Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi


 Tashqi iqtisodiy faoliyatni



Yüklə 58,77 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/3
tarix25.12.2023
ölçüsü58,77 Kb.
#194552
1   2   3
Tashqi iqtisodiy faoliyat statistikasi

2. Tashqi iqtisodiy faoliyatni 
tavsiflovchi ko’rsatkichlar

Tashqi iqtisodiy aloqalarni tahlil qilishda makroiqtisodiy 
statistika quyidagi ko’rsatkichlarni hisoblaydi.

xalqaro savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar;

xalqaro ishlab chiqarish kooperatsiyasini tavsiflochi 
ko’rsatkichlar;

xalqaro kapital migratsiyasini ifodalovchi ko’rsatkichlar;

xalqaro ishchi kuchi migratsiyasini tavsiflovchi 
ko’rsatkichlar;

o’zaro to’lovlar va hisob valyutalari operatsiyalarini 
ifodalovchi ko’rsatkichlar.

Xalqaro iqtisodiy munosabatlarda savdo-sotiq etakchi o’rin 
tutadi va bu jahon bozorida quyidagi ko’rsatkichlarda o’z 
ifodasini topadi (1-jadval).


1-jadval
Tashqi savdo-sotiqni tavsiflovchi ko’rsatkichlar

Regionning eksport kvotasi (KE)

E - eksport hajmi

YaIM - yalpi ichki mahsulot

JE – eksport indeksi

KEo va KE1 – bazis va joriy davrlarda eksport kvota 
darajalari
0
1
100
Э
Э
Э
Э
К
:
К
J
ЯИМ
Э
К






Regionning real eksport kvotasi (KRE)

SM – regionning sof mahsuloti

JRE - real eksport indeksi

KREo va KRE1- bazis va joriy davrlarda import 
darajalari
0
1
100
РЭ
РЭ
РЭ
РЭ
К
:
К
J
СМ
Э
К






Regionning import kvotasi (KI)

E - eksport hajmi

YaIM - yalpi ichki mahsulot

JE – eksport indeksi

KEO va KE1- bazis va joriy davrlarda import 
darajalari
0
1
100
И
И
И
И
К
:
К
J
ЯИМ
И
К






Importning mamlakat iste’molidagi salmog’i (KDI)

Ii – i mahsulot importi

- mazkur i mahsulotning mamlakatdagi jami 
istemoli
100



i
i
d
И
ИС
И
К



Regionning tashqi savdo kvotasi (KTS)

Bu ko’rsatkich E va I hajmining yarmisining YaIM 
da bo’lgan nisbatini ifodalaydi
100
5
0



ЯИМ
)
И
Э
(
,
К
ТС



Xalqaro raqobatbardoshlik koeffitsienti (KRB)

TSO – tashqi savdo oboroti

JRB – xalqaro raqobat-bardoshlik indeksi

KRB0 va KRB1- bazis va joriy davrlardagi 
raqobatbardoshlik darajalari
0
1
РБ
РБ
РБ
РБ
К
:
К
J
ТСО
И
Э
К






Import koeffitsienti (KI)

Ii – mazkur i mahsulot importi

Ei - mazkur i mahsulot eksporti

IChi - mazkur i mahsulotni ishlab chiqarish

JI – import indeksi

KI0 va KI1- bazis va joriy davrlarda import darajalari
0
1
И
И
И
i
i
i
И
К
:
К
J
Э
ИЧ
И
К






Jon boshiga to’g’ri kelgan savdo oboroti (KA)

- aholining o’rtacha soni
А
ТСО
К
А

А



Regionning xalqaro savdo-sotiqdagi salmog’i 
(KTSO)

RTSO – regionning tashqi savdo oboroti

JTSO – jahonning tashqi savdo oboroti

JdP – regionning tashqi savdo oborotdagi 
salmog’ining indeksi
0
1
100
ТСО
ТСО
d
Б
ТСО
СО
Т
ТСО
К
:
К
J
Ж
Р
К






Eksport (ing. export, lot. exportare - chetga chiqarish) deganda
tovarlar, xizmatlar va kapitalni tashqi bozorga chiqarish
tushuniladi.

Eksport kvota

deganda muayyan tovar (xizmat, kapital)ni
eksportga belgilangan hajm (hissa)da ishlab chiqarish va etkazib
berish tushuniladi.

Import (lot. importo – olib kelish) – deganda ichki bozorda sotish
uchun mamlakatga xorijiy tovarlar, texnologiya, kapital kiritish va
xizmatlar keltirish tushuniladi.

Import kvota - bu har yili mamlakatga keltirishga ruxsat berilgan
xorijiy mahsulot hajmini miqdor jihatdan cheklab qo’yishdir.

Tashqi savdo oboroti (TSO) eksport (E) va import (I) yig’indisidan
tashkil topadi:

Eksport bilan import o’rtasidagi tafovut savdo qoldig’ini ( ) beradi:



Квота
- бу умумий ишлаб чиқариш, сотиш, импорт, экспорт ва бошқа ижтимоий фаолият соҳаларида келишув асосида ҳар
бир иштирокчи учун жорий қилинадиган ҳисса. У халқаро битимларга биноан амалга оширилади.

Yüklə 58,77 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin