1-rasm. Samarqand viloyati, Pastdarg‘om tumani “Darg‘om Parranda Fayz”
parrandachilik fabrikasining inkubatoriya hamda parrandalarni parvarishlash
bo‘limlari
Uy sharoitida inkubatorlardan foydalanishdan avval tuxumlardan ochib chiqish
foizini oshirish maqsadida tuxumlarni dezinfeksiya qilish maqsadida har xil usullardan
foydalaniladi. Sababi inkubatorlarga qo‘yiladigan tuxumlarning ichki embrion qismi
emas, balki aksincha tashqi po‘stloq qismi 93% mikroorganizmlar bilan
zararlanganligi sababli yangi ochib chiqgan jo‘jalar tez nobud bo‘lishadi va ushbu
patogen mikroorganizmlar inkubatorlardagi qulay sharoit evaziga yaxshi
rivojlanishadi. Shuning uchun uy sharoitidagi inkubatorlarda ochib chiqariladigan
tuxumlarni dezinfeksiya qilish muhim hisoblanadi. Shulardan inkubatorlarni
dezinfeksiya qilish maqsadida turli usullar va vositalardan foydalaniladi. Tuxumlarni
uy sharoitida dezinfeksiya qilish maqsadida iloji boricha toza +35-40
0
C dagi iliq
distillangan suvga dorixonalarda sotiladigan 3%li periks vodorod eritmasini 1,5%li
qilib tayyorlab olib tuxumlarni dezinfeksiya qilishimiz mumkin. Bundan tashqari
tuxumlarni 1 litr toza distillangan suvga 50 ml sirka kislotasini aralashtirib ham
dezinfeksiya qilish tuxumlarning ochib chiqish foizini oshirishi amalda sinab
ko‘rilgan.
284
2-rasm. Samarqand viloyati, Samarqand tumani “Ohalik Lomann Parranda”
parrandachilik fabrikasida inkubatordan ochib chiqgan yosh jo‘jalarni yuqumli
kasalliklarga qarshi vaksinatsiya qilish jarayoni.
Tuxumlarni dezinfeksiya qilishdan tashqari inkubatorlarni ham dezinfeksiya
qilish sog‘lom jo‘ja ochib chiqish samaradorligining muhim tamoyili hisoblanadi.
Buning uchun aholi xo‘jaliklarida foydalaniladigan inkubatorlarni turli fizik va
kimyoviy usullardan foydalanishimiz mumkin. Bularga inkubatorning ichki qismiga
ultrabinafsha lampasini kamida 20-30 daqiqa yoqib qo‘yish orqali, formalinni kaliy
permonganat eritmasi bilan aralashtirish natijasida hosil bo‘lgan reaksiya
orqali, har
xil
turdagi
kimyoviy
preparatlar
va
dorixonalarda
sotiladigan
maxsus
dezinfektantlardan foydalangan holda inkubatorlarni dezinfeksiya qilish shular
jumlasidandir [6,8].
Inkubatordan ochib chiqgan jo‘jalarning o‘limiga sabab bo‘luvchi eng ko‘p
sabablar o‘rganilganda ularni eng avvalo noto‘g‘ri, sifatsiz oziqlantirish, xona
haroratining me’yorida bo‘lmasligi (yuqori yoki past), noto‘g‘ri saqlash, infeksion
(yuqumli) va invazion (yuqumsiz) kasalliklar bilan kasallanishi, har xil yot narsalar
bilan oziqlanishi (taxta qirindisi, axlat va hakozo) bilan izohlanadi.
Aslida inkubatorga qo‘yishdan oldin tuxumlarni yuvish tavsiya etilmaydi
(himoya qatlami yuviladi), ba’zi mualliflar peroksid eritmasi bilan dezinfeksiya qilish
va quritishni tavsiya qiladi. Ammo bu usul bilan katta parrandachilik fabrikalarida
yaxshi samara bermaydi. Shuning uchun ushbu fabrikalarda quruq dezinfeksiya qilish
ishlari amalga oshiriladi. Shudan so‘ng tuxumlarni qo‘yishdan oldin +27
0
C darajaga
qadar qizdiriladi. Inkubatsiya tovuq tuxumlarida 21 kun davom etadi [1].
|