Texnologik jarayon bajarishida yong‘in xavfsizligini ta'minlash chora tadbirlari режа

BINO VA INSHOOTLARNING YONG`IN XAVFI BO`YICHA TURKUMLANISHI
Ishlab chgaqarish bino va qurilmalarini loyihalashda ko`zda tutilgan yong`inga qarshi tadbirlar, eng avvalo, ishlab chiqarish jarayonining yong`in
jihatidan xavflilik darajasiga bog`liq bo`ladi. qM va q, I-M-2.72 "Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish binolari". Loyihalash me'yorlariga muvofiq, ishlab chiqarishlar yong`in jihatidan xavflilik darajasiga ko`ra oltita toifaga bo`linadi.
A toifaga bug`larning chaqnash qarorati 28° va undan past bo`lgan juda
ko`p suyuqliklar yoki pastki portlash chegarasi qavo hajmiga nisbatan
10% va undan kam bo`lgan yonuvchi gazlar ishlatiladigan ishlab chiqarish
binolari kiradi. Bu toifaga benzin, kalsiy karbid saqlanadigan omborlar, shuningdek, bug`ining chaqnash harorati 28-61° va pastki portlash chegarasi 10% dan yuqori bo`lgan oson alangalanuvchi suyuqliklar hamda gazlar ishlatiladigan ishlab chiqarishlar kiradi, Bunday ishlab chiqarishlarga pichan uni tayyorlanadigan va tashiladigan sexlar, tegirmon hamda juvozxonalarning ajratish va to`yish bo`linmalari, elektrostansiyalar yoki qozonxonalarnint mazut xo`jaligi, ammiak bilan sovitish qurilmalarining apparat va mashina bo`lishlari kiradi.
V toifagga yonuvchi qattiq moddalar, shuningdek portlash chegarasi 65 g/m3 bo`lgan chang yoki tolalar ajratib chiqaradigan moddalarga yoki bug`larning chaqnash haroratidan yuqori bo`lgan suyuqliklarga ishlov beriladigan va ular ishlatiladigan ishlab chiqarishlar kiradi. Bunday ishlab chiqarishlar qatoriga: yog`och tilish, duradgorlik va omixta yem va ozuqa
tayyorlash sexlari, don saqlanadigan omborlar, tegirmonlarning don tozalash bo`limlari, zig`ir, nasha, paxtaga dastlabki ishlov berish sexlari, benzinsiz yonilg`i-moylash materiallari saqlanadigan omborlar, yopiq ko`mir omborlari, elektr taqsimlash qurilmalari kiradi. Benzinda qarakatlanadigan transport vositalarini saqlash garajalari ham shu toifaga kiradi.
G toifaga yonilg`i (shu jumladan, gaz) yoqiladigan yoki yonilg`idan yonmaydigan moddalarga ishlov beriladigan ishlab chiqarishlar kiradi. Yonmaydigan moddalarga qizdirilgan yoki suyuqlantirilgan holatda ishlov beriladi va bunda nur energiya ajraladi. Bunday ishlab chiqarishlarga issiqlik elektrstansiyalaridagi qozonxonalar, 127 temirchilik xonalari, mashina zallari, motor sinash stansiyalari kiradi.
D toifaga yonmaydigan moddalarga deyarli sovuqlayin ishlov beriladigan ishlab chiqarishlar, masalan, yonmaydigan suyuqliklar haydaladigan nasos stansiyalari, sabzavotlar, sut, baliq va go`sht mahsulotlariga ishlov berish sexlari, biologik yoki texnikaviy usulda isitiladigan issiqxona va parniklar kiradi. Gaz bilan isitiladigan parnik va issiqxonalar bundan mustasno, ular G toifaga taalluqli.
E toifaga kiradigan ishlab chiqdrishlarda suyuq fazasiz yonuvchi gazlar va portlovchi changlar shunday miqdorda ishlatiladiki, bunda ular hajmi xona hajmining 5% idan ko`p bo`lgan havo bilan aralashib portlovchi aralashmalar hosil qiladi. Bunda portlash texnologik jarayon shartlariga ko`ra faqat keyingi yonishsiz sodir bo`ladi. Bu kategoriyaga, masalan, akkumulyatorlar xonalari, vodorodli yoki asetilenli ballonlar omborini kiritish mumkin.