Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya


Geroderziyaning axamiyati



Yüklə 1,41 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/114
tarix09.02.2022
ölçüsü1,41 Mb.
#52294
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   114
topografiya asoslari va kartografiya

 
Geroderziyaning axamiyati 
Yerning shakli va kattaligini aniklash, yer yuzining topografik karta, plan va profillarini tuzish 
ilmiy jixatdangina emas, balki amaliy jixatdan xam muxim axamiyatga ega. 
Yerning shakli va kattaligi xakidagi ma'lumotlar yer yuzida turli geromertrik masalalarni 
erchish, yer yuzini globus va gerografik kartalarda tasvirlash, erning sun'iy yuldoshlari, 
kosmik kermalar va rakertalarni uchirish, aviatsiya, derngiz va okeranlarda kermalarni 
boshkarish, shuningderk radioalokalar va terlervidernier uchun kerak. 
Topografik karta va plan territoriyani urganish, uzlashtirish bilan boglik barcha ilmiy 
terkshirish va xujalik ishlarida muxim urin tutadi. 
Gerologlar topografik karta va aerofotos'yomka materiallaridan foydalanib, territoriyani 
gerologik jixatdan urganish va gerologik kartalar tuzish bilan birga, turli foydali kazilmalarni 
kidirib topish,ularning zapaslarini aniklash, xilma-xil nodir va rangli merttalar, nerft va gaz, 
kurilish materiallari xamda boshka konlarni uzlashtirish tadbirlarini ishlab chikadilar. 
Gidrorersurslarni urganishda, gidroterxnika inshootlarini kurishda topografik karta va 
aerofotos'yomka materiallari muxim rol uynaydi. Tugon, shlyuz, gidroelerktrostantsiya kuril 
adigan, kanallar utkaziladigan joylar topografik kartalar yordamida urganiladi va aniklanadi. 
Bunday inshootlarni loyixalash, loyixalarini joyiga kuchirish va inshootni bervosita 
kurishdagina emas, xatto kurilib bulgan inshootlarning loyixaga muvofikligini terkshirishda 
xam geroderzik ulchashlar bajariladi; foydalanilayotgan inshootda ruy berayotgan 
derformatsiyalarni aniklashda esa geroderzik ulchash mertodlari kullaniladi. 
Geroderzik ishlar sanoat va grajdan kurilishi, yul kurilishida xam muxim axamiyatga ega. 
Yangi shaxar va kishloklarni barpo etish, axoli yashaydigan punktlarni planlashtirish,ularni 


 
10 
obodonlashtirish va kayta kurish loyixalarini tuzish kabi muxim masalalarni geroderzik 
ishlarsiz va topografik kartalarsiz amalga oshirib bulmasligi turgan ran. 
Geroderzik ulchash ishlari, topografik kartalar va aerofotos'yomka materiallari mamlaktimiz 
mudofaa kobiliyatini oshirish vositalaridan biridir. 
Umuman, geroderziya mamlakatimiz xalk xujaligining barcha tarmoklarini rivojlantirishda va 
mudofaa kobiliyatini oshirishda juda muxim axamiyatga ega. 
 

Yüklə 1,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin