Unutishning psixologik xossalari

Materialni o'qib-o'iganib olinganidan keyinoq uni yaxshi xotirlay ol- maslik, ammo orada bir necha vaqt o'tgandan keyin uni to'la xotirlay olishlikning sababi materialni o'qib-o'rganib olish jarayonida ro'y beradi- gan charchashlikda bo'lsa kerak.

Materialni o'qib-o'iganib olinganidan keyinoq uni yaxshi xotirlay ol- maslik, ammo orada bir necha vaqt o'tgandan keyin uni to'la xotirlay olishlikning sababi materialni o'qib-o'rganib olish jarayonida ro'y beradi- gan charchashlikda bo'lsa kerak.

I.P. Pavlov shuni aniqlaganki, shartli refleks vujudga keltirishda erishiladigan differensirovka (qo'zg'ovchini ajrata olish) darajasi tajriba ketidanoq, bevosita bilinmay, balki keyinroq bilinar ekan. Pavlov bu hodisaning sababini mana bunday tushuntiradi, qiyinroq bir vazifani hal qilganda miya po'stining tegishli markazlaridagi nerv hujayralarida charchash yuz beradi va bu charchash erishilgan differensirovka- ni qoplaydi. Bir necha vaqt o'tgandan keyin charchash tugaydi va nerv sistemasi endi qo'zg'ovchilami yaxshiroq differensirovka qila boshlaydi.

Biror materialning unutilishiga uning ketidan esda olib qolgan material ta’sir etadi. Kuzatishlardan ma’lumki, hozirgina yod olingan materialni esga tushirishga, uning ketidan esga olingan biror material to'sqinlik qilar ekan. Bu hodisa retrofaol (teskari amal qiluvchi) tormozlanish deb ataladi.

Biror materialning unutilishiga uning ketidan esda olib qolgan material ta’sir etadi. Kuzatishlardan ma’lumki, hozirgina yod olingan materialni esga tushirishga, uning ketidan esga olingan biror material to'sqinlik qilar ekan. Bu hodisa retrofaol (teskari amal qiluvchi) tormozlanish deb ataladi.

Biz uchun o'z dolzarb ahamiyatini va qimmatini yo'qotgan narsa tezroq esdan chiqadi. Bu xil unutishlarning nerv-fiziologik asosi ichki (yoki shartli) torm ozlanishdan, ya’ni am aliy aham iyati bo'igan qo'zg'ovchilar bilan mustahkamlanib turmagan muvaqqat bog'lanishlarning yo'qolishi (so'nishi)dan iboratdir.

Biz uchun o'z dolzarb ahamiyatini va qimmatini yo'qotgan narsa tezroq esdan chiqadi. Bu xil unutishlarning nerv-fiziologik asosi ichki (yoki shartli) torm ozlanishdan, ya’ni am aliy aham iyati bo'igan qo'zg'ovchilar bilan mustahkamlanib turmagan muvaqqat bog'lanishlarning yo'qolishi (so'nishi)dan iboratdir.