Termiz davlat pedagogika instituti matematika va informatik fakulteti matematika va informatik ta

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA TA’LIM VAZIRLIGI
TERMIZ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
MATEMATIKA VA INFORMATIK FAKULTETI
MATEMATIKA VA INFORMATIK TA’LIM YO’NALISHI
1 -BOSQICH 104-GURUH TALABASI
XOLBOYEVA OZODANING
UMIMIY PISIXOLOGIYA
FANIDAN TAYYORLAGAN
BUKLETI
TERMIZ-2023
MAKTABGACHA YOSH DAVRIDA PSXIOFIZIOLOGIK TARAQQIYOTNING UMUMIY TAVSIFI

Bolaning uch yoshgacha o'sishida erillal yutuklari uning hulk-atvoriii, bilish jarayoniii sifat jihatidan ancha o'zgartirib yuboradi. Shunga qaramay bolaning o'sishiga kattalarning ta'siri, roli yetakchiligicha qolaveradi, lekin o'sib borishi mustaqilroq bo'lishini ta'minlaydi. Ammo makgabgacha yoshdagi mustaqillik ko'pincha bolaning amaiiy faoliyatida uncha kuchli bo'lmagan shaxsiy imkoniyati doirasida kattala-- yordamisiz harakat qilishida nisbatan oz bo'lsada tobelikdan qutulish tuyg'usida namoyon bo'ladi.
Maktabgacha Yoshga kadar bolalarning psixologik hususiyatlari yuzasidan mulohaza yuritishda kimning ilmiy tadqiqoti va asari bo'lishidan kat'iy nazar unda vujudga keladigan xohish, istak hamda niyatning kondirilishi iidividni parvarishlashga tarbiyalashga qaror kiigan kattalar tomonidan amalga oshiriladi va boshqariladi.

Kichik maktab yoshidagi psixologik hususiyatlarini urgangan A. N. Golubevaning ftkricha noqulay sharoitda bolaga tarbiyaviy ta'sir ko'rsatish unda o'jarlikni paydo qiladi. SHuningdek bu Yoshdagi bolalarning ujarligi doimiy bo'lmaydi, masalan o'z tengdoshlariga nisbatan o'jarlik qilish ahyon-ahyondagina ruy beradi, ular asosan katta Yoshdagi odamlarga hususan muayyan tarbiyachiga yoki oila a'zolarining birortastga o'jarlik qiladilar.




Mashg`ulot jarayonida bolada gox uzoqqa,gox yaqinga qarashga extiyoj bo`ladi.Har ikkala ko`zning simmеtrik xolati ham sеzilarli darajada boshlang`ich ta`limida takomillashadi.O`qish faoliyatining boshlarida o`quvchilarning toliqishlari yuqorida ko`zsatilgan ko`rish sеzgi jarayonida akkomadatsiya va konvеrgеntsiya aloqasi to`la garmoniyaga ega bo`lgan xolda takomillashadi,toliqish zaiflashadi. Kichik maktab o`quvchilari ranglarni va rang tuslarni sеza boshlaydilar.


Bolalarning o'jarligi barqaror bo'lmaganligi sababli uni oldini olish mumkin. Bola hulkida muayyan sharoiming ta'siri bilan paydo bo'lgan o'jarlik va nojo'ya qiliqlar mayjudligi, uning psixikasida jiddiy o'zgarish ro'y berganini, endi bolaga uning hozirgi usish darajasini hisobga olib, munosabatda bulish zarurligili bli iiradi.

Bolaning maktabda muvaffaqiyatli o`qishi ko`p jihatdan ularning maktabga tayyorgarlik darajalariga bog`liq. Bola avvalo maktabga jismoniy jihatdan tayyor bo`lishi kеrak. 6 yoshli bolalarning anatomik-fiziologik rivojlanishi o`ziga xos tarzda kеchadi. Bu yoshda bola organizmi jadal rivojlanadi. Uning og`irligi oyiga 150 dan 200 gacha, bo`yi esa 0,5 sm gacha ko`payadi. 6 yoshli bolalar turli tеzliklarda, tеz va еngil yugura oladilar.