Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

0 ‘zingizni sinang
♦ Era — bu ... . 
♦ M ilod — bu ... .
♦ M iloddan avvalgi — ... .
Yurtimizda ajdodlarimiz sug‘diy, xorazmiy, muchal va hijriy kabi 
yil hisoblaridan foydalanganlar.
Hijriy yil hisobi. 
Dunyoning qator davlatlarida hijriy yil hisobi 
ham q o ‘llaniladi. U A rabistonda yaratilgan. Bu yil hisobiga 
payg‘am barim iz M uham m ad (s.a.v.)ning m ilodiy 622-yilning 
16-iyulida Makka shahridan M adina shahriga hijrat qilgani, ya’ni 
ko‘chgan vaqti asos qilib olingan. Bu sanadan hijriy birinchi yil 
boshlandi.
0 ‘zbekiston Respublikasida hijriy yil hisobidan diniy marosimlar va 
bayram kunlarini belgilashda foydalaniladi.
Xronologiya tushunchasi. 
Tarixda yuz bergan voqea va 
hodisalarning vaqtini aniqlash juda m uhim dir. Busiz tarix fanini 
m ukam m al yaratib b o ‘lmaydi. Tarixda yuz bergan voqea va 
hodisalarning vaqtini aniqlashda tarixchi olimlar xronologiya faniga 
murojaat qiladilar.
Yodda tuting!
«Xronologiya» so‘zi yunoncha (grekcha) «xronos» — vaqt va «logos» — 
fan so‘zlari birikm asidan iborat b o ‘lib, tarixiy voqea va hodisalar ro ‘y 
bergan vaqtni aniqlovchi fandir.
XV=15
XV11=17
XX=20
XXV=25
XXX=3()
XL=4fl
I,=S0
C=100
D=500
M=1000

---

Xronologiya vazifasiga ko‘ra tarix faniga yordamchi fandir. Bu fan 
yordamida olimlar qaysi tarixiy voqea va hodisa qachon ro‘y bergan- 
ligini aniqlaydilar, ularning ro‘yxatini tuzadilar.
Atama mazmunini bilib oling
1
Payg‘ambar (xabar beruvchi) 
— xudoning so‘zlarini, k o ‘rsatm alarini
bandalariga (kishilarga) yetkazuvchi vakil, elch i.1
Savol va topshiriqlar
1. M ilod va era tushunchalarining mazmuniga izoh bering.
9 
2. «Miloddan avvalgi» iborasi nimani anglatadi?
3. Qadimda y il hisobi qanday olib borilgani haqida nimalarni bilib
oldingiz?
4.
M ilodiy va hijriy yil hisoblariga qanday voqealar asos qilib olingan-
ligini taqqoslang, ularning о ‘xshash va fa rq qiluvchi jih a tla rin i
aniqlang.
5. Xronologiya nima va и tarix fa n i uchun qanday ahamiyatga ega ?
MUSTAQIL ISH
M aktabingizning 1-sinliga kelgan yilingizdan h o zir yashayotgan yilgacha 
o ‘tgan oraliq yillar xronologiyasini tuzing. U nda o ‘zingiz va m aktabingiz 
hayotida r o ‘y bergan m uhim o ‘zgarish ham da voqealarni aks ettirishn i u n u t- 
mang.