«Uch o‘lchamli kompyuterli modellashtirish dasturi 3d studio max» Imomqoriev H. M

7-rasm. Qismlar tizimi. 


8-rasm. Yoritishni tashkil etish 
Kameralar (cameras) - kadr tekisligida ob`ekt aksini to`liq nazorat qilish im-
konini beradi. Uning eng asosiy tavsifi, ko`rish maydonini aniqlovchi kamera 
ob`ektivining foks masofasidir. Bu ikki parametr o`zaro bog`liq va mos ravishda
gradus va millimetrlarda o`lchanadi. Yana bir muhim tavsif bu qirqim tekisligidir. 
U sahna qismining ko`rinish masofasini aniqlaydi.

---

13 

Fazoni bukuvchilar (space warps) ob`ektlarga tashqi kuchlar ta`sirini ifoda-
laydi, bu - ma`lum ob`ektlarga ta`sir ko`rsatuvchi kuchlar maydoni deformasiyasi, 
yoki ob`ekt bo`laklarini sochib yuboruvchi zarbdor to`lqinlarni keltirish mumkin.
9-rasn. Tana a`zolariga ajratildi. 
Materiallar sirtning namoyishi xususiyatlarini, ya`ni sirtning sahna yoritil-

ganligi bilan munosabatini aniqlaydi.

Sirtlarning quyidagi xususiyatlari materiallarning yorug`lik bilan munosabatini 
aniqlaydi:
 rang (color); 
 shaffoflik (transparency); 
 silliqlik (shiness) 
 nurning sinish koeffisenti (refractive index) . 

---

14 

Rang va shaffoflik nur sochilishni aniqlaydi. Sinish koeffisenti va silliqlik
yordaraida sirtdan shu`lalar va nurli oynaviy qaynatish aniqlanadi. 
Material rangini tanlashda quyidagilarni hisobga olish kerak:
 Materialni aniq rangini aniqlash. 
 Rangning to`qliq darajasi. 
 Rangning yorug`lik darajasi. 
Namoyish paytida fotorealistik sifatni olish uchun material xususiyatlarini juda
aniq berish kerak. Shu maqsadda grafik dasturlarda turli fikr xususiyatli materiallar 
andoza (shablon) lari ishlatiladi. Andozalardan foydalanish dizayner ishini keskin
osonlashtiradi. Sirt yuzasiga har xil bezaklarni (uzor) tushirish uchun dasturlarda 
teksturali xaritalar (dekorativ bezak — maps) ishlatiladi. (Masalan devorga terilgan
g`isht, timsoh terisidan tayyorlangan buyum) . Oldindan tayyorlangan teksturalar 
har xil turdagi fayllarda (HMP, TIF, JPG, EPS,..) saqlanishi yoki ularni tez qurish
qoidalari ko`rinishida saqlanishi mumkin.