Diabetning asosiy belgilari va ularning kelib chiqishidagi mexanizmlari:
1. Giperglyukozemiya va glyukozuriya. Insulin yetishmaganligi uchun toqimalarning glyukozadan foydalanishining barcha jarayonlari susayadi. Ichakdan soriladigan glyukozaning qonda Qonsentratsiyasi ortib borib unda uzoq ushlanib qoladi.Adrenalin, kortizol, glyukagon qondagi glyukoza Qonsenteratsiyasigakorsatadigan tasir jihatidan insulinning antogonistlaridir. Qanntli diabetda bu gormonlarning tasir etishi davom etib gipergulekozemiyani yanada kuchaytiradi. Ovqat yeyilganidan keyin qondagi glyukoza Qonsentratsiyasi normal alimentar giperguikozemiyaga xarakterli bolgan miqtordan ancha ortib ketadi va 500mg/dl yetishi ham mumkin . giperglyukozemiya postabsortiv holatda ham saqlanib qoladi. Diabetning eng yengil shakllari ovqat qabul qilgandan keyin boshlanadigan giperglyukozemiya bilan yani glyukozaga tolerantlik pasayib ketishi bilan namoyon boladi. Yashirin qandli diabet deb shunga aytiladi. Qondagi glyukoza Qonsentratsiyasi buyrak bosagasi(180mg/dl) dan ortib ketganida glyukoza siydik bilan birga chiqa boshlaydi. Meyorda siydikda glyukoza Qonsentratsiyasi 10-20mg/dl boladi:diabetda u bir necha 10 barobar ortib ketadi. Meyorda bir kecha-kunduzda siydik bilan 0.5gr dan kamroq glyukoza chiqadi:diabetda lOOgr dan kop chiqib turishi mumkin .
