Uyuşturucu (Psikotrop) maddeler

2. Stimulanlar (uyarıcılar) :

Uyarıcılar kullanan kişiye zindelik verir, uykuyu önler. Başlıca örnekleri amfetaminler ve kokaindir. Amfetaminler uyku önleyici etkileri yanında, iştah kesici olmaları nedeniyle zayıflama amacıyla kullanılırlar. Açlık giderici ilaçları kullananların belli bir zaman sonra dozu arttırmalarının nedeni açlık hissini giderici amfetaminlerin stimulan etkisi ve gelişen bağımlılıktır.

Kokain (benzometilekgonin) :

Bazı argo isimleri = Yaprak, kar, kakakola, dinamit, kırıntı, sürüt topu, kız, neşeli toz, neşe pudrası, cennet tozu, pirinç unu, beyaz, beyaz kız, altın toz, cin, şans tozu, gök tozu, cennet.

Kokain tıpta yüzeysel lokal anestezik olarak kullanılan bir ilaçtır. Sistematik (parenteral) uygulandığında sempatik sinir sistemini etkiler. Kokain tipi bağımlılık ile amfetamin tipi bağımlılık birbirine bir çok yönden benzer.

Kokain bir alkaloittir ve Güney Amerika'nın And dağları bölgesinde yetişen Erythroxylon coca bitkisinin yapraklarından elde edilir. Halk tarafından sönmüş kireçle karıştırılıp çiğnemek suretiyle kullanılır. Psikostimulan etkisiyle ofori (aşırı neşe) yapar, yorgunluğa, efora, soğuğa, açlığa ve uykusuzluğa dayanıklılığı arttırır. Bu kullanış şekli ile vücuda kokain girişi sınırlı olduğundan, sosyal ve kişisel zarara yol açmaz. Söz konusu kişiler kokaini sigara şeklinde kullanırlar.

Kokain elde edilmesi pahalı olduğu için zengin kişiler tarafından kullanılır. Ofori etkisi diğer psikoaktif ilaçlardan (eroin dahil) daha kuvvetlidir. Saf kokain enfiye şeklinde buruna çekilip alındığında belirgin ve kısa süreli ofori (aşırı neşe) hali meydana getirir, lokal anesteziklerin özelliklerini taşır. Sinir liflerinde impulsların iletimini ve dağılımını bloke eder. Canlılık, huzursuzluk, fiziksel ve ruhsal gücü arttırıcı, yorgunluk hissini azaltıcı etkisi vardır. Kokain bağımlılığında, amfetamin bağımlılığında olduğu gibi paranoid nitelikte psikotik belirtiler, agresif (düşmanca, saldırgan) ve antisosyal davranış mevcuttur. Kuvvetli psişik bağımlılık yapar. Tolerans ve fiziksel bağımlılık görülmez. Yoksunluk sendromu söz konusu değildir. Enjeksiyon yolu ile kullanıldığında şiddetli seksüel zevk verir. Yüksek dozlarda felç yapar.

Bağımlılık kazanmamış kişilerde 1-2 gram öldürücü etki gösterir. Akut (ani) zehirlenme belirtileri çok kısa zamanda ortaya çıkar. Ölüm 2-3 dakika içinde oluşabilir. Huzursuzluk, sinirlilik, aşırı konuşkanlık, depresyon, konfüzyon (şuur bulanıklığı), boğazda kuruma, baş dönmesi, halusinasyon başlıca belirtilerdir. Aşırı refleks, kendinden geçme, kan basıncında yükselme, düzensiz solunumdan sonra depresyon safhası görülür. MSS (Merkezi Sinir Sistemi) depresyonu adale felci, solunum ve dolaşım yetersizliği ve bilinç kaybına yol açar. Huzursuzluk, paranoya (şüpheci), şiddet hareketleri, halusinasyonlar sıktır. Kokain bağımlılığı olan kişi, bu şiddet hareketlerini yatıştırmak için eroin veya trankilizan kullanma gereksinimi duyar.

Krak ise kokain hidroklorür'ün sodyum bikarbonat(NaHCO3) ile muamele edilerek baz haline getirilmiş şeklidir. Ucuz bulunabildiği için kullanımı son zamanlarda özellikle ABD'nde süratle yayılma eğilimi göstermektedir. Özellikle siyah kadınlar arasında yaygınlaştığı ve bağımlılarını fuhşa sürüklediği bildirmektedir. Kokain gibi kullanılır. Bağımlılığın anneden çocuklarına da geçtiği iddia edilmektedir.