TiykarǵÍ BÓlim

MAZMUNÍ

KIRISIW ...................................................................................................................3

TIYKARǴÍ BÓLIM
1. XX ásirdiń ekinshi yarımında qaraqalpaq ádebiyatında troplardıń qollanılıw ózgeshelikleri .......................................................................................................5
2. Jazıwshı Tólepbergen Qayıpbergenovtıń ómiri hám dóretiwshiligi. «Qaraqalpaq dástanı» trilogiyasınıń jaratılıw tariyxı ................................................................10
3. «Maman biy ápsanası» romanında giperbola hám litotanıń qollanılıwı .............15
JUWMAQLAW .....................................................................................................19

PAYDALANÍLǴAN ÁDEBIYATLAR ................................................................21

K I R I S I W

Qaraqalpaq ádebiyattanıw iliminde ádebiyatımız tariyxı bir qatar úyrenilse de ele dıqqat bóletuǵın tárepleri bar. Solardıń ishinde bir neshe jıllardan beri izertlewden shette qalıp kiyatırǵan yaki házirgi qaraqalpaq ádebiyatı ilimiy jetiskenliklerinen kelip shıǵıp úyreniwdi talap etetuǵın máseleler barshılıq. Birinshi Prezidentimiz İ.A.Karimov: «Birinshi náwbette mádeniyatımız xalıq ruwxıy baylıǵınıń janrlarına itibar beriw zárúr»¹ degenindey, qaraqalpaq ádebiyatınıń bay úlgileri shayır hám jazıwshıları shıǵarmalarında keń orın alǵan. Sonlıqtan, shayır poeziyasında hám jazıwshı prozasında qollanılǵan kórkem súwretlew quralları hám kórkem súwretlew usılları óz aldına bir dunya esaplanadı. Kórkem súwretlew quralları hár bir dóretiwshiniń ózine tán stillik ózgesheligin bildirip, onıń sóz saplaw sheberligin, basqalardan parqın ańlatıwshı birden-bir ózgeshelik bolıp tabıladı. Al, kórkem súwretlew usılları bolsa shıǵarma tekstine hám shıǵarma mazmunına teńdey tásir etiwshi usıllardan. Sonlıqtan olardı úyreniw arqalı hár bir jazıwshınıń shıǵarma dóretiwdegi poetikalıq sheberligin ańlawımızǵa boladı.