digər mikroblar üçün yumşaltmada təsirlidirlər.Sellülozu və hemiselülozu parçalaya bilən mikrobların istifadəsi ,bitki biokütləsindəki bu selüloz və hemiselülozun yüksək nisbətdə olması səbəbindən vacibdir.

Kompost mikrob populyasiyasında aktinomisetlər çox üstünlük təşkil edir.Aktinomisetlərin mövcudluğu potensial olaraq kompost yetkinliyinin bir göstəricisi ola bilər və eyni zamanda patogenlərin sağalma mərhələsində ,bəslənməsində iştirak edirlər,bu da kimyəvi geosmin sərbəst buraxılması səbəbindən xoş torpaq qoxusunun olması ilə müşayiət olunur.

Saprofitlərdən başqa aktinomisetlərin davamlı olaraq antibiotiklər,fermentlər, biopestisitlər bitki böyüməsini təşviq edən hormonlar kimi potensial kənd təsərrüfatı , əczaçılıq və sənaye tətbiqləri üçün mikrobial bioaktiv ikincil metobitlərin ən məhsuldar istehsalçıları olduğu bildirilmişdir.

Aktinomisetlər arasında Streptomyces növləri tərəfindən 7.600 ətrafında birləşmə istehsal birləşmə istehsal olunur.Antibakterial maddələr kimi istifadə olunan streptomisetlərdən alınan antibiotiklərə S.griseus tərəfindən Streptomisin, S.griesus tərəfindən Streptomisin ,S.fradiae tərəfindən neomisin ,S.rimosus tərəfindən S.kanamyceticus tetrasiklin ,S.venezuelae tərəfindən xloramfenikol daxildir.Bu qrupun üzvləri ,Antrasiklinlər( Aclarubicin, Daunomycin və Doxorubicin) Peptidlər (Bleomisin və Actiomycin D), Aurelic acid (Mitramisin), Enediynes (Neocarzinstatin), Antimetabolitlər ) və s. daxildir.

İstənməyən otlar və alaq otlarına qarşı hebisid kimi istifadələri ilə də tanınırlar.Eyniylə bialofos, glutamin sintezinə mane törədərək bir illik və çox illik çəmənli yabanı otları və geniş yarpaqlı yabanı otlara qarşı mübarizə aparmaq üçün geniş istifadə olunur.

Molekulyar bioloji üsullar aktinomisetlərdən yeni antibiotiklərin tapılmasına geniş miqyasda kömək etmişdir.Molekulyar tətqiqatda texnologiyanın inkişafı ilə tətqiqatçılar trəfindən xüsusi olaraq aktinomisetlərin 16SrRNA ardıcıllığını hədəf alan astarlar hazırlanmışdır.

Aktinomisetlərin cins səviyyəsinə təyin edilməsi, bu sahədə böyük bir inkişaf olmuşdur.Həm dəniz,həm də yerdəki Aktinobakteriyalar tərəfindən çox müxtəlif biolojiaktiv maddələr istehsal olunur.Aktinomisetlər amilaz nişastasını aşındıran amilotik fermentlərin hüceyrədən kənar həzmini həyata keçirmək üçün hüceyrələrin xaricinə amilaz ifraz edir və qida sənayəsi , fermentasiya kimi biotexnoloji tətbiqlərdə böyük əhəmiyyətə malikdir.Aktinobakteriyalardan istehsal olunan lipazın qidada, dərman və yuyucu sənayesində geniş tətbiqi var.Bunların sintezi üçün bitexnoloji sənayedə biopolimerlərdən və biyodizeldən də istifadə edilmişdir.Proteazalar ticari və sənaye məqsədi ilə istehsal olunan fermentlərin ən əhəmiyyətli qrupu hesab olunur.Mikrobial proteaz dünya səviyyəli sənaye fermentləri bazarının 60%-ni təmsil edir.

Aktinomisetlərin L-asparginaz üçün mükəmməl bir qaynaq olduğu ortaya çıxdı.Torpaqdan,okeandan və bərk tullantıların ekoloji cəhətdən deqradasiyasından aktinomiset istehsal edən antibiotik və digər ikincil metobolitlərin araşdırılması və xarakteristikası ilə bağlı bir çox ədəbiyyat mövcuddur.

Limaye, güclü termo tolerant və qələvi dözümlü aktinomiset suşlarını dəniz mühitindən , isti su mənbələrindən , kompostlaradan ,göl çöküntülərindən, torpaqdan müvəffəqiyyətlə təcrid edildi və ksilanaz selüloz istehsalı üçün araşdırıldı.

Workie və Abate, göbələk kompostundan izolasiya edilən aktinomisetlərin test orqanizminə qarşı antigöbələk aktivlik göstərdiyini müşahidə etdilər.Daha sonra qram müsbət ,spor əmələ gətirən və hərəkətli aktinomiset bakteriyasını izolasiya etdilər və Congo Red Assay ilə selüloza istehsalı üçün araşdırıdlar və növlər 16rRNT analizinə görə müəyyənləşdi.

Anusuya və Geetha adlı araşdırmaçılar 2012-ci ildə banan tullantlı kompostundan termofilik aktinomisetlərin varlığını bildirdilər.Onları nişasta kazein aqarda izolasiya etdilər və morfoloji özəlliklərini incələdilər.