Təsdiq edirəm” “fh və hft” kafedrasının müdiri Prof. İ.İ. Mustafayev “ ” 2016- cı IL

“Təsdiq edirəm”

“FH və HFT” kafedrasının müdiri

______________ Prof. İ.İ. Mustafayev

“ ____”_____________ 2016- cı il

“FH-ın monitorinqi və proqnozlaşdırılması” fənnindən

imtahan sualları

1. 
   Əsas anlayış və təriflər
   
2. 
   Proqnozlaşdırma probleminin meydana çıxmasını şərtləndirən amillər. Proqnozlaşdırılacaq obyekt haqqında məlumat.
   
3. 
   Proqnozlaşdırmada istifadə olunan terminlər və anlayışlar.
   
4. 
   Proqnozlaşdırıcı sistem.
   
5. 
   Müşahidə və Qabaqlama intervalı.
   
6. 
   Proqnozlaşdırılma vaxtı.
   
7. 
   Fövqəladə hallarda ətraf mühitin sistemli monitorinqi
   
8. 
   Monitorinqin aparılması məqsədi.
   
9. 
   Təbii mühitə və iqtisadiiyat obyektlərinə müşahidə və nəzarət sistemi.
   
10. 
    Mövcud müşahidə və laboratoriya nəzarəti sistemlərinin fəaliyyətindəki əsas problemlər.
    
11. 
    Monitoring sistemləri haqqında məlumat.
    
12. 
    Monitoring sistemlərinin xüsusiyyətləri və növləri.
    
13. 
    Monitorinqin növləri və təsnifatı.
    
14. 
    Təsir faktorlarına görə monitorinq növləri.
    
15. 
    Ətraf mühitdəki yerinə görə monitorinqin növləri.
    
16. 
    Məqsədinə görə monitorinqin növləri.
    
17. 
    Azərbaycandakı ekoloji vəziyyət.
    
18. 
    Ekoloji monitoringin məqsədi və məsələləri.
    
19. 
    FH proqnozlaşdırılmasının məqsədi.
    
20. 
    FH proqnoz-laşdırmasının əsas məsələləri.
    
21. 
    FH-ın nəticələrinin yumşaldılmasında və aradan qaldırılmasında proqnoz-laşdırmanın rolu. Proqnozlaşdırmanın tətbiq sahələri.
    
22. 
    Proqnozlaşdırmada əsas sistemlər.
    
23. 
    Proqnozlaşdırıcı sistemin təsviri və əsas ünsürləri.
    
24. 
    Proqnozlaşdırıcı sistemin elementləri
    
25. 
    Proqnozlaşdırma üçün lazımi informasiya
    
26. 
    Proqnozlaşdırma üçün əsas məlumat.
    
27. 
    Proqnozlaşdırılan obyekt haqqında informasiya.
    
28. 
    İnformasiyanın tamlıq dərəcəsinin müəyyən edilməsi.
    
29. 
    Natamam, tam və izafi informasiyalar.
    
30. 
    Proqnozlaşdırılan proseslərin fasiləli və fasiləsizliyi.
    
31. 
    Proqnozlaşdırıcı sistemə qoyulan tələblər.
    
32. 
    Proqnozlaşdırıcı sistemə qoyulan başlıca və konkret tələb.
    
33. 
    Proqnoz nəticələrinin dəqiqliyi.
    
34. 
    Keyfiyyət və kəmiyyət proqnozlarının dəqiqliyi.
    
35. 
    Proqnozlaşdırılan obyektdəki dəyişikliklərdə dərhal reaksiya vermək qabiliyyəti.
    
36. 
    Proqnozlaşdırma meyarları
    
37. 
    FH-ın proqnozlaşdırılmasında əsas meyarlar.
    
38. 
    Proqnozlaşdırma meyarlarını təyin edərkən proqnozlaşdırıcı sistemə qoyulan tələblər.
    
39. 
    Riyazi modelləşdirmə yolu ilə proqnozlaşdırma meyarının təyini.
    
40. 
    Fövqəladə hadisələrin proqnozlaşdırmasının xüsusiyyətləri
    
41. 
    FH-ın miqyasından və xüsusiyyətlərindən irəli gələn proqnozlaşdırmanın mürəkkəbliyi.
    
42. 
    Fh-rın proqnozlaşdırma prosesini müşayiət edən qeyri-müəyyənliklərin çox saylı və cürbəcür xarakterli olması.
    
43. 
    FH-rın baş verməsinin qeyri-müəyyənliyi.
    
44. 
    FH-rın proqnozlaşdırmasında vaxt məhdudluğu.
    
45. 
    FH-rın proqnozlaşdırılmasında rəhbər şəxs faktoru və onun rolu.
    
46. 
    Proqnozlaşdırma metodları.
    
47. 
    Proqnozlaşdırmada istifadə olunan metodlar, üsullar və qaydalar.
    
48. 
    Evristik proqnozlaşdırma metodu.
    
49. 
    Riyazi proqnozlaşdırma metodu.
    
50. 
    Kombinə edilmiş proqnozlaşdırma metodu. Statistik metod.
    
51. 
    Evristik proqnozlaşdırma metodu.
    
52. 
    Evristik proqnozlaşdırmadan istifadə sahələri.
    
53. 
    FH-rın proqnozunda evristik metodun rolu.
    
54. 
    Evristik metodun üstün cəhətləri və çatışmamazlıqları.
    
55. 
    Evristik proqnozlaşdırma metodunun mərhələləri.
    
56. 
    Zehni həmlə üsulu.
    
57. 
    Qrup həmrəyliyi üsulu.
    
58. 
    Yaradıcı əməliyyat üsulu.
    
59. 
    Anketləşdirmə üsulu.
    
60. 
    Riyazi proqnozlaşdırma metodu.
    
61. 
    Riyazi proqnozlaşdırma metodunun üstün cəhətləri.
    
62. 
    Riyazi proqnozlaşdırmanın əsas mərhələləri.
    
63. 
    Riyazi proqnozlaşdırmada informasiyanın dəqiqliyi, elektron- hesablayıcı maşınlarla hesablama əməliyyatlarının avtomatlaşdırılması.
    
64. 
    Proqnozlaşdırılan prosesin riyazi modelinin seçilməsi və əsaslandırılması.
    
65. 
    Kombinə edilmiş proqnozlaşdırma metodu
    
66. 
    Kombinə edilmiş proqnozlaşdırma üsulunun üstün cəhətləri.
    
67. 
    Kombinə edilməklə alınacaq pronozun seçilməsi.
    
68. 
    Kombinə edilmiş proqnoz metoduna qoyulan tələblər.
    
69. 
    Qabaqlama intervalı.
    
70. 
    Kombinasiya edilmiş pronozun mürəkkəbliyi və dəqiqliyi.
    
71. 
    Qərar qəbul etmək üçün proqnozdan istifadə olunmasınını müəyyən edən amillər.
    
72. 
    Qərar qəbul etmək üçün ilkin informasiya.
    
73. 
    Qərar qəbul edən şəxs tərəfindən proqnoz nəticələrinin vacibliyinin və dəqiqliyinin qiymətləndirilməsi.
    
74. 
    Qərar qəbul edilməsi prosesi.
    
75. 
    Proqnozun nəticələrinin tərtibinin qərara təsiri.
    
76. 
    Proqnozlaşdırma və qərar qəbul edlməsi
    
77. 
    Qərar qəbul edən şəxsin lazımi informasiyadan istifadə etməsi.
    
78. 
    Qərar qəbul edilməsində lazım olan kəmiyyət məlumatları.
    
79. 
    Optimallaşdırma aparılan meyarların seçilməsi.
    
80. 
    Əməliyyatın modelinin yaradılması.
    
81. 
    Riyazi metodların köməyi ilə optimal qərarın tapılması.
    
82. 
    Planlaşdırmanın və idarəetmənin şəbəkə üsullarından istifadə və obyektiv qərarın qəbulu.
    
83. 
    Texnogen və təbii xarakterli fövqəladə hadisələrin proqnozlaşdırılmasının xüsusiyyətləri
    
84. 
    Texnogen və təbii xarakterli fövqəladə halların proqnozlaşdırılmasının məqsədi və həll olunmalı məsələləri.
    
85. 
    Təbii FH-rın mənbələrinin təyin olunması.
    
86. 
    Təbii təhlükələr baş verə biləcək obyektlərdə monitorinqin təşkili məsələləri. Vacib texnoloji proseslərin göstəricilərinə nəzarət.
    
87. 
    Kimyəvi, radiasiya təhlükəli obyektlərdə nəzarət olunmalı göstəricilər.
    
88. 
    Təbii və texnogen xarakterli FH-rın proqnozlaşdırılmasının iqtisadi əhəmiyyəti.
    
89. 
    Texnogen xarakterli FH-rın proqnozlaşdırılmasının əsasları
    
90. 
    Texnogen xarakterli FH-rın proqozlaşdırılması məsələləri.
    
91. 
    Texnogen təhlükənin baş vermə vaxtının və koordinatlarının proqnozu.
    
92. 
    Təkrar təhlükələr yarada biləcək parametrlərin təhlili.
    
93. 
    Texnogen FH yüksək riskinə malik rayonlara və obyektlərə nəzarətin təşkili.
    
94. 
    Radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
    
95. 
    Radioaktiv zəhərlənmənin yaranma səbəbləri.
    
96. 
    Radioaktiv zəhərlənmənin əsas mənbələri.
    
97. 
    Radioaktiv zəhərlənmənin xüsusiyyətləri.
    
98. 
    Radioaktivlik və onun nəticələri haqqında məlumat.
    
99. 
    Radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması məsələləri və məqsədi.
    
100. 
     Nüvə silahının tətbiqi nəticəsində yaranan radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
     
101. 
     Nüvə partlayışından yaranan radioaktivlik.
     
102. 
     Radioaktiv zəhərlənmənin xüsusiyyətləri.
     
103. 
     Radioaktiv zəhərlənmə zonaları və dozaları.
     
104. 
     Əhalinin radioaktiv zəhərlənmə dərəcəsi.
     
105. 
     Radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılma yolları.
     
106. 
     Proqnoz üçün lazımi göstəricilər və onların təhlili.
     
107. 
     Radioaktiv şəraitin proqnozu və qiymətləndirilməsi.
     
108. 
     Atom elektrik stansiyasında qəza nəticəsində yaranan radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
     
109. 
     AES-də qəzalara səbəb olan ilkin göstəricilərin proqnozu.
     
110. 
     Atom reaktorlarının növləri.
     
111. 
     AES-də qəza nəticəsində yaranacaq radioaktiv şəraitin proqnozu və qiymətləndirilməsi.
     
112. 
     Kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
     
113. 
     Kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılmasının xüsusiyyətləri, məqsədi və üsulları.
     
114. 
     Kimyəvi zəhərlənmənin proqnozu üçün vacib olan ilkin göstəricilər.
     
115. 
     Zəhərləyici maddələrin tətbiqindən kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
     
116. 
     Tipik kimyəvi qəzalar və onların xarakteristikalarının təsnifatı.
     
117. 
     Havanın zəhərlənmə miqyasının proqnozu.
     
118. 
     Zəhərli maddələrin təsir müddətinin təyini.
     
119. 
     Zəhərli havanın obyektə çatma vaxtının və zəhərlənmənin proqnozu.
     
120. 
     Kimyəvi zədələnmə ocaqlarında yaranan şəraitin proqnozlaşdırılması.
     
121. 
     Kimyəvi təhlükəli obyektlərdə qəzalar nəticəsində yaranan kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
     
122. 
     Güclü təsirli zəhərli maddələrin (GTZM) ətrafa atılması ilə müşayiət edilən qəzalar zamanı çirklənmə zonalarının miqyasının proqnozlaşdırılması.
     
123. 
     GTZM-rin fiziki xassələrindən və aqreqat halından asılı olaraq kimyəvi zəhərlənmənin miqyasının hesabatı.
     
124. 
     GTZM ilə zəhərlənmənin miqyasının proqnozlaşdrılması üçün ilkin məlumatlar.
     
125. 
     GTZM-lə zəhərlənmə zonasıınn eninin birinci və ikinci bulud üzrə proqnozu. Kimyəvi zədələnmə ocağında ola biləcək insan itkilərinin proqnozlaşdırılması.
     
126. 
     Qəza partlayış nəticələrinin proqnozlaşdırılması
     
127. 
     Qəza partlayışı nəticələrinin proqnozlaşdırılmasının məqsədi.
     
128. 
     Qəza partlayışının nəticələrinin proqnozalaşdırılma ardığıllığı və proqnozlaşdırma üçün ilkin məlumatlar.
     
129. 
     Qəza partlayışı nəticələrinin proqnozlaşdırma qaydası.
     
130. 
     Qəza partlayışından sonra tikinti obyektlərinin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi.
     
131. 
     Tikinti obyektlərinin zədələnmə dərəcələrinə görə qiymətləndirilməsi.
     
132. 
     Qəza partlayışı nəticələrinin qiymətləndirilməsinin kompleks metodikası.
     
133. 
     Qəza partlayışı nəticələrinin qiymətləndirilməsi üçün ilkin məlumatlar və metodikanın tərkibi.
     
134. 
     Qəza partlayışının proqnozlaşdırma ardıcıllığı və nəticələrinin qiymətləndirilməsi.
     
135. 
     Hidrotexniki qurğularda bəndlərin yarılmasının proqnozlaşdırılması
     
136. 
     Dağıdıcı dalğanın digər amillərinin proqnozu və subasma ərazisinin təyini. Bəndin yarılmasından yaranan selin baş vermə vaxtının proqnozu.
     
137. 
     Zəlzələlərin proqnozalaşdırılması.
     
138. 
     Zəlzələlərin proqnozlaşdırılması mərhələləri və proqnozlaşdırma üçün ilkin məlumat.
     
139. 
     Zəlzələlərin proqnozlaşdırılması metodları.
     
140. 
     Seysmik aktivliyin qiymətləndirilməsi üsulu.
     
141. 
     Zəlzələ nəticələrinin qiymətlənləndirilməsi və proqnozlaşdırılması.
     
142. 
     Hidroloji təhlükəli halların proqnozlaşdırılmasının ümumi müddəaları.Hidroloji hadisələrin proqnozlaşdırma metodları, məqsədi.
     
143. 
     Hidroloji hadisələrin proqnozalşdırılma mərhələləri.
     
144. 
     Təbii hidroloji FH-rın proqnozu üçün ilkin məlumatları və onların proqnozlaşdırılması.
     
145. 
     Subasmaların, daşqınların və sellərin proqnozlaşdırılması.
     
146. 
     Daşqınların qisamüddətli və uzun müddətli proqnozlaşdırılmasının metodikası.
     
147. 
     Subasma və daşqın nəticələrinin proqnozlaşdırılması.
     
148. 
     Proqnoz üçün sellərin əsas xarakteristikaları.
     
149. 
     Yağış sularından yaranan sellərin proqnozu məsələləri.
     
150. 
     Sel axınlarının əsas parametrlərin təhlili və sel nəticələrinin proqnozlaşdırılması.
     

Fənn müəllimi: dos. Q.N. Hacımətov

2016/2017-ci tədris ilində qış imtahan sessiyası(yazılı imtahanlar)
Fakültə. İnşaat-texnologiya.

Kafedra. Fövqəladə hallar və həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi.

Qrup.644a. Tələbələrin sayı.-22

Blok	Fəsillərin(mövzuların) adları	Sualların № ləri	Ağırlıq dərəcələri
			Sadə	orta	Çətin
1	2	3	4	5	6
I	Əsas anlayış və təriflər.	1.2.3.4.5.6.	1.3.	2.6.	4.5
	Fövqəladə hallarda ətraf mühitin sistemli monitorinqi.	7.8.9.10.11.12 13.14.15.16.17.18	7.8.11. 13.	9.10. 12.17	14.15.16.18
	Proqnozlaşdırmanın məqsədi və onun tətbiq sahələri.	19.20.21	19	20	21
	Proqnozlaşdırıcı sistem.	22.23.24	24	22	23
	Proqnozlaşdırma üçün lazımi informasiya.	25.26.27.28.29.30	27.30	26.29	25.28
II	Proqnozlaşdırıcı sistemə qoyulan tələblər.	31.32.33.34.35	31.32	34.	33.35
	Proqnozlaşdırma meyarları	36.37.38.39	36	37.38	39
	Fövqəladə hadisələrin proqnozlaşdırılma- sının xüsusiyyətləri	40.41.42.43.44.45	41.42	43.45	40.44
	Proqnozlaşdırma metodları.	46.47.48.49.50	47.50	48.49	46.
	Evristik proqnozlaşdırma metodu.	51.52.53.54.55.56. 57. 58.59.	52.53.56	57.58. 59	51.54.55.
	Riyazi proqnozlaşdırma metodu.	60			60
III	Riyazi proqnozlaşdırma metodu.	61.62.63.64.	61	62	63.64
	Kombinə edilmiş proqnozlaşdırma metodu.	65.66.67.68.69.70.	66.67	68.69	65.70
	Qərar qəbul etmək üçün proqnozdan istifadə olunmasınını müəyyən edən amillər.	71.72.73.74.75.	72.73	74.75	71.
	Proqnozlaşdırma və qərar qəbul edlməsi.	76.77.78.79.80.81. 82.	77.78.81	79.80	76.82
	Texnogen və təbii xarakterli fövqəladə hadisələrin proqnozlaşdırılmasının xüsusiyyətləri	83.84.85.86.87.88.	84.85	86.87	83.88
	Texnogen xarakterli FH-rın proqnozlaşdırılmasının əsasları.	89.90.		90	89
IV	Texnogen xarakterli FH-rın proqnozlaşdırılmasının əsasları.	91.92.93.	91	93	92
	Radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması	94.95.96.97.98.99	95.96	97.99	94.98
	Nüvə silahının tətbiqi nəticəsində yaranan radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması.	100.101.102.103. 104.105.106.107	101. 102. 104	105. 106	100 103 107
	Atom elektrik stansiyasında qəza nəticəsində yaranan radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması.	108.109.110.111.	109.	110. 111	108
	Kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması	112.113.114.115. 116.117.118.119. 120	113 114 116	117 118 119	112 115 120
V	Kimyəvi təhlükəli obyektlərdə qəzalar nəticəsində yaranan kimyəvi zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması.	121.122.123.124. 125.	125 122	123 124	121.
	Qəza partlayış nəticələrinin proqnozlaşdırılması.	126.127.128.129.	127. 128	129	126
	Qəza partlayışından sonra tikinti obyektlərinin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi.	130.131.		130	131
	Qəza partlayışı nəticələrinin qiymətləndirilməsinin kompleks metodikası.	132.133.134.	133	134	132
	Hidrotexniki qurğularda bəndlərin yarılmasının proqnozlaşdırılması.	135.136.		136	135
	Zəlzələlərin proqnozalaşdırılması.	137.138.139.140. 141.	138. 139	140	137 141
	Hidroloji təhlükəli halların proqnozlaşdırılmasının ümumi müddəaları.	142.143.144.	143	144	142
	Subasmaların,daşqınların və sellərin proqnozlaşdırılması	145.146.147.148. 149.150.	146. 148	147. 149	145. 150

Kafedra müdiri: Prof. İ.İ. Mustafayev

Fənn müəllimi: Baş müəllim. S. Səbzəliyev