Умумий саволлар
Yüklə 27,43 Kb.
|
|
Умумий саволлар Korxona tushunchasini izohlab bering. Korxona-yuridik shaxs maqomiga ega bo’lib, o’ziga ta’luqli bo’lgan mol mulk asosida mahsulot ishlab chiqaradi, sotadi va ayirboshlaydi. Korxonaning turlarini tavsiflab bering. Turlari bir qancha: 1-Mulk shakliga ko’ra: Danvat va Hususiy 2-Ishlab chiqarish miqyosiga ko’ra: Kichik, O’rta, Yirik. 3-Faoliyat yuritish muddatiga ko’ra: Uzluksiz, Uzlukli, Mavsumiy. Korxonani tashkil kilishdan ko’zlangan maksad nima ? 1-Daromad olish, 2-Ish o’rni yaratish 3- Yangi texnalogiyalarni jalb qilish 4-Bozorni kengaytirish va raqobatni kuchaytirish 5- Davlat budjetini shakllantirish.
Korxona faoliyatini tartibga soluvchi xujjatlarning kanday turlarini bilasiz 1- Korxona Nizomi 2- Ta’sis shartnomasi Korxjnaning umumiy tuzilmasi nima? Egallab turgan maydoni, hodimlarini soni, ularga xizmat qiluvchi bo’g’inlari korxonani umumiy tuzilmasi hisoblanadi. Korxjnaning ishlab chiqarish tuzilmasi deganda nimani tushunasiz ? Asosiy Yordamchi Hizmat korsatuvchi sex
Korxona mulki nimalar hisobiga shakllanadi? 1- Foyda hisobiga, 2- Ta’sischilar mablag’lari hisobidan, 3- Amartizatsiya ajratmalari hisobidan, 4- Kredit hisobidan, 5- Qimmatbaho qog’ozlar hisobidan, 6- Investitsiya hisobidan, 7- Sovg’a va hayriya hisobidan.
Korxonani tugatish sabablari qaysilar? 1-Bankrot 2-Ekologiyaga ko’p zarar yetkazish 3-Soliq to’lamaslik
Корхона качондан бошлаб хукукий макомга эга булади? Davlat ro’yxatidan o’tganidan boshlab. Ishlab chiqarish jarayoni tushunchasi va mohiyati. Ishlab chiqarish jarayoni- kompleks jarayon bo’lib, o’z ichiga texnologik va mehnat jarayonlarini oladi. Ishlab chiqarish jarayonini tashkil qiluvchi omillar: 1- Asosiy fond (asbob uskunalar, bino inshoatlar) 2- Aylanma mablag’lar (xom ashyo) 3- Ish kuchi Ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish tamoyillarini sanang. Sinxronlash Avtomatlashtirganlik Paralellik Ixtisoslashtirish va boshqalar Ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish deb nimaga aytiladi? Korxona faqat bir yoki ikki narsani ishlab chiqarishiga moslashgan bo’ladi. Ixtisoslashtirishning asosiy shakllari qaysilar? 1- Buyum bo’yicha (tayyor mahsulot ishlab chiqaradi) 2- Detal bo’yicha (biror kompaniya uchun bir detal ishlab chiqaradi) 3-Texnologik jarayon bo’yicha (o’zi quymaydi boshqada oladi, masalan metal) 4- Yordamchi xo’jalik bo’yicha Hamkorlik deb nimaga aytiladi? Ikki korxonani bir maqsadga birlashishi (murakkab mahsulot ishlab chiqadi) Hamkorlikning asosiy shakllari qaysilar? Buyum, Detal bo’yicha Tarmoq ichida, Tarmoqlar aro Korxona ichida, Korxona aro, Texnologik jarayon.
Ishlab chiqarishni yiriklashtirish deb nimaga aytiladi? Bir necha turli xil korxonalarni bir maydonga yig’ilib ishlashiga aytiladi. Yiriklashtirishning afzalliklari va kamchiliklari? Afzalliklari : 1- Mhnat unumdorligi oshadi 2- Texnologik liniyalar 3- Uch smenali ish Kamchiliklari : 1- Uzoq vaqtda quriladi Kombinatsiyalashtirish deb nimaga aytiladi? Kombinatlar necha hil bo’ladi ? Kombinatsiyalashtirish-bir necha korxonalarni bir maydonga yeg’ilib ishlashi. Kombinatsiyalashtirish 3 xil bo’ladi : 1- Xom ashyoga ketma ket ishov beradigan 2- Xom ashyoga kompleks ishlov beradi (masalan neft) 3- Bir korxona chiqindisi boshqaga resurs bo’ladi
Asosiy fondlarning mohiyati, ahamiyati, tarkibi. Asosiy fondlar korxona ichki vositalarining bir qismi bo’lib, ichki jarayonida uzoq vaqt davom etadi, va o’zining natural moddiy holatini yoqotmaydi hamda o’z qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotlarga qismlab o’tkazib beradi. Iqtisodiy maqsadiga ko’ra asosiy fondlar. Ishlab chiqarish va No ishlab chiqarishga bo’linadi. Ишлаб чикариш ва ноишлаб чикариш фондларига нималар киради? Ishlab chiqarish fondlariga: 1- Ishlab chiqarish binolari inshoatlari 2- Mashina, asbob-uskunalar, o’lchaydigan asboblar, transport, No ishlab chiqarish fondlariga: 1- Korxona balansida turuvchi turar joylar. 2- Oshxona, bolalar bog’chasi, sport markazlari. Asosiy fondlarni baholash usullari qanday? 1- Boshlangich qiymat 2- Tikilgan qiymat 3- Qoldiq qiymat
Aktiv va passiv fondlar deganda nimani tushunasiz? Aktiv fondlar mehnat buyumlarining tayyor mahsulotga aylanishida bevosita qatnashadi (masalan quvvat mashinalari, generatorlar, transformatorlar, mehnat qurollari, tex liniyalar) Passiv fondlar ishlab chiqarishda ishtirok etmaydi, lekin ishlab chiqarish jarayonida muhim vazifa bajaradi. Sharoit yaratib beradi.(bino, inshoat, jihoz.) Ishlab chiqarish fondlarining o’rtachayillik qiymati qanday hisoblanadi? F(o’rt) = F(yil.bosh) + (F(kir)*n – F(chiq)*m)/12 Asosiy fondlarning eskirish turlari qanday? Moddiy va no Moddiy Amortizatsiya nima? Amortizatsiya ajratmalari deb nimaga aytiladi? Amortizatsiya- asosiy fondlar qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga o’tkazish jarayoni.Ushbu jarayonda to’plangan mablag’lar amortizatsiya ajratmalari deyiladi Ta’mirlash sikli deb nimaga aytiladi? Uskunalarni 2 martta kapital ta’mirlash orasidagi muddat. Asosiy fondlarni ta’mirlashning qanday turlarini bilasiz? Kapital O’rta
Joriy ta’mirlash Asosiy fondlardan foydalanish ko’rsatkichlari qaysilar? Ekstensiv Intensiv
Integral Ekstensiv, intensiv va integral ko’rsatkichlar nimani aniqlaydi? Ekstensiv- vaqt bo’yicha Intensiv- quvvat bo’yicha Integral- vaqt va quvvat bo’yicha
Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishni yaxshilashning asosiy yo’nalishlarini sanang. 1)Smenalar davomida uskunalar bekor bo’lib qolmasligi, uni oldini olish. 2)Uskunalarni smenalik koeffitsientini oshirish. 3)Bekor turuvchi uskunalarni qisqartirish va tugatish. 4)Ekspluatatsiya qiluvchi hodimlar malakasini oshirish. 5)Iahlab chiqarishni tashkil etuvchi va resurslar bilan ta’minlashni yaxshilash. Aylanma mablag’lar nima? Aylanma mablag’- ishlab chiqarishni aylanma fondlar va muomala fondlarni tashkil qilishga mo’l pul mablag’lardan iborat. Aylanma mablag’ korxona xisob raqamida naqd pul ko’rinishida jamlanadi. Aylanma mablag’ ishlab chiqarish va uni uzluksizligini ta’minlashni moddiy asosi. Korxonaning aylanma mablag’lari qanday fondlarga bo’linadi? Aylanma fondlar Muomala fondlari Aylanma ishlab chiqarish fondlari necha guruhga bo’linadi? 3 guruxga bo’linadi 1)Ishlab chiqarish maxsuloti 2)Tugallanmagan ishlab chiqarish va yarim tayyor maxsulot 3)Kelgusi chorak xarajatlari Aylanma mablag’larning to’liq aylanishi necha bosqichdan iborat? 3 bosqichdan iborat bo’lib, bu jarayonda mahsulot ishlab chiqariladi va sotiladi. 1)Aylanma mablag’ pul shakldan tovar zaxirasiga aylanadi 2)Ishlab chiqarish ya’ni maxsulot tayyor jor 3)Tovar sotiladi ya’ni pul shakliga keladi. Муомала фонди нима? Муомала фонди – Korxonani tayyor mahsulot yaratish uchun mo’l pul mablag’i. Chek, aksiyadorlarni qarzlari, bank hisob raqamlari mablag’laridan iborat. Муомала фондидан кандай холларда фойдаланилади? 1) Xom ashyo, extiyot qismlar, ishlab chiqarishga zarur bo’lgan mehnat predewtlari sotib olishda 2) Ishlab chiqarish jarayonini issiq qilish, elektr energiya, yoqilg’i kabi resurslar uchun haq to’lash 3) Oylik va ish haqi 4) Soliq Me’yorlashtiriluvchi va me’yorlashtirilmaydigan aylanma mablag’lar. Me’yorlashtiriluvchi aylanma mablag’lar- korxona omborlaridagi ishlab chiqarish zaxiralari (xom ashyo), tugallanmagan ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari, va tayyor maxsulot. Me’yorlashtirilmaydigan aylanma mablag’lar- xaridorlarga berib yuborilgan tayyor mahsulot, xisob raqam pul mablag’lar. Me’yorlashtirishda qo’llaniladigan usullar. 1) Statistika – tajriba usuli 2) Labaratoriya – texnik usuli 3) Xisob taxliliy usuli
Aylanma mablag’lardan samarali foydalanish ko’rsatkichlari nima? Fan texnika taraqqiyotidan keng foydalanish Ishlab chiqarish jarayonini ilmiy jihatdan asoslangan mayor va tizimni yaratish Korxonalarni uzoq muddatli xo’jalik aloqalarini yuritishga o’tish Boshqaruv tizimini tashkil etishni va rag’batlantirishni optimal shakllarini qo’llash Texnik jarayonni yaxshilash Xom ashyoni qayta ishlash usulini rivojlantirish Ishlab chiqarishni tashkil qilishni yaxshilash
Aylanma mablag’lar aylanishini tezlashtirsh nimalarni talab qiladi? Ularni ishlab chiqarish va muomilada bo’lish muddatini qisqartirish kerak. Aylanma mablag’ foydasini yaxshilaydi. Korxonaning xususiy va qarz mablag’lari nimalar hisobiga shakillanadi? Aylanma mablag’lar xisobiga shakllanadi, Xususiy mablag’- asosiy foyda hisobiga shakllanadi, doimo Korxona ixtiyorida bo’ladi. Qarz mablag’lari- bank kreditlari, kreditorlik qarzlari hisobiga shakllanadi.
Ish kuchi nima? Insonni mahnat qilishga jismoniy va aqliy qobiliyatlash hisoblanadi. Bozor munosabatlari sharoitida mehnatga qobiliyatli ishchi kuchini Tovar xolga keltiriladi. Ish kuchining boshqa tovarlardan farqi nima? 1) O’z qiymatidan ortiq qiymat yaratadi, 2) uni jalb qilmasdan, ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish mumkin emas. 3)Asosiy fondler va aylanma mablag’lardan samarali foydalanish ish kuchiga bog’liq.
Ish kuchidan samarali foydalanishga ta’sir etuvchi omillar nimalar? Xodimlarning moddiy manfaatdorligi Atrof muhit Aqliy jismoniy va asabiy kuchlanishlarni boshqarish usullari vax k.
Ish haqining qanday turlari mavjud? 2 xil Nominal va Real Nominal- Xodim ma’lum bir vaqt mobaynida bajargan mehnati uchun to’langan ish haqi. Real- Nominal ish haqiga sotib olish mumkin bo’lgan Tovar va xizmat miqdori. Mehnatga haq to’lash usullari Vaqtbay Ishbay
Mehnatga haq to’lashning akkord usuli nima? Bu usul ishbay to’lashning bir turi bo’lib, bajarilishi kerak bo’lgan ishlar muddatlarini ko’rsatgan holda amalga oshiriladi. Bozor munosabatlari sharoitlarida korxonaning kadrlar siyosatini 1) Ish kuchini yollash, joylashtirish va rejalashtirish 2) Xodimlarni o’qitish va malakasini oshirish 3) Yollash shartlari mehnat va unga haq to’lash sharoitlari 4) Mehnat jamoasida qulay ruhiy muhit yaratish Ish haqi sohasidagi siyosatni ishlab chiqish va uni tashkil etishda qanday tamoyillar inobatga olinishi lozim? 1) Adolatlilik 2) Bajarilgan ish va murakkabligi va mehnat malakasini xisobga olish 3) Sifatli ishchini rag’batlantirish, masuliyatsiz ishchini moddiy jazolash. 4) Mehnat unumdorligini o’rtacha ish xaqini o’sishiga nisbatan tezroq o’stirish. 5) Ish haqini infilyatsiyaga mos ravishda belgilash 6) Mehnat xaq to’lovini Korxona ehtiyojlariga to’liq javob beruvchi ilg’or shakl va tizimlarni qo’llash.
Ishlаb chiqаrish xаrаjаtlаri tushunchаsi vа uning mоhiyati. Bоshqа xаrаjаtlаr tаrkibigа nimаlаr kirаdi? O’zgаruvchаn xаrаjаtlаr dеb nimаgа аytilаdi? Doimiy xаrаjаtlаr dеb nimаgа аytilаdi? Ichki va tashqi xаrаjаtlаr dеb nimаgа аytilаdi? Mаhsulоt tаnnаrxini tаshkil etuvchi xаrаjаtlаr qаysilаr? Tаnnаrxni pаsаytirish mаnbаlаri vа оmillаri. Mahsulot tаnnаrxini tаshkil etuvchi moddiy xаrаjаtlаr qаysilаr? Mahsulot tаnnаrxini tаshkil etuvchi ish haqi xаrаjаtlаri qаysilаr? Mahsulot tаnnаrxini tаshkil etuvchi amortizatsiya xаrаjаtlаri nima? Mahsulot tаnnаrxini tаshkil etuvchi ijtimoiy xаrаjаtlаri nima? Mahsulotlar narxi deganda nimani tushunasiz? Narxga ta’sir qiluvchi omillar. Narx - Tovar qiymatini puldagi ifodasi. Unga ta’sir qiluvchi omillar: Birlamchi va Ikkilamchi omillar; Ichki va Tashqi omillar; Narxning asosiy funktsiyalari nimalardan iborat? Barometr kabi bozor holatini ko’rsatib turadi, U pasayib ketsa Tovar bozori kasodga uchraydi, Tovar nafsiz bo’lib qoladi. Нарх турлари кандай? Korxonaning ulgurji narxlari; Chakana narxlar Nufuzli narxlar Davlat narxlari Mavsumiy narxlar Standart narxlar Preskurant narxlar Maksimal narx Minimal naxr Obyektiv narx Milliy va Jahon narxlari Narxlarni shakllantirishda qo’llaniladigan asosiy usullar qaysilar? Yalpi foyda degenda nimani tushunasiz? Sof foyda qanday hisoblanadi? Fоydа. Fоydаni shаkllаntirish mаnbаlаrini sanang. Fоydаni tаqsimlаsh deganda nimani tushunasiz? Rеntаbеllikning iqtisоdiy mоhiyati.vа uni hisоblаsh usuli. Korxona rentabelliginingqandayturlarunibilasiz? Fоydаni оshirishning аsоsiy yo’llаri Boshqaruv nima? Boshqarish prinsiplari Boshqaruv usullari nima? Tashkiliy-ma`muriy usul nima? Boshqaruvning iqtisodiy usuli nima? Boshqaruvning ruxiy usuli nima? Субсидия ва Санация нима? Sanatsiyaga qo’yiladigan shartlar qanday Boshqaruv qarorlari qanda yko’rinishlarga bo’linadi? Tezkor va strategik qarorlar nima bilan farqlanadi? Boshqaruv qarorlari samaradorligiga qanday omillar ta`sir etadi? Boshqaruv qarorlariga qanday talab qo’yiladi? Boshqaruv qarorlarining ilmiy asoslanganligi deganda nimani tushunasiz? Boshqaruv tuzilmasini belgilovchi omillarni sanang Investitsiyalarning qanday turlari mavjud? Xorijiy investitsiyalarga qanday omillar ta’sir etadi? Investitsiyalarning ichki manabalari nima? Investitsiyalarning tashki manbalari nima? Investitsiyalardan foydalanishning asosiy yo’nalishlari qanday? Investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baxolashda korxonalar qanday vazifani xal qilishlari lozim? Innovatsiya so’zining ma’nosi. “Innovatsion loyiha” tushunchasini ifodalab bering. Innovatsion loyiha qanday bo’limlardan tashkil topadi? Innovatsiya loyihasini yaratilish bosqichlarini aytib o’ting. Innovatsion loyiha qanday bo’linmalarni o’z ichiga olish kerak? Axborot tushunchasini aniqlang. Axborotni tasniflash Axborot manbai nima? Yüklə 27,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|