Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

, 
cervicalis profunda
. 
Orqadagi narvonsimon muskul
(m. scalenus posterior) V–VI bo‘yin 
umurtqalarining ko‘ndalang o‘siqlaridan boshlanib, II qovurg‗aning tashqi Yuzasiga 
yopishadi. 
I n n e r v a t s i y a s i: bo‘yin chigali CVII–CVIII dan. 
F u n k s i y a s i. Narvonsimon muskullar ikki tomondan qisqarsa, bo‘yin 
umutqalari oldinga buqiladi, bir tomondan qisqarganda bo‘yinni Yon tomonga 
buradi. Bo‘yin qimirlamay turganda I–II qovurg‗a ko‘tarilib, nafas olish 
yengillashadi. 

---

331 
Bo‟yinning uzun muskuli 
(m. longus colii). Bu muskul II–VI bo‘yin 
umurtqalarining tanasini egallab yotadi. Old tomondan halqum va qizilo‘ngach bilan 
yopilib turadi. 
F u n k s i y a s i. Muskullar ikki tomondan baravar qisqarsa, bo‘yin oldinga, bir 
tomondan qisqarsa, Yon tomonga buqiladi. 
I n n e r v a t s i y a s i: bo‘yin chigali CII–CVI dan. 
Q o n t o m i r l a r i: a. vertebralis, a. cervicalis ascendens. a. cervicalis 
profunda. 
Boshning uzun muskuli (m. longus capitis) III–VI bo‘yin umurtqalaridan 
boshlanib, ensa suyagining pars basilaris iga yopishadi. 
F u n k s i y a s i. Ikkala tomon baravar qisqarsa, bosh oldinga buqiladi. 
 
Bo‘yinning chuqur muskullari. 
1–pars basillaris (ossis occipitalis); 2–m. rectus capitis anterior; 3–m. rectus 
capitis lateralis; 4–processus transversus atlantis; 5–mm. intertransversarii antereiores 
cervicis; 6–m. longus colli; 7–tuberculum m. scaleni anterioris; 8–vertebra thoracica 
III; 9–m. scalenus posterior; 10–m. scalenus medius; 11–m. scalenus anterior; 12–m. 
levator scapulae (kesilgan); 13–v. longus capitis. 
 
BO‟YIN UCHBURCHAKLARI 
Bo‘yin muskullari o‘zining joylashishiga qarab bir qancha soha va 
uchburchaklarni tashkil etadi. Bu uchburchaklar qon tomir va nervlarni o‘rganishda 
va jarrohlikda muhim ahamiyatga ega. Bu uchburchaklar quyidagilar: 
Bo‘yinning Yonbosh uchburchagi (trigonum colli laterale) oldindan to‘sh-
o‗mrov-so‘rg‗ichsimon muskul, orqadan trapetsiyasimon muskul (m. trapezius), 
pastdan o‗mrov suyagi bilan chegaralanadi. Bu uchburchak kurak-til osti muskuli 
orqali kurak-o‗mrov (trigonum omoclaviculare) va kurak trapetsiyasimon 
uchburchaklari (trigonum omotrapezoideum) ga ajraladi. Kurak-o‗mrov uchburchagi 
pastdan o‗mrov suyagi, tepadan kurak-til osti muskulining pastki qorinchasi, oldindan 
to‘sh-o‗mrov-so‘rg‗ichsimon muskullar bilan chegaralanadi. Kurak trapetsiyasimon 
uchburchagi pastdan kurak-til osti muskuli, oldindan to‘sh-o‗mrov-so‘rg‗ichsimon 
muskul, orqadan trapetsiyasimon muskul bilan chegaralanadi. Bundan tashqari, 
bo‘yinning Yonbosh uchburchagida narvonsimon muskullar (mm. scalenum anterior, 
medium et posterior) o‘rtasida oldingi (spatium antescalenum) – o‘rta oraliqlar 
(spatium interscalenum) bo‘lib, bulardan qon tomirlari va yelka chigali nervlari 
o‘tadi. 

---

332 
1.