Şəkil 1.
Qusar rayonunun ərazisini əks etdirən kosmik təsviri
İşin əsas metodikası:
CİS texnologiyasının proqram paketlərindən isti-
fadə etməklə tədqiqat obyektinin topoqrafik xəritəsi əsasında ərazi relyefinin
rəqəmli modeli qurulmuş, meyllik xəritəsi yaradılmış, tədqiqat obyektini əks
etdirən kosmik şəkillər vizual və avtomatlaşdırılmış deşifrlənmə prosesləri
vasitəsilə emal olunmuş, alınan bütün nəticələr qruplaşdırılaraq ərazidəki
torpaq və bitki örtüyünün vəziyyəti qiymətləndirilmiş və xəritələşdirilmişdir [2].
THE 3
rd
INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
155
Şəkil 2.
Qusarçay-Samurçay hövzəsinin
Şəkil 3.
Landsat peyk təsviri əsasında
vektorlaşdırılmış inzibati xəritəsi vektorlaşdırılmış Qusar ərazisinin xəritəsi
Tədqiqat ərazisini əks etdirən relyefin rəqəmli modeli əsasında alınan
informasiyaıar, kosmik şəkillərin deşifrələnməsi nəticəsində toplanmış
məkan məlumatlarına əsasən CİS-in verilənlər bazasına yığılmış, analiz
olunmuş və nəticədə tədqiq olunan ərazinin bitki örtüyü aşağıdakı cədvəldə
verilmişdir [3].
Nəticə
Aparılan tədqiqatın nəticəsinə görə peyk təsvirlərindən istifadə etməklə
Qusar rayonunun 1987-2011-ci illər üzrə məhv olumuş meşə sahələri
müəyyyən edilmişdir. Qusar rayonunun Landsat-5 peykinin 1987-ci il və
Landsat-8 peykinin 2011-ci il təsvirlərə əsasən multispektral təsvirləri
verilmişdir. Hazır edilən hər bir təsvir üzərində məhv olumuş meşə sahələri
qeyd edilmişdir.
İstifadə olunmuş ədəbiyyatlarin siyahisi
[1] Mehdiyev A.Ş., Əzizov B.M., Bədəlova A.N., Məsafədən Zondlamanın Fiziki Əsasları.
Bakı: Elm, 2015, 303 s.
[2] Y.Ə.Qəribov “Azərbaycan Respublikasının təbii landşaftlarının optimallaşdırılması” Bakı:
AzTU, 2012, 216 s.
[3] R.Bayramov, R.Cuvarov, H.Məmmədov “Geodeziyanın əsasları və kartoqrafiya”. Bakı:
MAA, 2018, 178 s.
|
