|
Üst tövsiyyələri
|
tarix | 26.11.2016 | ölçüsü | 445 b. | | #191 |
|
ÜST tövsiyyələri ÜST tövsiyyələri - İlkin profilaktika
- Qan, plazma,orqan və toxuma, sperma donorlarının skrininqi
- Plazmadan alınan preparatlarda virusun inaktivləşdirilməsi
- Dəfələrlə istifadə olunan tibbi alətlərin(cərrahi və stomatoloji) müvafiq sterilizasiyası
- Riskin azaldılması üçün məsləhətlər və xidmətlər
- İkincili profilaktika
- Risk qruplarınıdan olan şəxslərin aşkarı, konsultasiyası və müayinəsi
- Yoluxmuş şəxslərə tibbi yardım
- Professional və ictimai təhsil
- Profilaktik tədbirlərin effektivliyi və tendensiyasının monitorinqi məqsədilə nəzarət və tədqiqatlar
İynə və şprislərin dəyişdirilməsi proqramları - İynə və şprislərin dəyişdirilməsi proqramları
- İkincili profilaktika
- Risk qruplarınıdan olan şəxslərin aşkarı, konsultasiyası və müayinəsi
- Yoluxmuş şəxslərə tibbi yardım
- Professional və ictimai təhsil
- Profilaktik tədbirlərin effektivliyi və tendensiyasının monitorinqi məqsədilə nəzarət və tədqiqatlar
Azərbaycanda hamilə qadınlarda virus hepatitləri ilə xəstələnməin dəqiq statistikası yoxdur. Adətən hamilə qadınlarda virus hepatitlərinin qeydə alınan tezliyi həmin ərazidə yaşayan eyni yaş qrupunda olduğuna yaxındır. (Koвальева T.A. Актуальні інфекційні захворювання: клініка, діагностика, лікування та профілактика», 24-25 ноября 2010 г., Київ )
1 474 ananın 503-də(35%) – HİVко-infeksiyası 1 474 ananın 503-də(35%) – HİVко-infeksiyası
Аmniosentez(Prenatal dövrdə invaziv-diaqnostik müalicə metodları) Аkuşer maşaları (Riskin 3 dəfə artması) Vaxtındanqabaq doğuş təhlükəsi Doğuşun müddəti (döğuşun susuz dövrünün gedişinin uzunluğu, çoxdöllü hamiləlik)
HCV RNT ana südündə aşkar olunur (qan zərdabına nisbətən səviyyəsi 1000-100 000 dəfə aşağıdır) HCV RNT ana südündə aşkar olunur (qan zərdabına nisbətən səviyyəsi 1000-100 000 dəfə aşağıdır) Mümkündür ki, HCV yenidoğulmuşun mədəsində inaktivləşi baş verir
Uşaqıarın çoxu HCV ilə perinatal yoluxmur Uşaqıarın çoxu HCV ilə perinatal yoluxmur Sarılıq xarakterik deyil ALT-nin kiçik səviyyəsi, xroniki hepatit zamanı əhəmiyyətsiz histoloji dəyişikliklər Uşaqlardakı genotip ananın genotipinə uyğundur
Xroniki C hepatiti hamiləlik zamanı əsasən simptomsuz keçir Xroniki C hepatiti hamiləlik zamanı əsasən simptomsuz keçir Şaquli ötürülmənin riski kiçikdir(4-5%) və yüksək virus yükü, narkotiklərin venadaxili yeridilməsi, HİV-infeksiya ilə korrelyasiya edir Döğuş üsulu, döşlə əmizdirmə,HCV-nin genotipi şaquli ötürülməyə təsir etmir. Şaquli ötürülmənin azaldılması üçün effektiv tədbirlər işlənilib hazırlanmayıb Xroniki C hepatitinin virusəleyhinə terapiyası hamiləlik zamanı aparılmır
Viremiyanın səviyyəsinin hamiləliyin 3-cü trimestrində təyini Viremiyanın səviyyəsinin hamiləliyin 3-cü trimestrində təyini Amniosentez, akuşer maşalarının istifadə olunmaması, doğuşun uzunmüddətli, susuz dövrünün olmaması Qeysəriyyə əməliyyatı tövsiyyə olunmur(yalnız akuşer göstərişlərə görə, HİV ko-ifeksiyası halları istisna olmaqla) Döşıə əmizdirmə qadağan edilmir (HİV ko-infeksiyası hallarıistisnadır) Uşaqların doğuşdan sonra 18 aydan az olmayaraq müşahidəsi
HCV-infeksiyasının cəmiyyətin sağlamlığına təsiri HCV-infeksiyasının cəmiyyətin sağlamlığına təsiri C virusu: 20% kəskin hepatitlərin 80% xroniki hepatitlərin 40% son mərhələli qaraciyər sirrozlarının 60% HSK-nın 30% bütün qaraciyər transplantasiyalarının səbəbidir!
Alkoholun əvvəllər və hazırda istifadəsi1 Alkoholun əvvəllər və hazırda istifadəsi1 Yoluxmanın gec yaş dövrlərində baş verməsi (>40 il)1 Kişi cinsi1 Digər yanaşı xəstəliklər: - HIV–HCV koinfeksiyası2
- HBV–HCV koinfeksiyası3
- Piylənmə
İnkubasion dövr: İnkubasion dövr: Orta hesabla 6-12 həftə (1 - 26) Kəskin hepatit C - sarıliq - 5% - sarılıqsız - 95% Xronici hepatit C - simptomsuz\zəif simptomlarla - 85%
Qaraciyərin mülayim böyüməsi Qaraciyərin mülayim böyüməsi Transaminazaların 2-3 dəfə artması Yorğunluq Ümumi zəiflik Əmək qabiliyyətinin azalması Yuxunun pozulması Sağ qabırğaaltında ağırlıq hissi
İFA (immunoferment analiz) – C hepatiti virusuna qarşı yaranmış anticismləri aşkar edir. İFA (immunoferment analiz) – C hepatiti virusuna qarşı yaranmış anticismləri aşkar edir. Üsulun spesifikliyi 70-80% PZR (polimeraz zəncirvarı reaksiya) – C hepatiti virusunun DNT-nın aşkar olunması Üsulun spesifikliyi 90-100%
Xəstəliyin proqressivləşməsinin qarşısının alınması Xəstəliyin proqressivləşməsinin qarşısının alınması Virusun eradikasiyası Qaraciyər histoarxitektonikasının yaxşılaşdırılması Qaraciyər çatışmazlığı riskinin azaldılması HSK riskinin azaldılması Pasientin həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması
SVC – sürətli virusoloji cavab SVC – sürətli virusoloji cavab Müalicənin 4-ci həftəsində HCV RNA-nın təyin olunmaması EVC – erkən virusoloji cavab Müalicənin 12-ci həftəsində (PZR kəmiyyət testi) - HVC RNA-nın təyin olunmayan səviyyəsi və ya başlangıc göstəricidən 2 log10-dan çox azalması LVC – ləngimiş virusoloji cavab HCV RNK-nın 24 həftəsində təyin olunmaması MSC – müalicənin sonunda virusoloji cavab HCV RNA-nın müalicənin 24 və ya 48 həftəsində aşkarlanmaması (PZR keyfiyyət testi) DVC – davamlı virusoloji cavab HCV RNA-nın müalicə bitdikdən 24 həftə sonra aşkarlanmaması (PZR keyfiyyət testi)
Cavab verməyən Cavab verməyən - Müalicə zamanı və ya sonunda HCV RNA-nın aşkar olunma səviyyəsində təyini
Sıçrayış - HCV RNA səviyyəsi müalicə zamanı aşkar olunmur, lakin müalicə gedişində, EVC və LVC nail olunmasından sonra yenidən aşkar olunur
Residiv - HCV RNA müalicənin axrında aşkar olunmur lakin müalicə bittikdə və ya 6 ay/daha çox aydan sonra yenidən aşkar olunur
Əvvəllər terapiyanın tövsiyyə olunan müddəti yalnız virusun genotipinə əsaslanırdı Əvvəllər terapiyanın tövsiyyə olunan müddəti yalnız virusun genotipinə əsaslanırdı Dinamik prediktorlar(virus kinetikası) – cəld(4 нəf.) və erkən (12 həf.) virusoloji cavablar müalicənin fərdiləşdirməyin sadə və etibarlı alətləridir - Kiçik səviyyəli virus yükü və CVC olan hallarda VƏT müddətini qısaltmaq olar
- LVC və ya bir neçə əlverişsiz prediktiv faktorlar olduqda müalicənin müddətinin uzadılması
Qüvvədə olan klinik protokollar VƏT-nın fərdiləşdirilməsi və optimallaşdırılması üçün baza və dinamik prediktorlardan birgə istifadəni tövsiyyə edir
Ribavirinin dozası
Steatozun olmaması
İL-28В
Ge et al.,Nature 2009, 461:399-401
Ge et al.,Nature 2009, 461:399-401
1 olmayan genotip 1 olmayan genotip Virus yüklənməsi < 600 000 İU\ml (< 2 mln cop\ml) Qadınlar Avropa irqi Çəkisi < 75 kg
Bəzi bədxassəli şişlər, qeyri-stabil stenokardiya, Bəzi bədxassəli şişlər, qeyri-stabil stenokardiya, ağ ciyərlərin ağır obstruktiv patologiyası; Qaraciyərin kliniki dekompensasiyası; Nəzərət oluna bilməyən autoimmun xəstəliklər; Hamiləlik, planlaşdıral hamiləlik; Hal hazırda narkotiklərdən istifadə və alkoqola aludəçilik; Ağır ruhi xəstəliklər, o cümlədən suisid riskli depressiya; Müalicə zamanı tibbi-laborator nazarətin mümkünsüzlüyü.
Leykosit, Hb, trombositlər, kreatinin klirensi – müalicə başlamamış, 1-ci həftə, 2-ci həftə, 4-cü həftə, sonra ayda 1 və ya 2 dəfə; Leykosit, Hb, trombositlər, kreatinin klirensi – müalicə başlamamış, 1-ci həftə, 2-ci həftə, 4-cü həftə, sonra ayda 1 və ya 2 dəfə; TTH - müalicə başlamamış, sonra min. 3 ayda 1 dəfə; HCV RNK (titr və keyfiyyətçə təyini) - müalicə başlamamış, 4-cü,12-ci həftələr, sonra 3 aydan\bir, müalicənin sonunda, sonra – 3,6 və12 aydan.
1 və 4-cü genotiplərlə yoluxmuş xəstələrdə 1 və 4-cü genotiplərlə yoluxmuş xəstələrdə - Pegasys 180 mkq dəri altına
- Ribavirinin dozası:
- 1000 mq\gündə - xəstənin çəkisi 75 kg-dək
- 1200 mq/gündə - xəstənin çəkisi 75 kg-dan artıq
2 və 3-cü genotiplərlə yoluxmuş xəstələrdə 2 və 3-cü genotiplərlə yoluxmuş xəstələrdə - Pegasys 180 mkq\həftə
- Ribavirinin dozasını 800 mq/gün (pegilyəolunmuş interferon alfa-2b – 15 mq/kg/gündə, 1400 mq/gündə artıq olmayaraq)
Qripə-bənzər simptomlar Qripə-bənzər simptomlar - Qızdırma, titrəmə
- Baş aqrısı
- Yorğunluq və ya asteniya
- Əzələ aqrıları, artralqiya
Ürək bulanması Anoreksiya İshal Psixonevroloji simptomlar
Hemolitik anemiya Hemolitik anemiya Teratogen təsir Öskürək və təngənəfəslik Səpkilər və qaşınma Yuxusuzlug Anoreksiya
Peqinterferon alfa-2а (40кDа) - Peqinterferon alfa-2а (40кDа) - PEG quruluş xüsusiyyətləri hesabına üstün farmakokinetik göstəricilərinə malik pegiləolunmuş interferonların son nəslidir
DVC-ın yüksək tezliyi Müalicəyə cavabın uzun müddət saxlanması DVC-ın müalicənin 4 və 12-ci həftəsində proqnozlaşdırılması Qaraciyər fibrozu dərəcəsinin azaldılması Uzunmüddətli müalicədə yaxşı keçirilmə Sadə və rahat istifadə Həyat keyfiyyətinin yaxşılaşması
Dostları ilə paylaş: |
|
|