19
Ań latpaların bir biri menen salıstırıw arqalı alamız:
bunnan
Bul jerde C
p
– C
v
ayırması p = sonst bolǵanda kólem ózgergende de, V = sonst
bolǵanda basım ózgergende de birdey bolıp ózgeredi. Bul jaǵday eń keyingi ań
latpadan
ekenliginen kórinip tur. C
v
dT + pdV = 0 teń lemesinen
Sonlıqtan S
r
– S
v
ushın jazılǵan eń keyingi ań latpa keyingi eki ań
latpa
tiykarında bılay jazıladı:
(j.c)
Zatlardı tolıq termodinamikalıq táriplew ushın zárúrli bolǵan
eksperimentallıq maǵlıwmatlar.
Keyingi formula burınıraq dU, d H hám dS ushın
alınǵan ań latpalar menen birgelikte eger p , U, T lardıń hámmesi hám C
v
menen C
p
lardıń
birewi belgili bolsa U, H , S lerdi printsipinde anıqlawǵa múmkinshilik
20
beredi. Ekinshi tárepten U, H , S ler arqalı ań latılatuǵın bolǵanlıqtan erkin energiya
F hám Gibbs funktsiyası G (ekewi de) anıqlanıwı múmkin. Solay etip zattı
termodinamikalıq jaqtan tolıq táriplew múmkinshiligi tuwıladı. Házir gátpiń tek
taza zatlar haqqında aytılıp atıǵanlıǵın aytıp ótemiz.
Eger ayqın fazadaǵı taza zattı alıp qarasaq (mısalı puw yamasa suyıqlıq túrinde)
bunday zat ushın eksperimentte kóp sanlı ólshewler yamasa juwıq túrde teoriyalıq
esaplawlar járdeminde p = p(T, V) hal teń lemesi dúziledi.
Bunnan keyin
eksperimentte jıllılıq sıyımlıqları ushın maǵlıwmatlar alıw kerek. Bul maǵlıwmatlar
(j.c) formulası menen birlikte zattıń barlıq termodinamikalıq qásiyetlerin tolıq
táriplew múmkinshiligin beredi.
Tap usınday jollar menen real zatlardıń termodinamikalıq kestelerin aladı.
Dostları ilə paylaş: