Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

 
1.1.3. Fazali tahlilning termogravimetrik usuli 
Tahlilning termogravimetrik (TG) usuli tekshirilayotgan materialdagi kimyoviy 
o‘zgarishlar ko‘rsatkichi sifatida qizdirishda tekshirilayotgan moddaning og‘irligini 
o‘lchashga qaratilgan. Bu usul differensial – termik tahlilga muhim qo‘shimchadir. 
Chunki vaznini yo‘qotish egri chiziqlari yangi axborot beradi va o‘tayotgan 
jarayonlarning miqdoriy tomonini yanada aniqroq tavsiflashga yordam beradi.
Qizdirishda material vaznining kamayishi ham, ko‘payishi ham yuz berishi 
mumkin. Vaznining kamayishi, qoidaga ko‘ra, moddadan gaz hosil qiluvchi 
mahsulotlarning (SO
2
,SO
2, 
N
2
O bug‘lari va h.k.) ajralishi, vaznining ko‘payishi esa – 
oksidlanish jarayonida, rekarbonlash jarayonida va sh.k. da moddaning kislorodni 
yutishi bilan belgilanadi.

---

25 
Ammo ko‘pgina minerallar uchun qizdirishda vaznining ortishi juda kam va 
unga e’tibor berilmaydi. Vaznining yo‘qotilishi esa, aksincha anchagina va tahlilning 
ushbu usuli aynan ularni belgilashga asoslangan.
Uzluksiz qizdirishda vaznini yo‘qotish egri chiziqlarini olish usuli (dinamik 
tortish usuli). Qurilma torzion tarozi, elektr pechi va millivoltmetrli termoparadan 
iborat (1.9 - rasm). 500 yoki 1000 mg uchun shkalali 
1
torzion tarozi qo‘llanadi.
2
tarozi yon qutisining tagida 5 mm diametrli teshik teshiladi va u orqali qalinligi 
0.03-0.05 A/m platinali yoki nixromli 
4 
sim o‘tqaziladi, u orqali 
3
tarozi shayiniga 
platinali palla yoki 
5
tigel osib qo‘yiladi. 127 yoki 220 v li tarmoqdan 
ta’minlanadigan 
7
tigel elektr pechi 50-80 sm masofadagi tarozi ostida joylashadi. 
Issiqlik pechining yuqori uchi ip uchun teshik mo‘ljallangan sopol qopqoq bilan 
yopiladi. Pechda pallaning bevosita yonida qizdirish haroratini