Turizm va madaniy meros xalqaro universiteti huzuridagi buxoro turizm va madaniy meros texnikumi

7-Mavzu Mahsulotni ishlab chiqarish va sotish hajmini oshirish imkoniyatlarini hisoblash.

Maqsad– mahsulot hajmini hisoblash metodikasining amaliy ko‘nikmalarini egallash.
1) Nazariy asoslash
2) Muammoni hal qilish
3) Variantlar ustida individual ish
Aylanma mablag'lar - aylanma mablag'lar va aylanma fondlarini yaratish maqsadida avanslangan mablag'lar yig'indisidir.
Aylanma fondlar - bu yangi qiymat yaratishda bevosita ishtirok etmaydigan korxona mablag'lari yig'indisidir. Aylanma fondlarga tayyor mahsulotlar, pul mablag'lari hisobvaraqlarda va kassada, debitorlik qarzlari, zaxiradagi tayyor mahsulotlar, yo'lda tovarlar.
Aylanma fondlar- ishlab chiqarish kapitalining bir marta ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etgan va uning qiymatini tayyor mahsulotga to'liq o'tkazgan qismi. Aylanma mablag'lar tarkibiga tovar-moddiy boyliklar (xom ashyo, materiallar, sotib olingan yarim tayyor mahsulotlar, yoqilg'i, konteynerlar, ta'mirlash uchun ehtiyot qismlar, arzon va eskirgan buyumlar, asboblar), tugallanmagan ishlab chiqarish, o'z ishlab chiqarishining yarim tayyor mahsulotlari, kechiktirilgan xarajatlar kiradi.
Mahsulot hajmini hisoblash uchun bizga quyidagi formulalar kerak bo'ladi:
1) Yalpi ishlab chiqarish
VP \u003d GP + Uph + PF + WIP (1)
bu erda GP tayyor mahsulotdir,
Uph - sanoat xarakteridagi xizmatlar,
PF - yarim tayyor mahsulotlar,
WIP - ish davom etmoqda.
2) sotiladigan mahsulotlar
TP \u003d GP + Uph + PF (st) (2)
bu erda PF (st) - yon tomonga sotiladigan yarim tayyor mahsulotlar.
3) sotilgan mahsulotlar
RP = TP + GPng - GPkg (3)
bu erda Gpng - yil boshida zaxiradagi tayyor mahsulotlar,
GPkg - yil oxirida zaxiradagi tayyor mahsulotlar.
4) Shartli sof mahsulotlar
PCH = VP - MZ (4)
bu erda MZ - moddiy xarajatlar.
Vazifa 1.
Korxonaning asosiy ishlab chiqarishi 5200 ming so’m, sanoat xizmatlari - 480 ming so’m miqdorida rejalashtirilgan. Rejalashtirilgan davrda yarim tayyor mahsulotlarning narxi 500 ming so’mni tashkil etadi, shundan 50% o'z ishlab chiqarishimizda ishlatiladi. Davr oxirida tugallanmagan ish hajmi 380 ming so’mga oshadi. Qolgan tayyor mahsulotlar davr boshida omborda - 80 ming so’m va davr oxirida - 30 ming so’m.
Yalpi, tovar va sotilgan va shartli sof mahsulot hajmini aniqlang, agar moddiy xarajatlarning qiymati tovar mahsulotining 55% ni tashkil etishi ma'lum bo'lsa.
Yechim.
1) korxonaning yalpi mahsuloti
VP \u003d 5200 + 480 + 500 + 380 \u003d 6560 ming so’m.
2) tijorat mahsulotlari
TP \u003d 5200 + 480 + (500: 100 * 50) \u003d 5930 ming so’m.
3) sotilgan mahsulotlar
RP \u003d 5930 + 80 - 30 \u003d 5980 ming so’m.
4) shartli sof mahsulotlar
MZ \u003d 5930: 100 * 55 \u003d 3261,5 ming so’m.
UCHP \u003d 6560 - 3261,5 \u003d 3298,5 ming so’m.