SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3
ǀ ISSUE 4
ǀ 2022
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016)
Passport:
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 640
TARBIYANING MAQSAD VA VAZIFALARI
Nilufar Abduvali qizi Burxonova
Alisher Navoiy nomidagi oʻzbek tili va adabiyoti universiteti talabasi
ANNOTATSIYA
Tarbiyamaqsadi va mazmuni metodlarni toʻgʻri tanlashga imkon beradi.
Maqsad qanday boʻlsa, unga erishish metedlari unga muvofiq boʻlishi zarur.
Tarbiyaning mazmunini shaxsning shakllanishiga qoʻyiluvchi, ijtimoiy talablar
mohiyatidan iborat.
Unutmaslik kerakki,aynan bitta vazifa turli xil fikrlar bilan
toʻldirilgan bolishi mumkin. Shuning uchun metodlarni umuman mazmun bilan emas
balki aniq fikr bilan bogʻlash g’oyat muhimdir.
Tarbiyalanuvchilarning yosh
xususiyatlari. Tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchilorning yosh xususiyatlarini
inobataga olish maqsadga muvofiqdir. Yosh xususiyatlari muayyan bir yosh davriga
xos boʻlgan
anatomik, fiziologik va psixolegik xususiyatlaridir
Tayanch soʻzlar. Taribiyaning maqsadi umumiy vazifalari, tor manodagi
tarbiya, keng ma'nodagi tarbiya, tarbiya
tamoyillari tarbiya usullari, tarbiya
vositalari. Tarbiya pedagogikadagi asosiy tushunchalardan biri hisoblanadi. Jamiyat
va pedagogikaning tarixiy rivoji davomida ushbu kategoriyani tushuntirishga turlicha
yondashuvlar yuzaga keldi. Eng avvalo, keng va tor ma'nodagi tarbiya farqlanadi.
Keng ma'noda tarbiya: shaxsga
jamiyatning tasir etishi, ijtimoiy hodisa sifatida
qaraladi. Tor ma'nodagi tarbiya, pedagogik jarayon sharoitida ta'lim maqsadini
amalga oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning
maxsus tashkil etilgan
faoliyati tushuniladi.
Jamiyat azolarining maqsadga yoʻnaltirilgan rivojlanishi hamda ularning
qator ehtiyojlarini qondirish uchun shart-sharoitlar yaratish jamiyat rivoji uchun
zarur bolgan ijtimoiy madaniyatga
mos yetarlicha hajmdagi ,, inson kapitali" ni
tayyorlash madaniyatlarni kuzatib turish orqali ijtimoiy hayotning barqarorligini
taminlash malum jins, yoshi ijtimoiy-kasbiy guruhlarning
qiziqishlarini hisobga
olgan holda va ijtimoiy munosabatlar doirasida jamiyat a’zolarining harakatini
tartibga solish . Tarbiya jarayonida tarbiyalanivchilarning yosh xususiyatlarini
inobatga olish maqsadga muofiqdir. Yosh xususiyatlari
muayyan bir yosh davriga
hos bulgan anotamik, fizalogik va pisixologik xususuyatlardir. Masalan; mas’uliyat
tuyg’usini boshlangich ta'lim, o’rta ta'lim va o’rta mahsus, kasb-hunar ta'limi
muassasalarida ta'lim olayotgan o’quvchilarda ham shakllantirish mumkin. Biroq
har bir bosqichda maskur sifatni shakillantirish borasida turli metodlar qo’llaniladi.