Mexanizatsiya usulida qarshi kurash ishlari. Bu usul mineral o`g`itlami sepuvchi NRU-0,5 moslamasi yordamida olib boriladi. Bunda xo`rakning sari" me'yori gektariga 2 kg.dan belgilangan. Lekin past haroratda preparatni qo`IIash uning biologik samaradoriigini pasaytirib yuboradi.
Baktorodensidlar sifatining nazorati. Rossiya mikrobiologiya instituti xodimlari tomonidan sichqonsimon kemiruvchilarga qarshi Isachenko bakteriyasi asosida uch xil bakterial preparat yaratildi. Hozirgi kunda donador baktorodensid 200 ga yaqin veterinariya laboratoriyasida ishlab chiqarilmoqda. Hamma shtammlar GPAga ekilgan Merejovskiy oziq muhitida o`stirilgan ampulada keltiriladi. Ampuladan olingan biomahsulot 1—2 oygacha zaxira sifatida foydalanish uchun saqlanadi. Buning uchun ampuladagi bakteriya Paster pipetkasi yordamida bir nechta probirkaga quyilgan Merejovskiy
122
oziq muhitiga ekiladi. Bulardan bitta probirkadagi shtamm saqlash uchun olib qo`yiladi va qolgan probirkadagi kulturalar suyuq oziq muhitlarda o`stirish uchun foydalaniladi.
Isachenko bakteriyasini saqlash uchun Merejovskiy oziq muhitini tayyoriash quyidagicha. Suvda qaynatilgan tovuq tuxumining sarig`i ajratib olinadi. Lekin bu sarig`i amalda foydalanilmaydi. Ularning oqsillari maydalanadi va kolbaga solinadi. Bu yerda 1:10 nisbatda suyultiriladi. Oziq solingan kolba 120°C da 5 daqiqa avtoklavdan o`tkaziladi va filtrianadi. So`ng har bir probirkaga 5—6 nil.dan quyiladi va 120°C da 20 daqiqa (sterilizatsiya) yuqumsizlantiriladi.
Biologik samaradoriik quyidagi formula bo`yicha aniqlanadi:
(A-B) a-b В =100,
' A a bu yerda, В^ — biologik samaradoriik, foiz hisobida; A — kemi-ruvchilaming ishlov berilgunga qadar soni; В — kemiruvchilarning ishlov berilgandan keyingi soni; a \a b— nazorat variantidagi kemiruvchilarning ishlov berilgunga qadar va ishlov berilgandan keyingi soni.
NAZORAT SAVOLLARI
Hayvonlardan ajratib olingan kasalliklar qaysi olimlar tomonidan aniqlangan?
Kemiruvchilarga qarshi qo`IIaniladigan qanday preparatlarni bilasiz?
