Umumiy fizika

3. Elektrostatik maydon kuch chiziqlari .

Zaryad manfiy bo’lganda esa cheksizlikdan boshlanib zaryadlangan jism sirtida tugallanadi. Ikkita nuqtaviy zaryad tufayli vujudga kelayotgan elektr maydonning grafik tasviri biroz murakkab bo’ladi. Kuchlanganlik vektori hamma nuqtalarda bir xil bo’lgan maydon bir jinsli maydon deb ataladi. Agar bir xil o’lchamdagi metall plastinkalardan iborat yassi kondensator olsak va bu plastinkalar orasida havo bo’lsa, plastinkalarning o’rta qismida maydon kuch chiziqlari fa’qat plastinkalarining chetlarida maydonnining bir jinsliligi buziladi Elektr maydoni. Faraz qilaylik, alohida joylashgan kichik zaryadlangan ob'ekt boshqa zaryadlangan ob'ektga yaqinlashtirilsada, Kulon qonuniga ko’ra kuch ob’ektga ta’sir ko’rsatadi. Bu dastlabki zaryadlangan ob'ekt "elektr maydoni" bilan o'ralgan, rasmda izolyasiyasi musbat zaryad ko’rsatilgan. Zaryadlar bu maydonda musbat zaryadlangan ob’yektdan yo’nalgan strelkalar, kuch yo'nalishini ko'rsatadi. Ma'lum bir nuqtada joylashtirilgan elektr maydoni kuchi 1 Kulon zaryadga ta’sir qiluvchi kuchga tengdir. Elektr maydon kuchlanganligi birligi "Nyuton / kulon" hisoblanadi. Biz elektr maydon kuchlanganligi birligi Nyuton / kulonda o’lchanishini bilganimizdan keyin zaryadlar konfiguratsiyasini bilishimiz shart emas. Masalan, faraz qilamiz, biz elektr maydonida 0,05 kulon zaryadni ma’lum bir nuqtagacha olib kelamiz, bu erda elektr maydon kuchlanganligi 250 nyuton / kulon. 0,05-kulon zaryad bilan elektrostatik kuch miqdorini qanday qilib topamiz? Yuqoridagidan, nuqtadagi elektr maydon kuchlanganligi 250 N / kulon ekanligini bilamiz, 250 Nyuton kuch har bir kulon zaryadga ta’sir ko’rsatadi. Shuning uchun 0.05 kulon zaryadga ta’sir qiluvchi kuch 0,05 marta 250 bo’ladi, yoki 12,5 Nyuton bo'ladi. Elektr maydonini hosil qiluvchi zaryad (yoki zaryadlar) qayerda joylashganini bilishimiz shart emas. Tajribada zaryad 0.02 kulon hosil qilgan elektr maydon kuchlanganligi 30 N / Kulon bo’lsa, elektrostatik kuch qancha bo’lishini toping. Javob: 0.6 Nyuton Kuchlanganlik chiziqlarining yo’nalishiga perpendikulyar qilib joylashtirilgan dS elementar yuzani olaylik. Bu yuzani kesib o’tayotgan kuchlanganlik chizilarining soni Eds ga teng bo’lib, uni ds yuzadan o’tayotgan kuchlanganlik vektorining oqimi deyiladi. dΦ=EndS (1) 133 Bunda En=Ecos bo’lib E vektorning dS yuzaga o’tkazilgan normal n yo’nalishdagiproyeksiyasini ifodalaydi. Elektr maydon kuchlanganlik vektori E ning ixtiyoriy S sirt orqali oqimini topish uchun S sirtni dS elementar yuzachalarga ajratib, bu yuzachalar orqali o’tayotgan dΦ oqimlarning yig’indisini olish kerak.