Toshkent 2020 yil

 

 
 
M=χβ
c
FΔc
 
bu yerda, 
M
-neytralizatsiya uchun sarf bo‗ladigan kislotali gazning miqdori; 
χ
 
-tezlanish faktori; 
β
c 
-suyuq fazadagi massa berish koeffitsienti; 
F
–fazalararo 
kontakt yuzasi; 
Δc
-jarayonning yurituvchi kuchi.
Ishqoriy 
xususiyatdagi 
oqova 
suvlarni 
zararsizlantirish 
qurilmalari 
tsement ishlab chiqarish korxonalarida o‗rnatilgan. Bunda ushbu korxonada muhit 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
218 
pH i 12-13 ga teng suvlar ajraladi. Bu suvlar tarkibida -6% S0
2
gazlari bo‗lgan 
tutun gazlari bilan tarelkali kolonnalarda neytralizatsiya qilinadi. 
 
Oksidlash usuli:
 
Oqova suvlarni tozalash uchun quyidagi oksidlovchilar 
qo‗llaniladi: gazsimon va suyuq xlor, xlor dioksidi, kaltsiy xlorid, kaltsiy 
gipoxlorid, kaliy permanganat, vodorod peroksidi, havo kislorodi, ozon va 
boshqalar.
Oksidlash jarayonida oqova suvdagi zaharli birikmalar zararsiz holgacha 
parchalanadi va ular suvdan ajratiladi. Oksidlash jarayonida katta miqdorda 
reagentlar sarf bo‗ladi. Shuning uchun bu usul qolgan boshqa usullar 
yordamida oqova suvni zararsizlantirishning iloji bo‗lmagandagina qo‗llanilanadi. 
Masalan, oksidlash usuli 
–
tsian, mish‘yak birikmali oqova suvlarni 
zararsizlantirish lozim bo‗lganda qo‗llanilishi mumkin. 
Har bir oksidlovchining oksidlash potentsiali bo‗lib, ularning aktivligi shu 
ko‗rsatkich orqali belgilanadi. Oksidlovchilarning ichida ftor eng aktivdir, ammo 
uning toksik xususiyati ftorni suv tozalash jarayonida keng ishlatish imkonini 
bermaydi.