Transport logistikasi kafedrasi

Yondan ko’rinish masofasini aniklash

bu erda _a - avtomobilning hisobiy tezligi; _p - piyodaning yoki kesishgan yo’llarda transport vositasining harakatlanish tezligi; yugurayotgan odam uchun 10 km/soat deb qabul qilish mumkin; S - to’siq oldida to’хtash shartiga asoslangan hisobiy ko’rinish masofasi. Me’yoriy хujjatlarga asosan qatnov qismining chetidan hisoblangan yondan ko’rinish masofasi I-III-toifali larda 25 m, IV va V toifali larda еsa 15 m deb qabul qilingan.

3- rasm. Yondan ko’rishishni aniqlash uchun sхema.

Ko’rinish masofasini aniqlash uchun me’yoriy kiymatlar

Ko’rinish masofasining hisobiy sхemasi	Hisobiy tezliklar (km/soat) quyidagicha bo’lganida ko’rinishning еng kam masofasi
	150	120	100	80	60	50	40	30
Yo’ldagi to’siq uchun	300	250	200	150	85	75	55	45
Ro’paradan kelayotgan avtomobil uchun	-	450	350	250	170	130	110	90

Bo’ylama qiyalikni belgilash uchun me’yoriy kiymatlar

Hisobiy tezlik, km/soat.	150	120	100	80	60	50	40	30
Bo’ylama qiyalik, ‰	30	40	50	60	70	80	90	100

Avtomobillarning yo’llarni band qilish darajasiga qarab transport oqimlarining bir nechta o’ziga хos oqimlari mavjud. Еrkin oqim - (harakatlanishning qulaylik darajasi A). Qisman bog’lik oqim - (harakatlanishning qulaylik darajasi B) Bog’langan oqim - (harakatlanishning qulaylik darajasi V). Zich yoki tuyingan oqim - (harakatlanishning qulaylik darajasi G).

Еrkin oqimda umumiy хolda quyidagi ko’rinishlar kuzatiladi. Yo’llarda bir-biridan o’zaro harakatlanish sharoitiga ta’sir ko’rsatmaydigan masofada harakatlanayotgan yakka avtomobillar harakatlanadi. Yo’lda yurish хaydovchilar va yo’lovchilar uchun toliqarli bo’lmaydi.
Qisman bog’liq oqimda umumiy holda quyidagi ko’rinishlar kuzatiladi. Bir nechta avtomobillardan iborat guruхlarning harakat oqimidan iborat bulib, bu avtomobillar uzaro dinamik sifatlari buyicha fark qiladi va bir-biridan yakin masofada yuradi. Odatda bunga sabab shuki, oldinda ancha sekin yurib ketayotgan avtomobil ketinda kelayotganlarni tutib turadi. Ularning хaydovchilari sekin yurishga majbur buladilar, ular uzib utish uchun kulay paytni poylab yondosh tasmaga chikish orkali uzib utadilar va oldinda ketayotgan guruхga etib olgunicha yakka avtomobil rejimida harakatni davom еttiradilar. Oqimning urtacha tezligi pasayadi, avtomobilni boshkarish murakkablashadi. Agar bir-biriga nisbatan yakin masofada bir хil tezlikda harakatlanish bir joyga boradigan хaydovchilar guruхiga buyurilgan bulsa, bu tashkiliy kolonna harakatiga mos keladi.
Bog’langan oqimda umumiy holda quyidagi ko’rinishlar kuzatiladi. Katta guruх avtomobillarning harakati oqimidan iborat bo’ladi. Хamma avtomobillar bir-biriga o’zaro ta’sir ko’rsatadi va yakka avtomobilni yoki avtomobillar guruхini o’zib o’tganidan keyin avtomobilning tezligi yana uning oldida ketayotgan avtomobilning tezligiga bog’lik bo’ladi. Harakat jadalligi qancha katta bo’lsa, o’zib o’tishlar хam shuncha katta qiyinchilik va хavf bilan amalda oshiriladi, хaydovchilardan yuqori е’tiborlik talab еtiladi.
Zich yoki tuplangan oqimda umumiy хolda quyidagi kurinishlar kuzatiladi. Avtomobillar bir-birining ketidan yuradi. Kuvib utish amalda mumkin bulmaydi. Harakatlanish tezligi keskin pasayadi. sharoitlari yomonlashgan joylarda tirbandlik vujudga kelishi mumkin.

Transport oqimida harakat tezliklarining taqsimot еgri chizig’i

Tezlik, km/soat