Umumrivojlantiruvchi mashqlarini bajarishda turli obrazlardan foydalanish

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Olimpiada oʻyinlarida yugurish boʻyicha qanday musobaqalar o‘tkaziladi?
   
2. 
   Oʻzbekistonda yugurish boʻyicha taniqli sportchilardan kimlarni bilasiz?
   
3. 
   100 metr yugurish tartibi qanday?
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   N.Soatov, F.Nadjimov "Maktabda jismoniy tarbiya" 2015 yil.
   
2. 
   Salomova R.S. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati. -T., 2014.
   
3. 
   O.V.Goncharova. Yosh sportchilarning jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirish.
   
4. 
   L.A.Djalilova. Jismoniy tarbiya va sport tarixi.
   

MAVZU: YUGURISH.


Reja:

1. 
   100 metrga yugurish
   
2. 
   200 metrga yugurish
   
3. 
   400 metrga yugurish
   

100 m ga yugurish.

100 metrlik masofani imkoniyat boricha maksi-mal tezlikda yugurib utish kerak. Bunday tezlik har doim maksimal ish kuvvati bilan aniqlanmaydi. Har kaysi spirinchi ortikcha kuchanmay , yengil yugurganda erishgan eng yuqori tezligi, shu sprintchining maksimal tezligi buladi. Eng zur masterlar ish kuvvati maksimal bulganda maksi-mal tezlikka ham erishadigan buladilar.
Startdan tez yugurib chiqish 100 m ga yugurishdan (tezrok maksimal tezlikka erishib olib, imkoniyat boricha uni marragacha saklab borish uchun) jushqin tezlanishga aylanib ketadi. Biroq, 100 metrga yugurishda ham usib borayotgan charchash sababli masofaning oxirida tezlik bir kancha pasayadi. Ammo qanchalik yaxshi mashq kurilgan bulsa charchash shunchalik kech boshlanadi.
200 metrga yugurish. 200 metrga yugurish texnikasi startning joyi va masofaning yarmi yulkaning burilishida ekani bilan 100 metrga yugurish texnikasidan fark kiladi. Startdan keiyngi masoFfani kuproq qismini to`g`ri chizik buylab yugurib utish uchun start tirgaklari burilishga urinma chizikda yulkaning tashki chetiga yain urnatiladi.
200 metrga yugurish. 200 metrga yugurish texnikasi startning joyi va masofaning yarmi yulkaning burilishida ekani bilan 100 metrga yugurish texnikasidan fark kiladi. Startdan keiyngi masofani kuproq qismini to`g`ri chizik buylab yugurib utish uchun start tirgaklari burilishga urinma chizikda yulkaning tashki chetiga yain urnatiladi.
Yuguruvchi burulish buylab yuguriyotganda butun tanasi bilan ichkari tomon ogishi kerak, aks xolda chizik buylab yuguriyotganda xosil buladigan markazdan kochuvchi kuch chiqarib yuboradi.Bunday ogish yugurish tezligi usa borgan sari va burulish radusi kamaya borgan sari orta boradi
400 m ga yugurish. 400m ga yugurish texnikasi asosan sprintchasiga erkin qadam tashlashdan iborat bulib fakat bunday tezlik bulgandagiga nisbatan kamrok jadallikda yuguriladi.Gavda 100 m ga yugurishdagidek kamrok engashadi,qo`llar ham sekinrok harakat kiladi.Qadamlarning o`zunligi 7-8 oyoq tagi o`zunligigacha kisqaradi-yu, yuguruvchi keng va erkin harakat qilishdan kechmaydi
400 m ga yugurish. 400m ga yugurish texnikasi asosan sprintchasiga erkin qadam tashlashdan iborat bulib fakat bunday tezlik bulgandagiga nisbatan kamrok jadallikda yuguriladi.Gavda 100 m ga yugurishdagidek kamrok engashadi,qo`llar ham sekinrok harakat kiladi.Qadamlarning o`zunligi 7-8 oyoq tagi o`zunligigacha kisqaradi-yu, yuguruvchi keng va erkin harakat qilishdan kechmaydi
Startdan yugurib chiqish xuddi 100 m ga yugurishdagidek boshlanadi. 400 metrlik masofa uchun kerak bulgan tezlikga etishib olgandan keyin yuguruvchi bemalol qadamga utib erishilgan tezlikni mumkin qadar o`zokrok saklab kolishga harakat kiladi
400 metrga yugurishdagi tezlik uchun egri chizigi birinchi 100 metrlikning boshlanishida juda tez va yuqori kutariladi, ikkinchi 100 metrlikda kariyb usha darajada koladi, uchunchi 100 metrlikda sekin va ohirgi 100 m keskin pasayadi. Marraga 70-50 metr kolganda tezlik ayniksa kup pasayadi.400 metrga yuguruvchi birinchi 100 metrlikni fakat 100 metrga yugurganda kursata oladigan vaqtga nisbatan atiga 0,3-),0,5 sek sekinrok utishi kerak.
Qisqa masofaga yugurish
Qisqa masofaga yugurish texnikasi tez va uzoq yurishni o'z ichiga oladi. Oyoqning har bir bosishida sportchi imkon qadar ko'proq masofani bosib o'tishga intiladi, shu bilan birga bu surish tezligini maksimal darajada oshiradi. Siz yuqori tezlikda harakat qilishingiz kerak, bu juda rivojlangan chidamlilik va muvofiqlashtirish tuyg'usini talab qiladi. Atrofda hech narsa chalg'imasdan, vazifani to'liq bajarish uchun muhimdir. Diqqatning ozgina yo'qolishi sekinlashishga tahdid soladi. Tugatishdan bir metr oldin maxsus uloqtirish amalga oshiriladi - bu so'nggi kuch uchun qolgan kuchlarni faollashtirishga yordam beradi. Sportchilar musobaqaning dastlabki soniyalaridanoq maksimal tezlikni oshirib, uni butun masofa davomida yo'qotmasliklari kerak.