Telekommunikatsiya tarmoq tugunlarini optimal joylashtirish mezonlarini tadqiq qilish va algoritmlarni ishlab chiqish

Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies 
Hosted online from Paris, France. 
Date: 
19
th
January, 2023 
ISSN: 2835-3730
Website:
econferenceseries.com
187 | 
P a g e
 
qilaylik. Passiv usul - bu usulda ishlatiladigan ikkita odatiy texnologiyalar Ethernet 
Passiv Optik Tarmoq (EPON) va Gigabit-ga ega passiv optik tarmoqlar (GPON). 
OCDMA tarmoqlari haqida tushuncha. Optik CDMA nuqta-ko‘p nuqta 
bog‘la­nishiga (point-to-multipoint technology) asoslangan yangi avlod optik 
texnologiyasi hisoblanib, uzatuvchi hamda qabul qiluvchi manbalarda har bir 
abonent alohida kod orqali kodlanadi, shu asosda har bir foydalanuvchi kelayotgan 
signallardan faqat o‘ziga tegishlisini (chunki foydalanuv­chi kodi unikal) qabul qilib 
oladi. Aslida, PON arxitekturasi ham nuqta-ko‘p nuqta bog‘la­nishiga asoslangan 
passiv komponent ekanligi bilan ushbu texnologiyaga aynan o‘xshash jihatini 
namoyon etishi mum-kin. Bunda splitter, kombayner va optik toladan foydalaniladi. 
Bu esa potensial narxni keskin pasaytirishga imkon yaratadi. Optik kirish tarmoqlari 
uchun mos holda qo‘llaniladigan bir qancha ko‘p nuqtali topologiyalar (masalan, 
daraxtsimon, halqa, bus topologiyalari) mavjud-ki, bu ularning kompleks texnik-
texnologik, iqtisodiy yechimlarini optimal tarzda yaratishga asos bo‘lmoqda. PON 
tizimlaridagi barcha uzatish optik liniya terminallari (OLT, Optical Line Terminal) 
va optik tarmoq qurilmalari (ONU, Optical Network Units) o‘rtasida amalga 
oshiriladi. PON tizimlari-ning arxitekturasida bitta optik toladan foydalaniladi. OLT 
qurilmasi har bir ONU yoki kichik sonli o‘zgartiriluvchi koder/dekoder bilan aloqa 
qilish uchun talab qilingan barcha koder/dekoder qurilmalaridan tashkil topadi. OLT 
qurilmasi transport tarmoqlari yoki magistral tarmoqlariga bog‘lanishni amalga 
oshirish uchun markaziy ofisda joylashtirilgan bo‘ladi. Olib borilayotgan so‘nggi 
ilmiy-tadqiqot ishlari natijalaridan shuni aytish mumkin-ki, yangi avlod optik 
abonent kirish tarmoq-larini qurish uchun, shuningdek, TDM-PON va WDM-PON 
texnologiyalari ham asosiy nomzod texnologiyalar sifatida baholan-moqda. Hatto, 
TDM-PON tizimlari optik tarmoqlar o‘tkazuvchanlik qobiliyatidan foydalansa-da, 
uzatish tezligini oshirish talab etilganida o‘tkazuvchanlik samara­dorligi 
cheklangan, ishonchliligi past, tra-fik boshqaruvi va sinxronizatsiyani amal-ga 
oshirish murakkab bo‘lgan dinamik o‘tkazuvchanlik qobiliyatini ta’minlaydi. TDM-
PON texnologiyalariga qaraganda, WDM-PON texnologiyalari yuqori tezlikli 
ma’lumot almashinuvini ta’minlaydi va so‘nggi taklif etilayotgan xizmatlarni 
qo‘l­lab-quvvatlaydi, biroq to‘lqin uzunligiga bog‘liq komponentlardan 
foydalanilgani uchun tannarxi ancha yuqori hisoblanadi. Shuning uchun multimedia 
aloqa muhit-larida statik multipleksorlashni amalga oshirishni samarasiz deb 
baholash mumkin. OCDMA-PON tizimlarida har bir foydala­nuvchining ma’lumoti 
alohida kod orqali ajratilgani uchun tarmoqning qurilishi oson, tannarxi sezilarli 

---