Xavf TIFXning markaziy tushunchasi. Xavflar taksonomiyasi, kvantifikatsiyasi va identifikatsiyasi
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI “TRANSPORT TIZIMLARI BOSHQARUVI” FAKULTETI “TEXNOSFERA” KAFEDRASI “TRANSPORTDA INSON FAOLIYATI HAVFSIZLIGI” FANIDAN BAJARDI: MMX-3 ABDUSALOMOV SAMANDAR TEKSHIRDI: AMIROV MUXTOR
XAVF. Xavf - bu inson salomatligi va hayotiga bevosita kasallik yoki har qanday og'irlikdagi shikastlanish shaklida zarar etkazishi mumkin bo'lgan omil. Har bir xavf omil hisoblanadi, lekin har bir omil xavf emas. Potentsial va haqiqiy xavflarni farqlash muhim. Agar inson changli havodan nafas olayotgan yoki shovqinli muhitda bo'lish kabi xavf allaqachon mavjud bo'lsa, bu haqiqiy xavf hisoblanadi. Potensial (lotincha potensialias - mumkin) xavf yashirin shaklda mavjud bo'lib, har doim ham ma'lum bo'lmagan sharoitlarda, masalan, yong'inlar, zilzilalar, yo'l-transport hodisalari va boshqalarda o'zini namoyon qilishi mumkin.
SABAB. Sabablar - potentsial xavflarni amalga oshirish uchun sharoit yaratadigan omillar. Masalan, tuman xavf-xatarning sababidir. Har bir sababning o'z sababi bor.
SABAB. Sabablar - potentsial xavflarni amalga oshirish uchun sharoit yaratadigan omillar. Masalan, tuman xavf-xatarning sababidir. Har bir sababning o'z sababi bor.
XAVFLI HOLAT. Faoliyat sharoitlarining xavfli holati potentsial xavflarning mavjudligi bilan tavsiflanadi, ammo bu xavflarni amalga oshirish uchun zarur sabablar (motivatorlar) mavjud emas.
XAVFLI HODISA. Xavfli hodisa - sabablar ta'sirida yuzaga keladigan, inson sog'lig'iga zarar yetkazadigan potentsial xavflarning tizimli hodisasidir.
IDENTIFIKATSIYA. Identifikatsiya (lot. identificare - aniqlash, amalga oshirish) deganda xavfsizlik tizimlarini ishlab chiqish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni aniqlash bilan xavfli hodisaning omillari, xavf-xatarlari va sabablarini tan olish (aniqlash) jarayoni va natijasi tushuniladi.
XAVFSIZLIK TIZIMI. Asosiy maqsad - mutlaq xavfsizlikka erishishga qaratilgan o'zaro bog'liq va o'zaro ta'sir qiluvchi profilaktika va himoya choralari majmui.
XAVFSIZLIK. Ish sharoitlarining holati real (haqiqiy) xavflarning yo'qligi bilan tavsiflanadi. Xavfsizlik tizimlari mutlaq xavfsizlikka erishishga qaratilgan bo'lishi kerak.