Termiz davlat universiteti botanika kafedrasi

Ishni bajarish tartibi. Kovul poyasidan preparat tayyorlash uchun poyaning bo’g’im qismidan 
kesik olish ma’qul, chunki bo’g’im oralig’i qattiq bo’ladi. Tayyorlangan kesiklarga floroglyutsin 
va xlorid kislota ta’sir etiladi yoki vaqtdan unumli foydalanish maqsadida tayyor preparatdan 
foydalaniladi. Ob’ekt mikroskopning kichik ob’ektivida kuzatilsa sirti bir qavat epiderma bilan 
qoplanganligi va uning ostida esa sklerenximaning halqasimon qavati qizil rangda ko’rinadi. 
Sklerenximaning ichki qavatidan o’zakkacha bo’lgan oraliqda asosiy parenxima hujayralari 
joylashagn. Sklerenxima xalqasi atrofida o’tkazuvchi to’qimalar bog’lami joylashagan. 

---

Sklerenximaga yaqin xujayralar mayda, o’zak tomondagilari yirik bo’lib, hujayra oraliq 
bo’shliqlari kattaroq bo’ladi. Sklerenxima halqasi atrofida o’tkazuvchi to’qimalar bog’lami 
joylashgan. Bu bog’lamlar kichik - kichik to’dalar ko’rinishidava bir biriga yaqin bo’ladi. O’zak 
qismga yaqin joydagi o’tkazuvchi to’qima bog’lamlari katta va siyrakroq joylashgan. Bu xol 
makkajo’xori poyasi tashqi qavatining qattiq va o’tkir bo’lishini, ichki qismlarining esa g’ovak 
bo’lishini ta’minlaydi. Mikroskopning katta ob’ektivida qarab o’tkazuvchi to’qima bog’lamlari 
o’rganiladi. Bog’lamlar bargning poyadagi izi bulib, yopiq tipdagi kolllateral o’tkazuvchi 
to’qimalar qatoriga kiradi. Har bir bog’lam sklerenxima to’qimasi bilan o’rlgan. O’tkazuvchi 
bog’lamda birlamchi floema va birlamchi ksilema yonma- yon joylashgan. Bular orasida kambiy 
to’qimasi bo’lmaydi. Birlamchi floema, protofloema va metafloemadan tashkil topgan.
Daraxtsimon, doim yashil, ba’zan bargini to‘kadigan o‘simliklar ochiq umg‘larga kiradi. 
Ulaming bargi ignasimon yoki qobiqsimon bo‘ladi. Barcha ochiq umg‘lilar umg‘ paydo qilish 
yo‘li bilan gametasi chang naychalari vositasida yetib keladi. Bu bo‘lim o‘simliklarining 
xarakterli xususiyati shundan iboratki, umg‘kurtak (makrosporangiya) ochiq holda, ko‘pincha 
meva qobig‘ining ustki sirtida, onalik qubbalari shaklida joylashadi.