Uyğunsuz Valideyn Münasibətinin Travmatik Təsirləri

Körpəyə ağır yemək versək, mədəsi həzm edə bilməyəcək, qusacaq. Ağlımız da mədə kimidir, ona uyğun olanlar beyində “həzm edilir”, normadan artıq emosiya yükü daşıyan hadisə və siqnallar, vəziyyətlər isə travma yaradır. Beləliklə, psixiloji travma insan zehninin öhdəsindən gələ bilməyəcəyi bir emosional təcrübə yaşamasıdır. 
Bəzi travmalar lap körpəlikdən başlayır. Buna görə də sağlam şəxsiyyət yetişdirmək üçün ona uşaqlıq dönəmindən diqqət yetirmək lazımdır. Alimlər bildirirlər ki, yeni doğulmuş körpəyə anası vaxtlı-vaxtında nəvazişlə toxunmazsa, həmin uşaq özünə yadlıq, qeyri-reallıq hissi yaşaya, öz bədənindən uzaqlaşa bilər.
Uşağın baxıcılarını tez-tez dəyişmək olmaz. Baxıcının tez-tez dəyişdirilməsi ağır psixi fəsadlara yol açır. Xüsusən, ilk beş yaşadək, narazı da olsanız, eyni baxıcının qalması şərtdir. Övladlığa götürülən uşaqlar yeni ailədə uzun müddət ağlayırlar, uzun zaman sonra özlərini güvənli hiss edirlər.
Uşaqların psixi sıxıntılarının hamısı valideynlərdən qaynaqlanmır. Uşaqların da həyatdan gələn müəyyən sıxıntıları olur. Valideynlər dəstək olaraq bunu yüngülləşdirməlidirlər.

Uyğunsuz Valideyn Münasibətinin Travmatik Təsirləri

Uşaqlar valideynlərindən aydınlıq gözləyirlər. Uşaq nə gözlədiyini və nə vaxt gözlədiyini biləndə, bu vəziyyət uşağı rahatlaşdırır. Uşağınız oynayanda siz ona necə yaxşı oynadığını söyləyəndə uşaq sevinir, ancaq başqa bir gün eyni yerdə eyni oyunu oynadığınız zaman, övladınıza oyuncaq payladığı üçün əsəbiləşirsinizsə, bu, travmadır.

Travmaların da genetik ötürülmə təsiri ola bilər. Valideynlərin immiqrasiya, iflas, zorakılıq kimi travmaları varsa, bu vəziyyətlər uşağa keçə bilər. Bunun qarşısını almağın ən yaxşı yolu ilk növbədə valideynlərin öz travmalarını həll etmələridir.

Travma almış uşaqlar qəfil davranış dəyişiklikləri ilə valideynlərinə siqnal verirlər. Onların oyunlarında, rəsmlərində və davranışlarında gözlənilməz qəzəb, qorxu, narahatlıq əlamətləri gördükdə, ilk növbədə uşağın hansı vəziyyətlərdən təsirlənə biləcəyini anlamağa çalışın. Şübhə etdiyiniz vəziyyət üçün uşağa təzyiq göstərmək əvəzinə qeyd-şərtsiz qəbul mühiti təmin edin. Uşağınız başına pis bir şey gələndə bunu sizinlə bölüşə bilərmi?

Uşaqlar travmatik xatirələrini sizinlə bölüşməkdən qorxduqda, introvert olaraq bununla məşğul olmağa çalışacaqlar. Uşağın başına gələn hər şeydən asılı olmayaraq, bu barədə sizə danışanda onu mühakimə etmədiyinizi hiss etməlidir.

Yalnız ailə travmaların öhdəsindən gəlmək üçün kifayət etməyə bilər. Travmaların müalicəsi üçün ailələr narahat və tələsik uşaqla əlaqə saxlamaq istədikləri zaman bilmədən uşağa zərər verə bilərlər.Şübhəli hiss etdiyiniz zaman dərhal mütəxəssis dəstəyi axtarmaqdan çəkinməyin.

Uşağınızla travmatik təcrübələri haqqında oyunlar oynaya bilərsiniz. Əgər onun yanğın təcrübəsi olubsa, bu travmatik təcrübəni oyuncaq yanğınsöndürmə maşını ilə, əgər ciddi xəstəliyi olubsa, oyuncaq həkim alətləri ilə bağlaya bilərsiniz. Ancaq oynayarkən uşağın şərhinizi eşitməsinə ehtiyac yoxdur. Sadəcə oyna.

Köhnə yaraları sağaltmaq, əsas inancları üzə çıxarmaq və yeni olma yollarını araşdırmaq üçün terapiyadan da istifadə edə bilərsiniz.