Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizik



Yüklə 125,02 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/4
tarix22.12.2023
ölçüsü125,02 Kb.
#190410
  1   2   3   4
MT№3Turg\'unovaZ dav1



1
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI SOGʻLIQNI SAQLASH VAZIRLIGI 
TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI 
BIOTIBBIYOT MUHANDISLIGI, INFORMATIKA VA BIOFIZIK
KAFEDRASI 
 
 
1-son Davolash fakulteti 1-kurs d23-07-guruh talabasi
Turgʻunova Zarnigor Dilmurod qizining “Tibbiyotda axborot texnologiyalari” 
fanidan

Corel Draw dasturida qatlamlar bilan ishlash
” mavzusidagi bajargan
MUSTAQIL ISHI
Qabul qildi: Bobojonov Bekzod Odilovich
Toshkent-2023
 


2
MUNDARIJA
Kirish ………………………………………………………………………. 3 
Asosiy qism ………………………………………………………………… 4
Xulosa ……………………………………………………………………… 13
Mavzu boʻyicha test savollari ………………………………………………. 14 
Glossari ……………………………………………………………………… 16
Qisqartma soʻzlar ……………………………………………………………. 17
Foydalanilgan adabiyotlar …………………………………………………... 17
 
 
 
 




3
KIRISH
Kompyuter grafikasi
— grafik displey (
monitor
) ekranida tasviriy informatsiyani 
vizuallash („koʻrinadigan“ qilish). Tasvirni qogʻozda
, fotoplyonkada, kinolenta va 
boshqalarda aks ettirish usulidan farqli ravishda. Kompyuter grafikasida 
kompyuterda hosil qilingan tasvirni darhol oʻchirib tashlash, unga tuzatish kiritish 
(tahrirlash), istalgan yoʻnalishda toraytirish yoki choʻzish, yaqinlashtirish va 
uzoqlashtirish, rakurenn oʻzlashtirish, burish, harakatlantirish, rangini oʻzgartirish 
va boshqa amallarni bajarish mumkin. Kitoblarni bezash, rasm 
va modellarini 
yasashda,  multfilmlarni yaratishda, kinofilmlarda qiziqarli kadrlar hosilqilish va 
boshqa koʻplab sohalarda qoʻllaniladi.
 
Kompyuter grafikasi hisoblash texnikasi 
yordamida vizual va geometrik maʼlumotlarni manipulyatsiya qilishni oʻrganadi. U 
sof estetik masalalarga emas, balki tasvirni yaratish va qayta ishlashning matematik 
va hisoblash asoslariga qaratilgan. Kompyuter grafikasi koʻpincha vizualizatsiya 
sohasidan farqlanadi, garchi ikkala soha koʻp oʻxshashliklarga ega. 
Kompyuter grafikasining ilovalari quyidagilarni oʻz ichiga oladi: 

Maxsus effektlar 

Video oʻyinlar 

Vizual effektlar
 
Kompyuter grafikasi boʻyicha eng muhim natijalar nashr etilgan bir nechta xalqaro 
konferentsiyalar va jurnallar mavjud. Ular orasida SIGGRAPH va Eurographics 
konferentsiyalari va Hisoblash Mashinalari Assotsiatsiyasi (HMA) Grafika boʻyicha 
tranzaktsiyalar jurnali mavjud. Eurographics va HMA SIGGRAPH qoʻshma 
simpozium seriyasi koʻproq ixtisoslashgan kichik sohalar uchun asosiy joylarni oʻz 
ichiga oladi: geometriyani qayta ishlash boʻyicha simpozium, renderlash boʻyicha 
simpozium, kompyuter animatsiyasi boʻyicha simpozium va yuqori samarali 
grafikalar. Boshqa kompyuter fanlarida boʻlgani kabi, kompyuter grafikasidagi 
konferentsiya nashrlari odatda jurnal nashrlariga qaraganda muhimroqdir (va 
keyinchalik qabul qilish stavkalari pastroq). 


4
Mavzu:
Corel Draw dasturida qatlamlar bilan ishlash 
Corel Draw - eng mashhur va kuchli grafik dizayn dasturlar paketlaridan biri. Corel 
Draw-da qatlamlardan foydalanish ishingizni tartibga solish, tasvirlarni yaratish va 
tahrirlash jarayonini soddalashtirish va ish samaradorligini sezilarli darajada 
oshirish imkonini beradi. Corel Drawdagi qatlamlar sizga ob'ektlarni guruhlash, 
ierarxiya yaratish, dizaynni boshqarish va kerak boʻlganda oʻzgartirishlar kiritish 
imkonini beradi. Har bir qatlam koʻchirilishi, oʻzgartirilishi yoki oʻchirilishi 
mumkin boʻlgan ob'ektlar toʻplamini oʻz ichiga olishi mumkin. Bundan tashqari, 
qatlamlarning koʻrinishini boshqarishingiz, ularni qulflashingiz va shaffofligini 
sozlashingiz mumkin. Qatlamlar bilan ishlashning asosiy afzalliklaridan biri
dizaynning turli xil variantlarini, shuningdek, mustaqil dizayn komponentlarini 
yaratish qobiliyatidir, bu turli elementlar va effektlar bilan oʻzgartirish va tajriba 
oʻtkazishni osonlashtiradi. Qatlamlar, shuningdek, kerakli elementlarni tezda topish 
va tahrirlash imkonini beruvchi yirik, murakkab loyihalar bilan ishlashni 
osonlashtiradi. 
Corel Draw qatlamlar bilan ishlash 
1. Qatlamlarni yaratish: Yangi qatlam yaratish uchun asboblar panelidagi "Qatlam" 
bandini tanlashingiz yoki Ctrl + L tugmalar birikmasidan foydalanishingiz kerak. 
Shundan soʻng "Layer" oynasi paydo boʻladi, bu erda siz qatlam parametrlarini 
sozlashingiz mumkin. yangi qatlam. 
2. Qatlamlarni boshqarish: Qatlamlar bilan ishlash qulayligi uchun dastur turli 
vositalarni taqdim etadi. Masalan, Tuvaldagi qatlamni vaqtincha yashirish yoki 
koʻrsatish uchun Qatlamni koʻrsatish/yashirish vositasidan foydalanishingiz 
mumkin. Bundan tashqari, qatlamlar tartibini yuqoriga yoki pastga siljitish orqali 
oʻzgartirishingiz mumkin. 
3. Qatlamlarni guruhlash: Qatlamlarni yaxshiroq tartibga solish uchun ularni 
guruhlashingiz mumkin. Buni amalga oshirish uchun siz kerakli qatlamlarni 


5
tanlashingiz kerak, keyin sichqonchaning oʻng tugmachasini bosing va "Guruh 
qatlamlari" ni tanlang. Bu koʻp sonli qatlamlar bilan ishlashni osonlashtiradi. 
4. Ob'ektlarning koʻrinishini nazorat qilish: Har bir qatlamda koʻplab ob'ektlar 
boʻlishi mumkin. Qatlamdagi alohida ob'ektlarning koʻrinishini boshqarish uchun 
Ob'ektni koʻrsatish/yashirish vositasidan foydalanishingiz mumkin. Bu dizayn 
detallari bilan ishlashni osonlashtiradi. 
5. Effektlardan foydalanish: Qatlamlar soyalar yoki shaffoflik kabi turli effektlarni 
yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Buning uchun faqat kerakli qatlamni tanlang va 
"Ob'ekt" menyusidan tegishli effektni qoʻllang yoki klaviatura yorliqlaridan 
foydalaning. 
6. Qatlam maskalaridan foydalanish: Qatlam maskalari qatlamdagi ob'ektlarning 
ayrim qismlarini yashirish yoki koʻrsatish imkonini beradi. Qatlam niqobidan 
foydalanish uchun qatlamni tanlashingiz kerak, keyin Ob'ekt menyusidan Layer 
Mask ni tanlang va mos niqob sozlamalarini oʻrnating. 
Corel Draw-da qatlamlar bilan ishlash boʻyicha asosiy maslahatlar 
1. Qatlamlarga nom bering 
Qatlamlaringizga mazmunli va tushunarli nomlar bering. Masalan, qatlamga "Fon", 
"Matn", "Rasmlar" va hokazo nom berishingiz mumkin. Bu sizga dizayndagi kerakli 
elementlarni osongina topish va tahrirlashda yordam beradi. 
2. Qatlamlarni guruhlashdan foydalaning 
Agar sizda koʻp qatlam boʻlsa, ularni mantiqiy ravishda guruhlashingiz mumkin. 
Misol uchun, siz dizayningizning sarlavhalarini oʻz ichiga olgan barcha qatlamlarni 
oʻz ichiga olgan "Sarlavhalar" guruhini yaratishingiz mumkin. Shunday qilib, 
dizayningizning alohida elementlarini tezda boshqarishingiz va qatlamlar 
guruhlarini yashirishingiz, koʻrsatishingiz mumkin. 


6
3. Layer Lock opsiyasidan foydalaning 
Ba'zan ishlayotganingizda, uning tarkibini tasodifan oʻzgartirmaslik uchun qatlamni 
vaqtincha bloklashingiz kerak boʻlishi mumkin. Corel Draw da qatlam yonidagi 
Qulf belgisini bosish orqali qatlamni bloklashingiz mumkin. Bu qatlam qulflangan 
paytdagi har qanday oʻzgarishlarni oldini oladi. 
4. Qatlamning koʻrinishi opsiyasidan foydalaning 
Agar dizayningizda koʻplab qatlamlar mavjud boʻlsa, dizayningizning alohida 
elementlariga e'tibor qaratish uchun ba'zi qatlamlarni vaqtincha yashirishingiz 
mumkin. Uni yashirish yoki koʻrsatish uchun qatlam yonidagi koʻz belgisini bosish 
kifoya. 
5. Drag-and-drop imkoniyatlaridan foydalaning 
Corel Draw sizga sudrab olib tashlash funksiyasidan foydalangan holda ob'ektlarni 
qatlamlar oʻrtasida osongina koʻchirish imkonini beradi. Faqat kerakli ob'ektlarni 
tanlang, ularni boshqa qatlamga torting va sichqonchani qoʻyib yuboring. Bu sizning 
dizayningiz elementlarini qayta tashkil etish va qayta taqsimlash uchun foydalidir. 
6. Rangli teglardan foydalaning 
Qatlamlarni navigatsiya qilishni va vizual ravishda farqlashni osonlashtirish uchun 
siz ularga rangli teglar belgilashingiz mumkin. Qatlamni sichqonchaning oʻng 
tugmasi bilan bosing, "Rang belgisi" ni tanlang va kerakli rangni tanlang. Endi siz 
qatlamni rang yorligʻi orqali tezda tanib olishingiz mumkin. 
Ushbu maslahatlarga amal qilish orqali siz Corel Draw-dagi qatlamlar bilan 
samaraliroq ishlashingiz, loyihalaringizni tashkil qilishni soddalashtirasiz va dizayn 
jarayonini tezlashtirasiz. 
Manba: 
https://uchet-jkh.ru/i/Corel Draw-rabota-so-sloyami
 


7
Ushbu mashqda biz sarlavhalar va altbilgilarni (bir nechta sahifalarda 
takrorlanadigan qismlar) tartibga solish uchun qatlamlarning ayrim xususiyatlaridan 
foydalanamiz. Aytaylik, ommaviy tadbirda tarqatish uchun toʻrt sahifali buklama 
varaqning sxemasini tayyorlashimiz kerak. Buyurtmachi varaqning asosiy 
materialini (bizni bu mashqda qiziqtirmaymiz) pastki qismida telefon raqami 
koʻrsatilgan sahifalarda joylashtirishni talab qildi. Bundan tashqari, mijozning 
logotipi juft raqamlangan sahifalarning oʻrtasiga joylashtirilishi kerak (biz oʻrniga 
klipartdan foydalanamiz). 
1. Yangi hujjat yaratishdan boshlang. Katlanadigan varaq ishlab chiqilishi kerakligi 
sababli, sahifa oʻlchamlari nostandart boʻladi (masalan, yarim varaq kengligi va 
toʻliq A4 landshaft varagʻi balandligi). Standart asboblar panelidagi Yangi tugmasini 
bosing va birinchi sahifaning tasviri hujjat oynasida paydo boʻlganda, atributlar 
panelining chop etish sahifasi oʻlchami maydonlarida 148,5 mm kengligi va 210 mm 
balandlikni oʻrnating. Hujjat oynasining pastki chap burchagida joylashgan sahifani 
aylantirish tugmalari guruhidagi ortiqcha belgisini uch marta bosish orqali 
hujjatingizga yana uchta sahifa qoʻshing. 
Aslida, bu sahifa hajmi nostandart emas - bu A5 formati. Lekin nostandart sahifa 
hajmini belgilash hiylasi bu holatda ham ishlaydi. 
2. Dockable Object Manager oynasida yangi qatlam qoʻshish tugmasidan 
foydalanib, yangi qatlam yarating va darhol uning nomini Sarlavha va Altbilgiga 
oʻzgartiring. Boshqa qatlam yarating va uni Logo deb nomlang. Tartibning asosiy 
kompozitsiyasi logotipning tepasiga joylashtirilishi kerakligi sababli, logotip 
qatlamiga mos keladigan qatorni 1-qavat qatori ostiga torting (u tartibni tashkil 
etuvchi ob'ektlarni oʻz ichiga oladi). 
3. Ushbu qatlamni faol qilish uchun Footer nomini bosing. Sahifaning pastki qismida 
jingalak matn blokini yarating va unga sarlavha va altbilgi matnini kiriting, masalan: 
Telefon raqamimiz 111-22-33 


8
Align and Distribute dialog oynasi yordamida matnni sahifaning oʻrtasiga 
tekislashni unutmang. 
4. Hozirda hujjatning barcha toʻrt sahifasidan matn faqat toʻrtinchi sahifaning 
Sarlavha va pastki pastki sathida joylashgan (buni uchinchi sahifaga oʻtish orqali 
ishonch hosil qiling, keyin esa toʻrtinchi sahifaga qayting). Ushbu matn barcha 
sahifalarda paydo boʻlishi uchun Sarlavha va Altbilgi qatlamini asosiy qilish kerak. 
Buning uchun qatlamning kontekst menyusidan Master buyrugʻini tanlang. Bundan 
tashqari, Sarlavha va Altbilgi qatlamlari qatorini toʻrtinchi sahifadan Bosh sahifaga 
sudrab oʻtishingiz mumkin. Ushbu amallarning birortasi natijasida hujjatning barcha 
toʻrt sahifasi boʻlimlaridan Sarlavha va pastki koʻrsatuv satrining qatori yoʻqoladi 
va asosiy sahifaning boʻlimida "Master Sarlavha" va "Soltitr" satri paydo boʻladi. 
Hujjatni koʻrib chiqing va altbilgi matni barcha sahifalarda paydo boʻlishiga ishonch 
hosil qiling. 
5. Endi logotip ustida ishlaymiz. Keling, turli sahifalar uchun Logo qatlamining 
koʻrinish atributini oʻrnatishdan boshlaylik. Odatiy boʻlib, u barcha sahifalarga 
oʻrnatiladi, shuning uchun siz birinchi va uchinchi sahifalar boʻlimlaridagi ushbu 
qatlamga mos keladigan satrlardagi koʻz belgilarini bosishingiz kerak. Ekranda 
Logo qatlami koʻrsatiladigan toʻrtinchi sahifaga oʻting va biz uchun logotip oʻrnini 
bosadigan tasvirni clipart kutubxonasidan import qiling (ushbu misolda logotip 
rolini rasm /Awards/Plaques oʻynaydi. /SymbO68.cdr). Uni kerakli oʻlchamga 
kattalashtiring, varaqning oʻrtasiga tekislang, kontur chiziqlarini oching va toʻldirish 
rangini 10% qora rangga oʻrnating. 
Barcha fon rasmlarini xira qilish tavsiya etiladi - aks holda ular tartibning asosiy 
elementlarini idrok etishni qiyinlashtiradi. 
6. Faqat Logo qatlamini asosiy qilish qoladi. Buning uchun toʻrtinchi sahifaning 
boʻlimidagi qatlam qatoriga sichqonchaning oʻng tugmachasini bosing va kontekst 
menyusidan Master buyrugʻini tanlang. Vazifa hal qilindi - kolontiter barcha 
sahifalarda, logotip esa juft sahifalarda takrorlanadi. 


9
Qatlamni asosiyga aylantirish buyrugʻi chizma import qilingan toʻrtinchi sahifaning 
boʻlimining qatori uchun maxsus bajarilishi juda muhimdir. Aks holda, asosiy 
qatlam boʻsh boʻladi. Qatlamni asosiyga aylantirgandan soʻng, qatlam hali ham 
normal boʻlganida oʻrnatilgan koʻrinish atributlari har bir sahifa uchun saqlanib 
qoladi. 
7. Mashqni yakunlash uchun logotip qatlamiga ekranning oʻrtasiga bir oz matn 
qoʻying, kiritilgan oʻzgartirish barcha juft sonli sahifalarda aks ettirilganligiga 
ishonch hosil qiling va Logo qatlamini qulflash uchun qalam belgisini bosing. Endi 
siz haqiqiy tartibni ishlab chiqishni boshlashingiz mumkin - sarlavhalar va altbilgilar 
tayyor. 
Ob'ektlar bilan ishlash 
Agar ob'ekt har qanday qatlamga joylashtirilsa, ob'ekt menejeri oynasidagi ushbu 
qatlamning chizigʻi boʻlim sarlavhasiga aylanadi - uning boshida ortiqcha yoki 
minus belgisi boʻlgan kvadrat paydo boʻladi va uning ostida joylashgan ob'ektlarga 
mos keladigan chiziqlar mavjud. Ushbu satrlarni manipulyatsiya qilish orqali siz 
ob'ektlar bilan juda koʻp operatsiyalarni bajarishingiz mumkin, ulardan eng keng 
tarqalgani quyida tavsiflanadi. Ob'ektni tanlash uchun ob'ekt menejeri oynasida mos 
keladigan qatorni bosish kifoya. Shift tugmachasini bosib ushlab turganda birgalikda 
tanlash ham mumkin. Guruhning bir qismi boʻlgan ob'ektni tanlashga ruxsat 
beriladi. Bu xususiyat, ayniqsa, ob'ekt kichik boʻlsa yoki ob'ekt toʻliq ob'ektlar 
toʻplamida uning ustida joylashgan boshqa ob'ektlar bilan qoplangan hollarda 
qimmatli boʻladi. Ob'ektlar toʻplamidagi ob'ektni qatlamdan qatlamga va sahifadan 
sahifaga koʻchirish uning qatorini ob'ektlar menejeri oynasidagi tegishli joyga 
sudrab borish orqali amalga oshiriladi, bu an'anaviy texnikaga qaraganda ancha 
sodda. Ob'ekt qatoriga ikki marta bosgandan soʻng, siz unga yangi, yanada 
mazmunli nom berishingiz mumkin. Semantik yuklangan ob'ekt nomlaridan izchil 
foydalanish rasmning ierarxik tuzilishi boʻyicha harakat qilishni osonlashtiradi. 
Ob'ekt qatoriga sichqonchaning oʻng tugmachasini bosish kontekst menyusini 


10
ochadi, bu sizga ob'ektning xususiyatlari dialog oynasiga va tanlangan ob'ektda 
bajarilishi mumkin boʻlgan buyruqlarga tezkor kirish imkonini beradi. Ob'ekt 
menejeri bilan ishlash qobiliyati VBA dasturlash tilining yangi versiyasi bilan birga 
taqdim etilgan Corel Draw ning soʻnggi versiyalarida (11-versiyadan boshlab) 
ayniqsa muhim boʻlib qoladi, bu sizga loyiha ustida ishlash jarayonini 
avtomatlashtirishga imkon beradi. Bu til ob'ektga yoʻnaltirilgan boʻlib, uning 
modullari Corel Draw ob'ekt modeli uchun moʻljallangan va u bilan ishlash uchun 
foydalanuvchi interfeysi ob'ekt menejerining interfeysiga juda yaqin - tashqi 
koʻrinishi va mafkurasi. Corel Draw X5 va, masalan, Adobe PhotoShop-dagi 
qatlamlar farqlarga ega. Adobe PhotoShop-da deyarli har bir ob'ekt alohida qatlamda 
joylashgan boʻlib, ularning aksariyati avtomatik ravishda yaratiladi. Corel Draw X5 
da bir qavatga xohlagancha koʻp ob'ektlarni joylashtirishingiz mumkin. Corel Draw 
X5-dagi ob'ektlar har bir qatlamda joylashgan. Koʻpgina Corel Draw X5 ishlarida 
ob'ektlar bilan faqat bitta qatlam mavjud. Katta loyihani yaratishda siz bir nechta 
qatlamlarni yaratishingiz kerak boʻlishi mumkin. Bundan tashqari, maxsus ob'ektlar 
(panjara, yoʻriqnomalar) alohida qatlamlarda joylashgan. Ushbu maxsus qatlamlar 
har doim ob'ekt qatlamlari ustida joylashgan. Corel Draw bir nechta qatlamlar bilan 
ishlash imkonini beradi. Qatlam menejeriga qoʻngʻiroq qilish uchun Oyna → 
Dockers → Ob'ekt menejeri (Oyna → Dockers → Ob'ekt menejeri) buyrugʻini 
bajarish kerak. Qatlamlar dockeridan siz har bir qatlamdagi ob'ektlarni ham 
boshqarishingiz mumkin. Bu erda ob'ektlar qanday ketma-ketlikda joylashganligini 
darhol koʻrishingiz mumkin. Menejer yordamida kerakli ob'ektni topish qulay: 
menejerdagi ob'ektni bosing va bu ob'ekt Hujjatda Pick asbobi bilan tanlangandek 
kvadrat qora markerlar bilan ajratib koʻrsatiladi. 
Dockerning yuqori qismida uchta tugma mavjud: 
Ob’ekt xossalarini koʻrsatish (Corel Draw X5. Oʻquv qoʻllanma kompyuter dizayni, 
vektor grafikasi, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma) - toʻldirish, kontur va boshqalar 
parametrlarini koʻrsatadi; 


11
Edit Across Layers (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, 
vektor grafikasi, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma) - barcha qatlamlarni yoki ulardan 
faqat bittasini mavjud qiladi; 
Layer Manager View (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv 
qoʻllanma, vektor grafikasi, bepul kurslar, oʻquv qoʻllanma, qoʻllanma) - docker 
Object Manager'dagi kirish daraxtining koʻrinishini oʻzgartiradi. 
Sahifani yaratgandan soʻng, sukut boʻyicha faqat bitta qatlam mavjud. 
Plyus belgisi bu guruh ekanligini bildiradi. Masalan, qatlam har doim guruhdir. 
Plyus belgisini bosish guruh tarkibini kengaytiradi va ortiqcha belgisi minus 
belgisiga oʻzgaradi. 
Koʻz belgisi boʻlgan tugma (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv 
qoʻllanma, vektor grafikasi, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma) ushbu qatlam 
chizmada koʻrinadigan yoki koʻrinmas boʻlishini aniqlaydi. Agar koʻz belgisi yopiq 
koʻrinsa (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, vektor 
grafikasi, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma), u holda sahifadagi qatlam koʻrinmas 
boʻladi. Agar koʻz belgisi aniq koʻrinadigan boʻlsa, unda qatlam ham koʻrinadi. 
Printer belgisi sizga (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, 
vektor grafikasi, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma) yoki taqiqlash (Corel Draw X5. 
Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, vektor grafikasi, bepul kurslar, 
darslik, qoʻllanma) individual qatlamlarini chop etishga imkon beradi. chizma. 
Qalam belgisi (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, 
vektor grafikasi, bepul kurslar, oʻquv qoʻllanma, qoʻllanma) alohida qatlamlarni 
blokirovka qilish uchun ishlatiladi. Qulflangan qatlamga tegishli ob'ektlarni tanlash 
yoki tahrirlash mumkin emas (Corel Draw X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv 
qoʻllanma, vektorli grafikalar, bepul kurslar, darslik, qoʻllanma). 


12
Rangli toʻrtburchaklar piktogramma mos keladigan qatlamlarning ranglarini 
ifodalaydi. Rangni ikki marta bosish orqali oʻzgartirish mumkin. Agar kerak boʻlsa, 
qoʻllanmalar va panjara rangini oʻzgartirish juda qulay. 
Qatlamdagi eng oxirgi parametr qatlam nomidir. 
Belgilarni oʻchirish va yoqish ushbu belgini sichqonchaning chap tugmasi bilan 
bosish orqali amalga oshiriladi. 
Har bir qatlam ob'ektlarning nomi va tartibini koʻrsatadi. Roʻyxatdagi chizmadagi 
har bir ob'ekt ma'lum bir belgi bilan belgilanadi va shu ob'ektning toʻldirish va 
kontur xususiyatlarining qisqacha tavsifi bilan birga keladi. Object Manager docker-
da ushbu ob'ektni tanlaganingizda, u chizilgan sahifada ham tanlanadi. 
Agar qatlamdagi ob'ektlarning tartibi sizga mos kelmasa, uni oʻzgartirishingiz 
mumkin. Buni amalga oshirish uchun siz ob'ektni chap tugmacha bilan ushlashingiz 
va uni qoʻymasdan, kerakli joyga koʻchirishingiz kerak. Gorizontal chiziq qoʻshish 
nuqtasini koʻrsatadi. 
Boshqa usul (ehtimol uzoqroq) qatlamning kontekst menyusiga qoʻngʻiroq qilishdir. 
Uni chaqirish uchun avval docker Object Manager-da ushbu ob'ektni tanlang yoki 
chizma sahifasida ushbu ob'ektni tanlang va ob'ekt nomini oʻng tugmasini bosing. 
Ochilgan kontekst menyusida Buyurtma boʻlimini kengaytiring (142-rasm). Ushbu 
kichik boʻlim ob'ektlarni qatlam ichida siljitish uchun buyruqlar toʻplamini oʻz 
ichiga oladi: 
To Front Of Page — ob'ekt sahifada birinchi boʻlib joylashtiriladi
To Back Of Page - ob'ekt sahifaning oxirgi qismiga joylashtiriladi; 
To Front Of Layer (Forward one) - ob'ekt qatlam boshiga oʻtadi; 
To Back Of Layer (Back one) - ob'ekt qatlam oxiriga oʻtkaziladi; 


13
Bir oldinga - ob'ekt bir darajaga koʻtariladi. Agar buyruq bajarilgunga qadar ob'ekt 
qatlamning eng yuqori qismida joylashgan boʻlsa, u keyingi qatlamga oʻtkaziladi; 
Orqaga - ob'ekt bir daraja pastga siljiydi. Agar buyruq bajarilgunga qadar ob'ekt 
qatlamning eng quyi qismida joylashgan boʻlsa, u holda u oldingi qatlamga 
oʻtkaziladi; 
Front Of—buyruqni tanlagandan soʻng qalin qora strelka paydo boʻladi (Corel Draw 
X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, vektorli grafikalar, bepul kurslar, 
darslik, qoʻllanma). Tanlangan ob'ekt joylashishi kerak boʻlgan qatlamdagi ob'ektni 
bosing; 
Orqada—buyruqni tanlagandan soʻng qalin qora strelka paydo boʻladi (Corel Draw 
X5. Kompyuter dizayni boʻyicha oʻquv qoʻllanma, vektorli grafikalar, bepul kurslar, 
darslik, qoʻllanma). Tanlangan ob'ekt joylashishi kerak boʻlgan qatlamdagi ob'ektni 
bosing. 
Xulosa 
Insoniyat asrlar davomida toʻplagan bilimlarini kelajak avlod uchun qoldirishga 
harakat qilib kelgan. Buning uchun u toshlar va terilarga rasmlar chizgan, biz harflar 
deb ataydigan belgilar va qogʻoz oʻylab topib, ular yordamida bitiklar yozgan. 
Ajdodlarimizdan bizga qadar minglab qoʻlyozmalar va kitoblar yetib kelganini siz 
yaxshi bilasiz. Ularni saqlash uchun juda katta kutubxonalar kerak. Avvallari kam 
nusxadagi qoʻlyozmalar va kitoblardan foydalanish uchun oylab, yillab navbat 
kutishga toʻgʻri kelardi. Ba'zan, chet mamlakatlar kutubxonalaridagi kitob yoki 
qoʻlyozmalarni olishning umuman imkoniyati boʻlmagan. Texnikaning rivojlanishi 
natijasida bu kabi muammolar hal boʻldi. Hozirgi kunda kompyuterlar asosida 
tashkil etilgan Internet orqali dunyoning istalgan nuqtasidagi kutubxonadan kerakli 
kitob yoki qoʻlyozmalar nusxasini olish, yangi kitob va maqolalarni oʻqish, filmlarni 
koʻrish, biror joyga xat joʻnatish va boshqa zarur ishlarni amalga oshirish mumkin. 
Umuman olganda, kompyuter imkoniyatlarini birma-bir sanab chiqish qiyin. Fan va 
texnikaning hozirgi rivojlanishi inson faoliyatining barcha sohalarida 


14
avtomatlashtirishni keng joriy etishni taqozo etadi. Ishlab chiqarish va boshqarishni 
tashkil qilishda axborot texnologiyalarini qoʻllash natijasida jamiyatning taraqqiyoti 
mislsiz oʻzgarib ketmoqda. Ayniqsa, mikroelektronika, kompyuter texnikasi, 
asbobsozlik, axborot va axborotni qayta ishlash texnologiyasini avtomatik 
boshqaruv tizimini rivojlantirish evaziga hamma sohalarda katta oʻzgarish boʻldi. 
Kompyuterlar keyingi yillarda avtomatlashtirilgan boshqarish sistemasi xalq 
xoʻjaligining barcha sohalarida keng tarqaldi. Shuning uchun, axborot va axborot 
texnalogiyasi, 
texnik-iqtisodiy 
sohadagi 
mutaxassislar 
tayyorlashda 
avtomatlashtirilgan boshqarish sistemalarini oʻrganishga alohida ahamiyat 
berilmoqda. Hozirgi kun talabalari zamonaviy texnik vositalardan foydalanish 
imkoniyatlarinigina bilib qolmay, balki amalda ular yordamida ishlab chiqarishni 
boshqarishning funktsional masalalarini yechishni ham bilishlari kerak.
Avtomatlashtirilgan boshqarish sistemalarini joriy etishdan maqsad boshqarishni 
yengillashtirish, uning unumdorligini oshirish shuningdek, korxonalarning xoʻjalik
faoliyatini yaxshilashdir. Boshqarish darajasini va iqtisodiy natijalarining 
avtomatlashtirilgan boshqarish sistemasi kompyuterlar asosida tashkil etiladi. 
Buning uchun avtomatlashtirilgan boshqarish sistemasini yaratish, kompyuter va 
sistemalarni tanlash, kompyuterni loyihalash va dasturlar ishlab chiqarish kabi 
ma’lumotlarni oʻrganib chiqishga toʻgʻri keladi. Demak, inson tafakkurining 
mahsuli boʻlgan kompyuter juda kerakli mashina ekan. Shuning uchun bu fanni qunt 
bilan chuqur oʻrganish lozim. 

Yüklə 125,02 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin