T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

2,
ustki 
3
va pastki 5 kardanli vallar, 
uzatm alarni o‘zgartirish qutisi 
4,
bosh uzatm a 
6
va balansirlar 
reduktorlari 
8
dan tuzilgan.
Quruq tipdagi ikki diskli ilashish m uftasi avtogreyderni joyidan 
jildirishda yoki to‘xtatishda dvigatelning tirsakli valini uzatm alarni 
o‘zgartirish qutisining birlamchi valiga ravon biriktirish yoki undan 
ajratish uchun ilashish m uftasi m ashinist kabinasiga o‘rnatilgan 
pedal yordam ida m exanik tarzda uzib qo‘yiladi.
4 .2 0 -ra s m .D 3 -9 9 -1 -4
avtogreyd eri tra n sm issiy a sin in g kinem atik sxem asi: 
1-dvigetel:
2—ilash ish m uftasi; 3, 5 -y u q o rig i va pastki kardanli vallar; 4 - u z a t m a la r
qutisi; 6 - a s o s iy uzatm a; 7 —ketingi yeta kch i g'ildirak; 8 - b a la n s ir reduktori
225

---

Uzatmalarni o'zgartiruvchi uch valli m exanik quti 
4
avtogrey­
derning harakat tezligi va yo'nalishini o'zgartirishga mo'Ijallangan 
bo'lib, uzatm alarning ikki ish va transport diapazonlariga ega. Har 
qaysi diapazon o‘z navbatida, uchta oldinga va bitta ketinga yurish 
uzatmalariga ega. Uzatmalarni o'zgartm sh qutisining ham m a tishli 
g'iidiraklari turli tishlidtr. Uzatmalar ko'/g'aluvehi m uftalar bilan 
ulanadi. Uzatmalarni alm ashilib ulash m exanizm i Uzatmalarni 
o'zgartirish qutisi karterining yon tomonida joylashgan.
Ketingi ko'prik quym a p o la i karterga ega bo'lib, bu karter 
ichida ikki bosqichli reduktor ko'linishida ishlangan bosh uzatma 
6
joylashgan. Karter balkalarning uchlariga silindrik shesternyalar 
tuplam idan iborat bo'lgan balansirlar reduktorlari 
8
o'rnatilgan. Har 
bir balansir kapron vtulkalarda ko'prik balkasiga nisbatan tebranadi. 
Balansirning chiqish vallari yurish g'iidiraklari o'rnatiladigan 
gupchakdan iborat. Etakchi ko'prikka balansirlarda g'ildiraklar 
m ahkam langan, ko'prikning o'zi esa tayanch ram aga tayanch 
supachalar vositasida bikr qilib m ahkam langan.
Old ko'prik payvandlab yasalgan qutisimon kesimli balkadan 
iborat, unda g'ildiraklarni burish va og'dirish m exanizm lari 
joylashgan. Old ko‘prikning o'rta qismida uni asosiy ram a bilan 
sharnir yordamida biriktirish uchun qurilma bor. Old g'ildiraklarni 
og'dirish m exanizm ning mavjudligi yon tomondan nagruzkalar 
ta’sir etganda avtogreyderning turg 'u n harakatlanishini ta’minlaydi 
va uning burilish radiusini kichraytiradi.
Rul boshqarmasi rul chambaragi, kardanli uzatma, gidrokuchay- 
tirgichli rul mexanizmi va boshqariluvchi old g'ildiraklarni burish 
mexanizmining richaglari hamda tortkilar sistemasini o'z ichiga oladi.
Asosiy ish organi va qo'shimcha jihozlarni, rul m exanizm i 
hamda g'ildiraklarning og'ishini boshqarish uchun avtogreyder 
unifikatsivalangan gidravlik sistema bilan (4.21-rasm) jihozlangan, u 
alohida agregatli sistema bo'yicha ochiq tipdagi ikki konturli qilib 
ishlangan, bu konturlar to'qish magistrali ichida o'zaro biriktirilgan. 
Har bir kontur o'zining gidronasosiga ega. Gidrosistemaning moy 
baki 
1
ikkala kontur uchun umumiydir.
226

---

4.21-rasm.
D Z - 9 9 - 1 - 4 avtogreyd eri g id ro siste m a sin in g sxem asi:
1 -m o y
baki; 3 -filtr; 
3,
4 - g id ro n a s o s la r; 5 - s a q lo v c h i klapan: 6 —tortish ram a- 
sin i ch iq a ru v ch i gidrotsilindr; 7 - r e v e rs iv zolotnik; S—rul b o sh q a rm a si gidroku- 
chaytirgichi: 
9 - rul 
b o sh q a rm a si 
gid ro ku ch aytirg ich in in g
taq sim lag ich i; 
10, 
77 -g id ro taq sim lag ich la r: 
11,
-/6 -ag ‘d a rg ich n i ko 'taru vch i va tush iru vch i gid ro si- 
lindrlar; ^ - b o s h q a rilu v c h i old g'ildiraklarn i ag 'd a ru v ch i gidrosilindr; 73-gidrom otor; 
7 4 - a g ‘d a rg ich n i ch iq a ru v ch i gidrotsilidr; 
7 5 -b u ld o z e r jih o zin i ko 'taru vch i va
tu sh iru vch i gidrotsilindr
Birinchi konturga moy shesternyali nasos