Təqdimat “İşıq mənbəyinin seçilməsi” İxtisas: 040510 Elektrik təchizatı Qrup

Plan 3. İstilik şüalanmasının əsas qanunları
İstilik şüalanması cismin atom və molekulalarının istilik hərəkəti enerjisinin optik şüalanma enerjisinə çevrilməsinin nəticəsidir. Şüalanma ixrac edən cismin temperaturu şüalanma selinin əhəmiyyəti və onun spektral tərkibini təyin edir. İstilik şüalanması qanunları ideal şüalandırıcı olan mütləq qara cisim üçün təsis edilmişdir. Mütləq qara cisim spektral tərkibi, düşmə istiqaməti və qütbləşmə dərəcəsindən asılı olmayaraq ona düşən şüalanmanı tam udur. Kirxhof qanunu cismin şüa ixrac etmək və şüalanmanı udmaq qabiliyyətini müəyyən edir: eyni temperaturlu cisimlərin şüalanma sıxlıqlarının nisbəti onların udulmaəmsalarının nisbətinə bərabərdir:

İşıq F.İ.Ə. ən böyük qiymətə(14,5%) mütləq qara cismin temperaturu6500°Kolduqda çatır. Bu zaman şüalanmanın spektral intensivliyi əyrisinin maksimumu spektrun görünən hissəsi zonasında olacaqdır. Şüalandırıcının temperaturunun davam edən artımı φ(λ)əyrisi maksimumunun spektrin qısa dalğalı hissəsinə daha çox meyl etməsinə şərait yaradır. İşıq F.İ.Ə azalmağa başlayır (şək. 7.1). Cədvəl 7.1. –də bəzi xarakterik istilik şüalandırıcıları üçün işıq F.İ.Ə. kəmiyyətlərinin maksimal və çüalanmanın işıq qaytarmalarının qiymətləri verilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, istilik şüalandırıcısı - yüksək effektivli infraqırmızı şüalanma mənbəyidir. Beləliklə, közərmə lampalarını həm işıqlandırma üçün istifadə etməkolar, həm də texnoloji prosseslərdə infraqırmızı şüalandırma üçün.

Şüalandırıcı	Temperatur, °K	İşıq qaytarma,Lm/Vt	İşıq F.I.Ə. %
Neft lampasının alovu	1850	0,27	0,04
Lampanın kömür teli	2135	3,54	0,52
Volfram əridildikdə	3665	55	8,1
Tam şüalandırıcı	6500	99	14,5
Günəş zenitdə	6000	94	13,8