Umumiy istokli kuchaytirgich

Umumiy istokli kuchaytirgich

18. 
    
    Umumiy istokli kuchaytirgich
    

Umumiy istokli kuchaytirgichning sxematik analogi umumiy istokli kuchaytirgich bo‘lib, uning sxemasi quyidagi rasmda tasvirlangan.

n-kanalli maydonli tranzistorning VA tavsifnomasi manfiy sohada joylashgan bo‘lganligi uchun tranzistorning A ish rejimini hosil qilish maqsadida Rz rezistor vositasida zatvor yerga ulanadi.
Kerakli Uzi0<0 siljish kuchlanishi hosil qilish uchun Ri istok qarshiligi ulangan tranzistor orqali o‘tayotgan tok U=Ic0Ri kuchlanish tushuvini hosil qiladi.

6.50-rasm.

Zatvor va istok orasida hosil qilingan tinchlikdagi kuchlanish quyidagicha ifodalanadi.

^zi0 = ^z0 ^— Ur10 = ^—Ic0^Ri ⁽6.¹³²⁾

Istok zanjiridagi Ri rezistor tranzistorning o‘zgarmas tok bo‘yicha ish rejimini belgilash bilan bir vaqtda tok bo‘yicha manfiy teskari bog‘lanishni ham amalga oshiradi. Natijada haroratning ta’siri bilan yuzaga keluvchi Uzi kuchlanishi kamayib tranzistorning tinchlikdagi ishch I nuqtasi stabillashadi.
O‘zgaruvchan tok bo‘yicha manfiy teskari bog‘lanishni yo‘qotish maqsadida Ri rezistorga parallel qilib Ci kondensator ulangan kondensatorning o‘rta chastotalardagi qarshiligi juda kichik bo‘lganligi sababli Ri rezistorni qisqa ulaydi. Zatvor zanjiridagi rezistor esa kuchlanishini beradi, bu holda
Uzi0 = ^—Ic0^Ri ^+Rc^Rc^Rz^/(^Rz ⁺ R)
Tranzistorning tinchlikdagi zatvor istok kuchlanishi Uzi0 quyidagi shartlar asosida tasvirlanadi.
,\^Uzio\ ^- \^uiz\^/2}
^{ W > ^{} ( )}
tok kesimi rejimida bu kuchlanish quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi.
\Uzi0 \ \^'kesim\(¹ y^Ic0^/Ic.bosh^{) (6}.1³⁴⁾
Tranzistor stok tokining o‘zgarishi minimal bo‘lgandagi Uzi kuchlanishi quyidagicha bo‘ladi.

I^ziol = l^fcesiml = ^0,66V

Tranzistor stok toki bilan Uzi kuchlanishi va S bikirlik orasidagi bog‘lanish quyidagicha bo‘ladi.
^I^zi0^{1 |}^'kesim^| 0,66 V
bundan tranzistorning bikirligi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi.

(6.135)

⁵ =777^J¹c.boshlc0
^Iukesim^l
Bu ifodadagi Ic.bosh Uzi0=0 bo‘lgandagi stok toki, tanlangan tranzistorlar uchun yuqorida keltirilgan munosabatlardan foydalangan holda Ri rezistorning qarshiligini aniqlash mumkin.
й,=|(/^^-1) (6.136)
\ ^yC0
Kuchaytirgichning o‘rta chastotalardagi ekvivalent sxemasi
quyidagich bo‘ladi.

6.51-rasm.

Ekvivalent sxemaga ko‘ra kuchaytirgichning kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffisiyenti quyidagi ifoda bilan aniqlanadi.

Ku = -^C^clln) ~ ^-5^c 6.¹³⁷⁾
Yuklanish qarshiligini hisobga olinadigan bo‘lsa, kuchaytirgichning kuchaytirish koeffisiyenti quyidagicha bo‘ladi.
Ku * -S(«_c||Kyufc) (6.138)
Bu ifodadagi manfiy ishora kuchaytirilgan chiqish signalining fazasi kirish signalining fazasiga nisbatan 180⁰ ga burulganligini bildiradi.
Quyi chastotalarda kuchaytirgichning ekvivalent sxemasi quyidagicha bo‘ladi.

6.52-rasm.

Sxemada tasvirlangan yuklanish sig‘imi kirish sig‘imi stok istok sig‘imi va mantaj sig‘imi yig‘ingisidan iborat bo‘ladi. Cyuk=Ckr+Cis+Cmont sig‘imlar hosil qilgan kirish qarshiligi sig‘imiy tokini hosil qiladi.

^kr2 ^zi ⁺ Izs i ⁺

^Ukr2 , ^Ukr2 ^{+ U}ch2 ^Ukr2
“ ⁺
j^^Cz j^^Czs j^^Czi
Ukr2(1 + KuO
+ ~^~₁ UO = j_MUkr2[Czi + Czs(1 + X_Mo)l
j^^Czc
Bu tokni bilgan holda sig‘imiy qarshilikni aniqlash mumkin.
_{x =}Ur₌ 1
^{kT U}kr J^a)\^Cz ^{+ C}zs^{(1 +} KuO)]
sig‘im qarshilik
_ 1
J^^Ckr
ifoda bilan aniqlanganligi sababli quyidagini yozish mumkin.

(6.139

^Ckr ^{— C}zi ^{+ C}zs^{(1 +} Kuoi)
Bundan ko‘rinadiki, yuklanishdagi ko‘rsatayotgan sig‘imiy qarshilining ulushi tranzistorning zatvor istok o‘tish Czs sig‘imga to‘g‘ri kelar ekan.
Kuchaytirgichning past chastotalardagi chastotali buzulishlarni Cai Ca2 va Cistok sig‘imlari yuzaga keltiradi, bu kondensatorlarning qayta zaryadlanish vaqt doimiyliklari quyidagi ifodalar bilan aniqlanadi.

^a1 ^{— C}_ai(Rg + ^Rkr.i)
^a2 ^— Ca2(Bg + ^Rs)
^a.yuk ~ ^Ci^Ryuk

19.