Texnologiya umumiy о‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik

42-rasm
. 
Shkalasiz 
o‘lchash asboblari:
a – go‘niya; b – malka;
d – kronsirkul; e – nut-
romer, f – radius shablon
-
lari; g – rezba shablonlari.
43-rasm. 
Chizish:
a – sirkul bilan chizish;
b – kerner bilan chizish. 
a)
b)

---

62
Zagotovkani kernerda rejalashtirish 
44-rasmda ko‘rsatilgan.
Yupqa listli metall (po‘lat, mis, alu-
mi niy) qalinligi 0,5 
mm
gacha bo‘lsa, 
yog‘och taxtacha – tekislagich bilan 
to‘g‘ ri lanadi. buning uchun zagotovka 
tekis va qattiq yuzaga qo‘yilib, taxtacha 
zago tovka ustida u yoq-bu yoqqa yuri-
tiladi (45-rasm, a). Qalinligi 0,5 
mm
dan 
ortiq metall listlari to‘qmoq bilan tekislanadi (45-rasm, b). 
rejalashni andaza-detalning tekis na mu nasi yordamida bajarish mumkin. 
bunda andazani zagotovkaning ustiga qo‘yib bosib turiladi (buning uchun 
maxsus qisqichlardan ham foydalanish 
mumkin) va andazaning atrofini chizg‘ich 
bilan aylantirib chizib chi qiladi.
Chizma bo‘yicha to‘g‘ri burchakli 
de tal larni rejalash uchun avval zagotov-
kaning baza cheti aniqlanadi va baza 
bel gisi chiziladi. Undan boshlab rejalash 
amal ga oshiriladi: chizg‘ich bo‘ylab ba-
za belgisi ustidan chiziladi (46-rasm, a), 
burchaklik bo‘ylab 90° li ikkinchi ba za 
chizig‘i o‘tkaziladi (46-rasm, b), chiz-
g‘ich harakatlanayotgan tomonga biroz 
og‘dirilib, qattiq bosib chiziladi.
rejalashdan oldin zagotovkaning 
chang lari, iflos joylari, zanglari tozalana di,
reja lash asboblarining sozligi tekshi ri la di.
rejalash juda mas’uliyatli jarayon. 
yasa ladigan buyumning sifati reja lash ning 
qan chalik aniq bajarilishiga bog‘ liqdir.
Tekislash va rejalashda xavfsiz ish-
lash uchun:
− 
zagotovka ushlanadigan qo‘l jarohat-
lanmasligi uchun unga yenglik kiyib olish;