Toshkent davlat sharqshunoslik intituti “Xorijiy mamlakatlar iqtisodi va mamlakatshunoslik” fakulteti

Klassik iqtisodchilar ta’kidlashlaricha
, kapitalizmning 
o‘ziga
 xos pul bozori mavjud va bu 
bozor 
jamg‘arma
 va investasiyalarning tengligini 
ta’minlaydi
. Shuning uchun ham 
to‘liq
 
bandlik mavjud 
bo‘ladi
.

---

Bilamizki, iqtisodiyotda to‘liq bandlik sharoitiga har 
doim ham erishib bo‘lmaydi. Shuning uchun ham 
boshqa bir iqtisodchilar klassik nazariyaning asosiy 
jihatlarini tankid qila boshladilar. 
Keyns nazariyasining 
eng qimmatli jihati shuki, u 
bozor iqtisodiyotida ish bilan to‘la bandlikni 
ta’minlaydigan xech qanday mexanizm yo‘qligini 
isbotladi. Makroko‘lamda iqtisodiyot muvozanatga 
erishish mumkinligi, lekin shunda ham ma’lum miqdorda 
ishsizlik va inflyasiya saqlanib qolinishini, to‘la ish bilan 
bandlik qonuniy holat emasligini, balki tasodif 
ekanligini, kapitalizm o‘z-o‘zidan tartibga tushib, 
rivojlanib ketavermasligini isbotlab berdi. Shuningdek, 
bu nazariyada iqtisodiyotdagi tebranishlar faqat 
urush, tabiiy ofat va shu kabi vaziyatlargagina bog‘liq 
emasligini, balki u tinchlik yillarida ham ichki 
omillarning salbiy oqibatlaridan kelib chiqishi 
mumkinligi asoslagan. Ishsizlik va inflyasiyaning kelib 
chiqishi investitsiya va jamg‘armalarga bevosita 
bog‘liq. Narxlarning oshishi va ish haqining pasayishi 
boshqa salbiy omillar bilan birga iqtisodiyotning 
bekarorligiga olib keladi. 

---

Jamg‘arish-investitsiya grafigi 
Bunday nomutonosiblikning asosiy 
sabablaridan biri rejalashtirilgan 
investitsiyalar va jamg‘armalarning bir-biriga 
mos kelmasligidir. 
Bunga sabablardan 
biri
shundaki, jamg‘arish 
va investitsiyalash to‘g‘risidagi qonunlarni har 
xil guruhlardagi odamlar turli maqsadlarda 
qabul qilishadi.