Transformatorning salt ishlashi. Transformatorning birlamchi chulg‘amiga U1.. kuchlanish berilsa, lekin ikkilamchi chulg‘amiga nagruzka ulanmasa, bu hol transformatorning salt ishlashi deyiladi. Salt ishlashda transformatorning birlamchi chulg‘amidan utadigan tok uning salt ishlash toki deb ataladi va…I0. harfi bilan belgilanadi.
Demak, transformator salt ishlaganda I1= I0 bo‘ladi. Salt ishlash tokining qiymati, odatda, birlamchi chulg‘am nominal tokining 2…. 10% ini tashkil kiladi. …I0 .salt ishlash toki bilan transformatorlar sterjeni uzagida uning asosiy magnit oqimi hosil kilinadi:
Ф = Фм sint
Bu okim uz navbatida birlamchi uram chulg‘amlarida e.yu.k. hosil kiladi:
е1 = w1 dФ / dt = w1 Фм2 f sin(t-- / 2)
bu yerda
Е 1м = w1 Фм2
e.yu.k. ning effektiv qiymati
E1 = 4,44 w1 fФм
Shuningdek transformatorning ikkilamchi chulg‘amida induktsiyalangan e.yu.k.
е2 = w2 dФ / dt = w2 Фм2 f sin(t-- / 2)
Uning effektiv qiymati
E2 = 4,44 w2 fФм
Transformatorla salt ishlaganida iste’mol kilinadigan aktiv quvvat quyidagilarga isrof bo‘ladi.
Birlamchi chulg‘am uramlardagi isrof…Rm = I12 R……..
Pulat uzakdagi isrof. Bu isrofni empirik formula yordamida aniqlash mumkin:
Uyurma toklarga ketadigan energiya isrofi.
Transformatorlar salt ishlaganda quvvat butunlay isrofni yengishga sarflanadi.
Nagruzkasiz transformatorning vektor diagrammasini kurish uchun birlamchi chulg‘am parametrlaridan foydalanamiz.
Birlamchi chulg‘amga berilgan U1 kuchlanish sinusoidal o‘zgaradi va chulg‘amdan salt ishlash toki I0 utadi. Agar pulat uzak bulmasa salt ishlash toki reaktiv tokka teng, ya’ni I0 = Ip bo‘ladi. Reaktiv Ip tok magnit oqimi Fm bilan ustma-ust tushib U1 kuchlanishdan 900 keyinda koladi.
Amalda birlamchi chulg‘am zanjiridagi vattmetr salt ishlashda uzak pulatidagi isrof quvvatiga teng bulgan quvvatni ulchaydi. Salt ishlashda chulg‘amni kizdirishga ketadigan quvvat isrofi pulatdagi isrofga nisbatan juda kam, shuning uchun uni xisobga olmasa ham bo‘ladi. Shunday qilib, salt ishlash tokining effektif qiymati aktiv va reaktiv toklarning geometrik yig‘indisiga teng