T. C. Okan üNĠversġtesġ sosyal bġLĠmler enstġTÜSÜ

ġekil 2.2 Bağımsız Denetim Kavramı AkıĢ ġeması 
 
Kaynak: Adnan Dönmez, Denetim İhtiyacı, Denetim Türleri,Denetçi Türleri, Denetimin 
Amaçları ve Yararları ve Denetim Benzeri Kavramlar , 
http://slideplayer.biz.tr/slide/5884264/ 
 
Bağımsız denetimin tanımında üç önemli unsur şu şekilde belirtilmiştir: 
Birincisi  bağımsız  denetimin  önceden  saptanmış  kriterlere  göre  yapılmasıdır.  Bu 
kriterler,  Türkiye  Finansal  Raporlama  Standartları  (TFRS)  ve  muhasebenin  temel 
kavramları olarak belirlenen kriterlerdir. Ayrıca denetçi bağımsız bir denetimi sürdürürken 
işletmenin  bağlı  bulunduğu  yasalar  ve  mevzuatları,  standartları  ve  de  denetimin  amacına 
göre Uluslararası Denetim Standartlarının (UDS) da dikkate almalıdır (Selimoğlu, 2009:6). 
Bu  ilkelerden  ikincisi  bağımsızlıktır.  Finansal  tabloyu  kullanan  kişilerin  bağımsız 
denetim  raporuna  ihtiyaç  duymalarının  en  temel  sebebi  güvenilir,  nesnel  ve  tarafsız  bakış 
açısıdır. Bu sebeple denetçi, kendinden beklenenler doğrultusunda mesleki ölçütlerinin de 

---

15 
 
gerektirdiği  gibi  önyargılarından  uzak,  profesyonel  ve  tarafsız  bir  şekilde  denetleme 
görevini yerine getirmelidir.  
Üçüncü  ve  son  ilke  ise  denetim  standartlarına  uygunluktur.  Bütün  denetçiler  IFAC 
(International  Federation  of  Accountants)  tarafından  ortaya  konan  UDS‟lere  uymak 
mecburiyetindedirler  (Selimoğlu, 2009: 6-7). 
Bağımsız  denetçi  bir  denetleme  mesleğini  yerine  getirirken  bir  firmaya  veya  kuruma 
bağlı değildir. Bu  yüzden ücretini  özel  firmadan veya devlet  kurumundan değil doğrudan 
denetlediği kurumun kendisinden alır (Güçlü, 2008: 8).  
KGK  (Kamu  Gözetimi,  Muhasebe  ve  Denetim  Standartları  Kurumu)‟nın  teşkilat 
hükümlerini  saptaya  KHK‟da  yer  alan  tanıma  göre  bağımsız  denetçi,  bağımsız  denetim 
faaliyetini gerçekleştirmek üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali 
Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu‟na (6102 Sayılı Kanun) göre yeminli mali 
müşavir  ya  da  serbest  muhasebeci  mali  müşavirlik  ruhsatını  almış  meslek  mensupları 
arasından kurum tarafından yetkilendirilen kişilerdir.  
IFAC  denetçilerin  bazı  mesleki  etik  ilkelerine  tabi  olduklarını  belirtmiş 
(http://www.ifac.org,),  bu  ilkelerle  ilgili  olarak  IESBA‟nın  (The  International  Ethics 
Standards  Board  for  Accountants)  yayınladığı  Profesyonel  Muhasebeciler  İçin  Etik 
Kurallar‟a (Code of Ethics for Professional Accountants) göndermede bulunmuştur.  
Burada  bahsedilen,  bağımsız  denetçilerin  uymak  zorunda  oldukları  kurallar  şunlardır 
(IESBA, 2012: 14):  
• 
Dürüst olmak (mesleki ilişkilerde açık sözlü ve dürüst olmayı ifade eder.) 
• 
Çıkarlar,  önyargı  gibi  sebeplerle  başkalarının  kendi  yetkisini  kötüye  kullanmasını 
önleyen, bunu reddeden bir tarafsızlık, 
• 
Yasalar  ve  mesleki  uygulamalar  çerçevesinde  kendini  güncelleyerek  müşterinin 
tatmin olacağı bir mesleki hizmet almasını sağlamak, bunun için yeterli bilgi ve donanıma 
sahip olup mesleki çalışmasını yaparken son derece titiz ve özenli davranmak, 
• 
Mesleki  ilişkiler  neticesinde  elde  edilen  bilgiyi  gizlilik  esası  gereği  yasal  bir 
zorunluluk  veya  mesleki  bir  hak  gerektirmedikçe  üçüncü  kişilerle  paylaşmamaya,  bu 
bilgileri ifşa etmemeye özen göstermek,  

---

16 
 
• 
Kanun  ve  yönetmeliklere  uyan,  güvenirliğini  sarsacak  eylemlerde  bulunmayan 
mesleki ahlak ve davranış.  
Bunların  yanında  bağımsız  denetçilerin  işi  kendisine  verilen  görevi  yerine  getirme  ve 
gerekli  inceleme  raporunu  hazırladıktan  sonra  ilgili  kuruma  sunmakla  sınırlıdır.  Denetçi 
tarafından  görevinin  ihmal  edilmesi  TCK  (Türk  Ceza  Kanunu)  tarafından  da  suç  olarak 
görülmektedir (Güçlü, 2008: 78).