Uchrashganlarida qaysi jamoa g'olib chiqqan bo'lsa, shu jamoa yuqori
Yüklə 77,33 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.3.5. Aylanma tizini bo’yicha otkazilgan niusobaqalarning yakuniy natijalarini quyidagi jadvaldagidek yozish lozim
- Chiqib ketish tizimsi bo’yicha musobaqalar o’tkazish
|
Musobaqa oxirida ochkolar soni qo'shib chiqiladi. Eng ko'p ocliko to’plagan jamoa birinchi o’rinni egallaydi. Qolgan jamoalar ham yiqqan ochkolarining soniga qarab, tegishli o’rinlarni egallaydilar. Agar bir nechta jamoalaming ochkolari soni teng bo'lib qolsa, ular o'zaro uchrashganlarida qaysi jamoa g'olib chiqqan bo'lsa, shu jamoa yuqori o’rinni egallaydi. Agar uchta va undan ortiq jamoalaming yiqqan ochkolari teng bo’lsa. kiritilgan to’plar (ochkolar)ni farqi orqali aniqlash lozim. Mabodo bu ko’rsatkich ham masalaga oydinlik kiritmasa, «sof g’alaba» qaysi jamoada ko’p bo'lsa, shu jamoa yuqori o’rinni egallaydi. Yuqorida aytib o’tilganlar ham masalani hal eta olmasa, u holda qur’a tashlash orqali jamoalar egallagan o'rinlari aniqlanadi. 7.3.5. Aylanma tizini bo’yicha o'tkazilgan niusobaqalarning yakuniy natijalarini quyidagi jadvaldagidek yozish lozim
e) musobaqa o’tkazish joylarining bandligi, soni va hududiy joylashuvini. Uinuman olganda sport o’yinlari musobaqalarini O’tkazish amaliyotida asosan ikkita (chiqib ketish va aylanma) tizim qo'llaniladi. Bu ikki tizimning qo’shilishi natijasida uchinchi - aralash tizim paydo bo’ladi. Chiqib ketish tizimsi bo’yicha musobaqalar o’tkazish Bu tizim bo’yicha musobaqalar o’tkazilganda uchrashuvda yutqazgan jamoa keyingi uchrashuvlarda qatnashmaydi. Natijada musobaqa oxirida biror marta ham yutqazmagan jamoa qoladi. Ana shu jamoa g’olib hisoblanadi. Oxirgi (final) uchrashuvda g'olib jamoaga yutqazgan jamoa ikkinchi hisoblanadi. Bu tizimning afzalligi shundaki, agar 64 jamoa bilan aylanma tizim bo’yicha musobaqao’tkazish uchun 63 kalendar kuni talab qilinadigan bo’lsa,chiqib ketish tizimsi bo’yicha esa faqat 6 kalendar kunining o’zi kifoya. Lekin u bir qator kamchiliklarga ham ega. Bu tizim barcha jamoalarning haqiqiy o’yinlarini aniqlash imkonini bermaydi va shu usul qo'llanilganda aksariyat jamoalar juda kam uchrashuvlarda qatnashadi. Birorta kuchli jamoa birinchi kunning o’zida mag’lubiyatga uchrab. musobaqalardan chiqib ketishi mumkin. Chiqib ketish tizimsi bo’yicha o’tkazilgan musobaqalarda hamma uchrashuvlar biror jamoaning g’alabasi bilan tugallanishi lozim. Bu tizim ikki variantdan iborat: bir marta mag’lubiyatga uchragandan keyin chiqib ketish; ikki marta mag’lubiyatga uchragandan keyin chiqib ketish. (Ikkinchi variant juda kam hollarda qo’llaniladi.) Bir marta mag’lubiyatga uchrab chiqib ketish usuli bilan o’tkaziladigan musobaqa uchun quyidagicha kalendar tuziladi. Avval musobaqada qatnashayotgan jamoalarning uchrashuv tartibini belgilaydigan jadval tuziladi. So’ng qur’a yordamida har bir jamoaning jadvaldagi tartib nomeri aniqlanadi. Agarda qatnashayotgan jamoalarning soni 2" (4, 8, 32, 64 va boshqa)ga teng bo’lsa, u holda hamma jamoalar musobaqaga birinchi kalendar kunida qatnashadilar. Birinchi turda jadvalda yonma-yon turgan jamoalar uchrashadi: birinchi jamoa ikkinchi bilan, uchinchi jamoa to’rtinchi jamoa bilan va h.k. Ikkinchi turda birinchi turning X4 ЕВ Qatnashuvchilaming tayyorgarligi liar xil bo’lganligi uchun kuchlirok jamoalarning uchrashuvlarini oxirgi bosqichlarga mo’ljallash kerak. Qisqartirilgan musobaqalar (blitsturnirlar)da ko’p jamoalar qatnashganlari holda bir kunda o’tkaziladi. Bulling uchun o'yin vaqti 30 minutgacha qisqartiriladi. Bunday musobaqalar mavsumning ochilishiga yoki bayramlarga bag’ishlab o’tkaziladi. Baravarlashtirilgan musobaqalar tayyorgarligi har xil bo’lgan jamoalar orasida o’tkaziladi. Jamoalarning qiziqisliini saqlab qolisli uchun kuchsizrok jamoaga oldindan yoki uchrashuv tamom bo’lgandan so’ng qo’shimcha ochkolar beriladi. IClassifikastiya musobaqalari jamoalarning (o’yinchilaming) tayyorgarligini aniqlasli, sport klassifikastiyasining razryad talablarini bajarish maqsadida o’tkaziladi. Saralash musobaqalari tayyorgarligi eng yaxshi jamoalarni (o’yinchilarni) aniqlab, keyingi yirik musobaqalarda qatnashtirish uchun o’tkaziladi. Match uchrashuvlari musobaqalar kalcndarida ko’zda tutilgan va an’anaviy hisoblanadi. Uchrashuvlarda ikki va undan ortiq jamoalar qatnashishi mumkin. Musobaqalaming bunday lurlari alohida shaharlar, viloyatlar liamda diet davlatlar orasida do’stlik munosabatlarining rivojlanishiga yordam beradi. O’rtoqlik uchrashuvlari bo’lajak musobaqalarga va sport mashg’ulotining ba’zi bir bo’limlari bo’yicha tayyorgarlikni aniqlash maqsadida ayrim jamoalar o’rtasida o’tkaziladi. 7.3. Musobaqa o'tkazish ti/imlari Musobaqa paytida liamma jamoalarga g’alaba uchun kurashishga bir xil sharoit yaratib berish va g’oliblarni haqiqiy natijalar asosida aniqlash kerak. Musobaqalarni o’tkazish tizimlari har xil bo’lishi mumkin. Lekin u yoki bu tizimlarni tanlashda quyidagi sharoitlarni hisobga olish lozim: musobaqa oldida turgan vazifalami; musobaqa o’tkazish sharoitlarini; v) qatnashuvchi jamoalarning sonini; g) o’tkazilayotgan musobaqaning turlarini; d) qatnashuvchilaming sport tayyorgarligi va ishlab chiqarishda bandligini; 83 VII-BOB MUSOBAQALARNI TASHKIL QII.ISH VA O'TKAZISh Musobaqalarning ahamiyati Sport musobaqalari sportchi laming malakalarini oshirishda katta ahamiyatga ega. Ular jismoniy, texnik, taktik, ruhiy, funksional tayyorgarliklami aniqlashga va takomillashtirishga yordam bcradi liamda qilinayotgan mehnatui natijasini ko’rsatadi. To’g’ri va yaxshi tashkil qilingan musobaqalar katta tarbiyaviy ahamiyatga ega, chunki musobaqalar faqat jismoniy sifatlargagina (kuchlilik, chidamlilik, lezkorlik va egiluvchanlik) emas, balki ruhiy- psixologik sifatlarga ham katta ta’sir ko'rsatadi. Musobaqa davrida sportchilarning tashkilotchilik, o’zini tula bilishlik, jamoa maqsadini o’z maqsadidan yuqori qo'ya olishlik kabi yana bir qancha sifatlari ham takomillashadi. Musobaqalarda qatnashuvchilar avvalombor, tajriba almashadilar, murabbiylar esa yangi mashg’ulot usullarini sinovdan o’tkazish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Shuningdek, sport musobaqalari sport turlarini targ’ib qilishning eng yaxshi va hammabop shakllaridan hisoblanadi. Mamlakatimizda musobaqalar o’tkazilishi tufayligina sport o’yinlaridan basketbol, voleybol, futbol, gandbol, tennis va boshqalar ommaviylashdi. Demak, musobaqasiz sportning bo’lishi mumkin emas. Musobaqalarning turlari Musobaqalar qo’yilgan vazifalargagina qarab: birinchiliklar yoki chcmpionatlar, kubok musobaqalari. qisqartirilgan, baravarlashtirilgan, klassifikastiya va saralash musobaqalari, match va o’rtoqlik uchrashuviar kabi turlarga bo’linadi. Birinchiliklar yoki chcmpionatlar eng katta musobaqalardan bo’Iib, ularda kollektiv, tuman, shahar, respublika chempioni degan faxriy unvon beriladi. Ular yilda bir marta o’tkaziladi. Birinchilik g’oliblari oltin, kumush va bronza medallari bilan mukofotlanadilar. Kubok musobaqalari “yutkazgan chiqib ketish” prinstipida o’tkaziladi. Bu musobaqalar ko’p vaqt talab qilmaydi va ko’p qatnashuvehilarni jalb qilish imkonini beradi. 82 Musobaqa oxirida ochkolar soni qo’shib chiqiladi. Eng ko’p ochko to’plagan jamoa birinchi o’rinni egallaydi. Qolgan jamoalar ham yiqqan ochkolarining soniga qarab, tcgishli o’rinlarni egallaydilar. Agar bir nechta jamoalaming ochkolari soni teng bo’lib qolsa, ular o’zaro uchrashganlarida qaysi jamoa g’olib chiqqan bo’lsa, shu jamoa yuqori o’rinni egallaydi. Agar uchta va undan ortiq jamoalaming yiqqan ochkolari teng bo’lsa, kiritilgan to'plar (ochkolar)ni farqi orqali aniqlash lozim. Mabodo bu ko’rsatkich ham masalaga oydinlik kiritmasa, «sof g’alaba» qaysi jamoada ko’p bo’lsa, shu jamoa yuqori o’rinni egallaydi. Yuqorida aytib o’tilganlar ham masalani hal eta olmasa, u holda qur’a tashlash orqali jamoalar egallagan o’rinlari aniqlanadi. Yüklə 77,33 Kb. Dostları ilə paylaş:
|