T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

4.2.3.29
 
 es darauf anlegen zu+ Infinitiv 
 
           
Sözlüksel anlamı, “(kesinlikle, azimle) planlamak, niyetinde olmak”(WAHRIG, 
1986: 169) şeklindedir. STEUERWALD (1988: 34), bu fiilin anlamını “istihdaf etmek; 
iş edinmek, maksat gütmek”  olarak ifade eder.  
1)
 
Er hat es  darauf angelegt, im Ausland zu arbeiten.  
Yurtdışında çalışmayı  hedef edindi/azmindeydi.  
 

---

 
161 
[hedef  ed-i-n-di] : 
[hedef] 
: Bağımsız sözlüksel biçimbirim 
[ed-]  
: Bağımlı sözlüksel biçimbirim,  [et-],  yumuşama  
                       ile [ed-]’e  dönüşmüştür. 
[-i]   
: Bağlama ünlüsü 
[-n]   
: Dönüşlülük çatı biçimbirimi 
  
   [-di]   
: Belirli geçmiş zaman biçimbirimi, haber kipi, [Ø] sıfır  
                                      biçimbirimi 
           Bu fiili  ayrıca, 
[
azimle planladı, niyetindeydi, iş edindi, maksadını güdüyordu
]
  
sözcüksel birimleriyle de ifade edebiliriz.  
 
           4.2.3.30  sich anschicken zu+Infinitiv            
           Sözlüksel anlamı “bir şeyi yapmaya hazırlanmak, bir şeyi yapmaya başlamak” 
(ÖNEN, 1993: 52) biçimindedir.  
           Der Mann schickt sich an, im Garten zu arbeiten. 
           Adam bahçede çalışmaya hazırlanıyor. 
 
[hazır-la-n-ı-yor]: 
[hazır]  
: Bağımsız sözlüksel biçimbirim 
[-la] 
 
: Fiil türetme biçimbirimi 
[-n] 
 
: Dönüşlü çatı biçimbirimi 
[-ı] 
 
: Bağlama ünlüsü 
[-yor]   
: Şimdiki zaman biçimbirimi, haber kipi, [Ø] sıfır biçimbirimi. 
 

---

 
162 
           Bu fiilin beginnen, sich vorbereiten auf Akk. fiillerine yakın bir anlamı vardır. 
Bu cümleyi [Adam bahçede çalışmaya başlıyor.] biçiminde de ifade edebiliriz. 
 
          4.2.3.31  nicht anstehen zu+ Infinitiv 
 
          STEUERWALD  (1988:40),  bu  fiilin  anlamlarını    “bir  şeyi  yapmakta  tereddüt 
etmemek;  bir  şeyi  yapmaktan  geri  kalmamak”  olarak  belirtir.  Yüksek  standart 
Almancada kullanılan bir fiildir. 
 
         1) Im Dardanellenkrieg standen die türkischen Soldaten nicht an, ihr Vaterland  
             zu   verteidigen. 
            Çanakkale savaşında Türk askerleri anavatanlarını savunmada tereddüt  
            etmediler.  
           
               [tereddüt et-me-di-ler]: 
[tereddüt] 
:  Bağımsız sözlüksel biçimbirim 
[et-]   
:  Bağımlı sözlüksel biçimbirim 
[-me] 
:  Olumsuzluk biçimbirimi 
[-di]   
:  Belirli geçmiş zaman biçimbirimi, haber kipi 
[-ler]  
:  3. çoğul kişi biçimbirimi  
 
          Yukarıdaki fiili  aynı zamanda [geri durmadılar ] şeklinde de verebiliriz. Ya da 
[geri kalmadılar] da bu anlama yakın bir karşılık ifade eder. 
 

---

 
163