Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Bonifatsiy
VIII
(1294–1303) ruhoniylarga Fransiya 
qiroliga soliq to‘lashni man etish-
dan tashqari, Filiðp IV
 
dan Flan-
driyaga qarshi urushni to‘xtatishini 
talab qiladi. Fransiya qirolining 
Papa xohish-irodasiga bo‘ysunma-
ganligiga javoban Boni 
fatsiy VIII
 
Filiðp IV
 
ning cher 
kovdan xoliligini 
tantanali e’lon qi 
lish uchun tayyorgarlikka ki 
rishadi.
General shtatlar. 
Bunga javoban Fransiya qiroli 
1302-yilda uch toifa vakillari: ruhoniylar, dvoryanlar 
va shaharliklarni chaqirib, ularga papa bilan mojaroni 
muhokama qilishni taklif etadi. Fransiyada birinchi va ik-
kinchi toifalar soliq to‘lamagan, uchinchi toifadan asosan 
boy shaharliklar chaqirilgan.
General shtatlar 
(yalpi toifalar)
 – 
Fransiyadagi
 
oliy 
tabaqaviy-vakillik muassasasi.
Dvîryanlàr 
(nîmdîr zîdàgînlar)
 – 
fåîdàllàr tîifà-
sining imtiyozli qismi. Imtiyozlàr mårîsiy bo‘lgàn.
Keng jamoatchilik ko‘magiga tayangan Filiðp IV pa-
paga qarshi hara 
katni boshlab, to‘liq g‘alaba qozonadi. 
Fransiya arxiyepiskopi papalikka saylanadi. Uning davrida 
papa qarorgohi Rimdan Fransiya 
ning janubi – 
Avinon
shahriga ko‘chib o‘tishiga qaror qilinadi. Avinon fransuz 
qiroli mulkiga kirmasa-da, albatta, uning bu yerdagi ta’siri 
katta edi. Papalarning Rimga qaytishi uchun qariyb 70 yil 
kerak bo‘ldi. Bu yillar (1309–1377) Rim cherkovi tari 
xida 
«
papalar 
ning Avinon tutquni
» nomini oladi.
Filiðp IV boshlagan «
tampliyerlar ishi
» ham Yev-
ropada katta shov-shuvga sabab bo‘ladi. 1307-yilda or-
denning ko‘pchilik a’zo 
lari va buyuk magistri qamoqqa 
olinadi. Ordenning bitmas-tuganmas boyliklari haqidagi 
mish-mishlar ularning boshiga balo bo‘ladi. «Avinon 
papa»sidan rozilik olib, tampliyerlarning mol-mulklari 
musodara qilina boshlanadi. Ko‘plari qiynoqqa solinib, 
75-rasm.
Avinondagi 
papa qarorgohi

---

93
IV BÎB. YEVROPADÀ MARKAZLASHGAN DÀVLÀTLÀRNING TÀSHKIL TÎPISHI
gul 
xanlarga tashlanadi. Buyuk magistr 1314-yilda o‘limga 
mahkum etiladi. 
Shu tàriqà XIV àsrdà Fransiyadà tîifàviy mînàrõiya, 
ya’ni tîifà vàkillàri yig‘inigà tayanàdigàn, màrkàzlàshgàn 
dàvlàt shàkl 
lànà bîshlàdi.
1. Qirol Filipp va Rim papasi o‘rtasidagi mojaro 
sabablarini ayting.
2. Nomdor zodagonlar toifasi haqida nimalarni 
bilasiz? O‘rta asrlarda mamlaktaimizdagi ushbu 
tabaqa qanday nomlangan?
3. Keng tarkibdagi General shtatlarni chaqirishdan 
maqsad nima bo‘lgan?
4. Filipp IV uchun «tampliyerlar ishi» nega kerak edi?