Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных

Kuchlanishni o‘lchash 
Kuchlanishni o‘lchash uchun vertical bo‘yicha masshtabning ma'lum bo‘lgan
qiymati ishlatiladi. O‘lchashni boshlashdan oldin ossillografning kirish
qismalari(elektrodlari)ni (yoki kirish rejimni ulab-uzgichini
holatga
o‘rnating(qo‘ying)) qisqa tutashtirish kerak va dastagi bilan yoyish liniyasini
ekran to‘rining gorizontal chizig‘iga(liniyasiga) to‘g‘irlash kerak(oscillogramning
balandligini to‘g‘ri belgilash mumkinligi uchun). (4.18-rasm а) tasvir). Shundan
so‘ng, kirishga tadqiq qilinayotgan signal beriladi(yoki kirish rejimini ulab-
uzgichini ish holatlaridan biriga o‘rnatiladi). Signal funktsiyasining grafigi
ekranda paydo bo‘ladi. (Rasm. 4.18 b) tasvir).

Rasm. 4.18. Kuchlanishni o‘lchash(ossillografning ekranini skrinshotlash): a -

tayyorlash; b – o‘lchash.

---

---

40
Grafikning balandligini aniqroq o‘lchash uchun osillogramma

dastagi
qo‘l bilan shunday siljitiladiki, amplituda o‘lchanayotgan nuqta bo‘linmaning
ulushlarida darajalarga ega bo ‘lgan markaziy vertikal yo‘nalgan liniyaga
tushsin(4.19-rasm). Quyidagiga ega bo‘lamiz: vertikal og‘dirish kanalning
sezgirligi = 1 V/bo‘linva, osillogrammaning o‘lchami 2.6 bo‘linma, shuning
uchun signal amplitudasi 2.6 volt bo‘ladi.

Rasm. 4.19. Signalning amplitudasini aniqlash.

Ossillografning
o‘zida
kuchlanishni
o‘lchashni
namoyish
qilamiz.
Kuchlanishning maksimal qiymati 3.4 bo‘linmaga(qismga) teng (4.20-rasm).
Vertikal
bo‘yicha
masshtabni
aniqlash

4.21-rasmda

tasvirlangan.
Dastak(tugmacha) chetki o‘ng h "ravon" olatida o‘rnatiladi. Sezgirlikning ulab-
uzgichining darajalangan chiziqlari 0,5 volt/bo‘linmani ko‘rsatadi. Masshtabning
ko‘paytmasi x10 holatiga o‘rnatiladi (tugmacha ezilgan). Natijada, o‘lchanayotgan
kuchlanish quyidagicha bo‘ladi:

---

---

41
V

U
17
10
5
,
0
4
,
3
max





4.20-rasm. C1-83 ossillografida amplitudani aniqlash.

4.21-rasm. C1-83 ossillografida vertikal bo‘yicha masshtabni aniqlash.