Таълимни ташкил этиш турлари ва шакллари

Akademik lisey va kasb-xunar kollejlarida ta’limning ma’ruza-amaliy tizimi, uning belgilari va xususiyatlari. Uzbekiston Respublikasining “Ta’lim tugrisida”gi konuni va “Kadralar tayyorlash milliy dasturi”da kuzda tutilgan urta maxsus, kasb-xunar ta’limi muassasalari mustakil xayotga kirib kelayotgan yoshlarga muayyan soxa yunalishi buyicha chukur, differensasiyalashgan kasbiy bilimlar berish imkoniyatini yaratadi.
Akademik liseylar va kasb-xunar kollejlarida ta’limning ma’ruza-amaliy tizimidan foydalaniladi. Mashgulotlar ikkita birlashtirilgan darslar kurinishida 90 minut davom etadi. Ularning uziga xosliklari kuyidagilardan iborat:

• 
  ma’ruza ukuvchilarning mustakil ishlari uchun taxminiy asos sifatida katta xajmdagi tizimlashtirilgan axborotlarni berishning asosiy shakli (90 minut tashkil etiladi);
  
• 
  amaliy mashgulot akademik lisey, kasb-xunar kolleji ukituvchisi raxbarligi ostida olgan ukuv axborotlari (leksiya va mustakil ishlari)ni chukurlashtirish, taxlil kilish, kengaytirish, kullash va uzlashtirilishini nazoratni tashkil etish shakli;
  
• 
  akademik lisey, kasb-xunar kollejida ukish asosiy shakli sifatida ukuvchilarning mustakil faoliyatlari amalga oshiriladi;
  
• 
  ukuv guruxi ukuvchilarni uyushtirishning asosiy shakli (uning doimiy tartibi odatda butun ta’lim davomida saklanib koladi);
  
• 
  ukuv guruxlari tuplami akademik lisey, kasb-xunar kollejida kurslardan iborat buladi;
  
• 
  kurslarda ukuv mashgulotlari jadvalga binoan yagona ukuv rejasi va dasturlari buyicha amalga oshiriladi;
  
• 
  ukuv yili ikki semestr, attestasiya davri va ta’tillarga bulinadi;
  
• 
  xar bir semestr xamma ukuv fanlari buyicha yakuniy attestasiya (imtixon topshirish) bilan yakunlanadi;
  
• 
  akademik lisey, kasb-xunar kollejida ukish muxim fanlar buyicha attestasiya (bitiruv imtixonlarini topshirish) va mutaxassisligi buyicha bitiruv malakaviy ishni ximoya kilish bilan yakunlanadi.
  

Akademik lisey, kasb-xunar kollejlarda ta’lim ma’ruza, seminar, laboratoriya ishi, ukuvchilarning ilmiy tadkikotchilik ishlari (UITI), ukuvchilarning mustakil ukuv ishlari, ishlab chikarish amaliyoti, chet elda ish tajribasini oshirish kabi shakllarda tashkil etiladi. Ta’lim natijalarini nazorat kilish va baxolash shakli sifatida kundalik, oralik va yakuniy nazorat, baxolash reytingi tizimidan, referativ va kurs, bitiruv ishlaridan foydalaniladi.
Adabiyotlar:

1. 
   Uzbekiston Respublikasining «Ta’lim tugrisida»gi konuni //Barkamol avlod – Uzbekiston tarakkiyotining poydevori. – Toshkent, Shark nashriyot-matbaa konserni, 1997.
   
2. 
   Uzbekiston Respublikasining «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» //Barkamol avlod – Uzbekiston tarakkiyotining poydevori. – Toshkent, Shark nashriyot-matbaa konserni, 1997.
   
3. 
   Karimov I.A. Barkamol avlod – Uzbekiston tarakkiyotining poydevori. - Toshkent, Shark nashriyot-matbaa konserni, 1997.
   
4. 
   Mavlonova R. va boshk. Pedagogika. – Toshkent, Ukituvchi, 2001.
   
5. 
   Podlasuy I.P. Pedagogika. Novuy kurs. V 2 kn. Kn. 1. – Moskva, Vlados, 1999.
   
6. 
   www.ziyonet.uz
   

1¹ Авесто. +адимги Шар= адабиёти. – Москва, МДНМ, 1984, -с. 352.

2² Ращимов С.Р. Абу Али ибн Синонинг психологик-педагогик =арашлари. – Тошкент, Ы=итувчи, 1978, - 103-бет.

1¹ Анатомия педагогической мысли Узбекистана. – Москва, 1986.

2² М.Тохиров. Мирзо Улу\бекнинг педагогик =арашлари. – Тошкент, Фан, 1984.

1^ ХVI-ХVII асрларда ¢арбий Русияда биродарлик ва диний-маърифатпарварлик деб аталувчи ташкилотлар пайдо б´лади.