Verdiği ilham ve sevgi dolu destek ile bu kitabın yazilmasini

DİKKAT EDİN - NET BİR İZLENİM ELDE EDİN 
Belleğiniz önemli gördüğünüz şeyleri depolar. İsimleri 
142 
hatırlamak sizin için önemli mi? Eğer öyleyse biri size tanış­
tırıldığında durun ve dinleyin. Böylece ismi doğru olarak du­
yarsınız ve gözünüzde canlandırırsınız. Veya daha iyisi, bir 
parça kâğıda yazın; böylece başka bir algı duyusu avantajına 
sahip olursunuz. Şimdi gözlerinizi sürece sokuyorsunuz. İyi 
bir bellek için bir kalem ve not defteri oldukça gereklidir. 
İyi bir belleğiniz var, mükemmel bir belleğiniz var. İn­
sanlar kötü bellekleri olduğunu söylediklerinde hatırlama 
yetenekleriyle ilgili bir sorunları olduğunu söylemek isterler. 
Bu hatırlamak istedikleri şeyi net olarak zihinlerine yerleş­
tirmemelerinden kaynaklanıyor. Zamanında o şeyi zihinleri­
ne sokacak kadar önemli bulmamışlardır. 
Kendimize karşı dürüst olalım. Kaç kez birisiyle tanıştı­
rıldığımızda hatırlayıp hatırlamayacağımıza aldırmadığımız­
dan o kişinin ismini dinlememişizdir ya da nasıl olsa hatırla-
yamayacağız diye dert etmemişizdir. 
Mr. Cal Sudney adında biriyle tanıştığınızı farz edin. 
Şimdi, Cal Sudney adında kaç kişi tanıyorsunuz? Eminim 
fazla değildir. Kendi kendinize, "Nasıl heceleniyor acaba -
şey, nasıl olsa heceleyemiyorum, o yüzden takma kafana- is­
mi hatırlamaya çalışmayacağım" diye düşünüyor musunuz? 
Birkaç dakika sonra aynı adam yine karşınızda ve onu 
bir arkadaşınıza tanıştırmanız gerekiyor. Şimdi, bu adamın 
adı neydi diye düşünüyorsunuz, garip bir isim - kolay gelmiş­
ti, kolayca anlamıştım ama neydi? İyi bir belleğe sahip ol­
mak istiyorsanız, işe keskin bir izlenim yaratmakla başlayın. 
Belleğiniz teyp kaydedicisi gibidir, sürekli çalışır, ama teyp 
üzerinde keskin bir etki bırakmanız gerekir. Sesi yükseltme­
li ve uygun şekilde ayarlamalısınız, yoksa orijinal izlenimi­
nizden farkı olmayan karmakarışık bir "playback" çıkar. 
Bir ismi hatırlamak istiyorsanız bir yerlere yazın; Nasıl 
yazıldığını bilmiyorsanız sorun. Dinler ve belleğinize kayde­
derseniz, emin olun ihtiyaç duyduğunuzda orada olacaktır. 
143 

---

Dinleyecek ve bilinçli olarak belleğinize kaydedecek 
kadar önemli bulduğunuz şeyleri her zaman hatırlarsınız. 
Birbirine girmiş yanıtların belirsiz denizinde bocalamaya 
son verin. Kötü belleğin suçlusu genellikle dikkatsiz bir yak­
laşımdır. İlgilendiğiniz ölçüde hatırlarsınız. İçinizdeki kayıt 
aleti verdiğiniz öneme göre kayıt yapar. Neler olup bittiğiyle 
ilgilenmiyorsanız o anı pek hatırlamazsınız. İlgileniyorsanız 
kayıt aleti daha derin baskılar yapar ve daha iyi hatırlarsı­
nız. Bu yüzden, dur bak - dinle; daha sonra hatırlamak iste­
diğiniz şeyi doğru ve net olarak aklınıza yazın. 
BÜTÜN BELLEK UZMANLARI BU SİSTEMDEN 
YARARLANIRLAR 
Belleği geliştirme dersleri veren insanlar vardır. Bir 
bellek uzmanı, içinde daha önce karşılaşmadığınız kırk-elli 
kişi bulunan bir odaya nasıl gireceğinizi öğretebilir. Gitme­
den önce kapının önünde durup hepsinin elini sıkarak gü­
venle isimlerini söyleyebilirsiniz. 
Elli-altmış tane nesne sırasıyla verilip hatırlamanız is­
tenebilir ve hatırladığınızda şaşar kalırsınız. İşin sırrı nes­
neleri birbirine bağlamakta. Bir şeyi ezberlemenin en iyi yolu 
bir fikri diğeriyle birleştirmektir. Tüm bellek uzmanları bu 
sistemden yararlanırlar. Aynı işlemi siz de öğrenebilirsiniz. 
Sahneye çıkmak isteyen, buna can atan birçok insan 
vardır, ama bölümlerini ezberleyemeyeceklerini düşünürler. 
Gerekeni yaparsa herkes ezberleyebilir. Olay; düşünce, duy­
gu ve zihinsel resim dizisi oluşturmaktan ibarettir. Nesnele­
ri hatırlamak için izlenen yola klâsik bir örnek verelim: 
Hatırlanacak şeyler: Top, masa, kedi, duvar, fare, delik, 
masa örtüsü, sürahi, su, halı. Bu sıra, birleştirme yapılırsa 
kolaylıkla hatırlanabilir. Top masanın üstünden yuvarlanır, 
yere düşer, kedi topu duvara kadar kovalar; sonra kedi de-
likten çıkan bir fare görür masaya doğru kovalar ve masa ör­
tüsünün üstünde kovalamaca devam eder; suyla dolu sürahi­
yi devirirler; su masaya dökülür ve halıda leke bırakır. 
BİRLEŞTİRME OYUNU OYNAMAYI DENEYİN 
Bellek dersi veren herkes, zayıf bellek diye bir şey olma­
dığını kabul ediyor.  U n u t m a k denilen şey ilk etapta öğren­
memekten başka bir şey değil. Bellek kasa benzer. Zayıf bir 
kas egzersizle geliştirilmemiş kastır. Zayıf bellek denilen 
şey, yeterince eğitilmemiş bellektir. 
Birleştirme belleğin temelidir.  H a t t a o olmadan bellek 
olamaz. Hatırladığınız her şey -bir isim, bir yüz, bir kitaptan 
bir satır- sizin tarafınızdan yapılan birleştirmenin sonucu­
dur. Hatırlayamadığınız isimler, yüzler, alıntılar zihninizde 
birleştirilmesi kolay olmayan şeylerdir. 
İyi bir belleğe sahip olacaksanız, zihnen bilinçli bağlan­
tılar kurmayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Aynı anda iki 
ya da daha fazla isim veya fikir yerleştirmeniz gerekiyorsa 
hatırlamanın daha kolay olacağını görürüz. Bilinçaltına di­
rektifi aynı zamanda vererek bir şeyi başka biriyle bağlayın. 
Örneğin, Mary Fleetvvood'un iri kahverengi gözleri ve 
uzun saçları var. Kocası Frank Fleetwood uzun boylu ve atle­
te benziyor, koşar gibi yürüyen bir adam. Frank ve Mary'i 
hatırlayacağım; kahverengi gözlü Mary ve hızlı yürüyen 
Frank. Onları gözümde, ormanın içine koşarken canlandırı­
yorum -Frank ve Mary Fleetvvood. Bunu okumak kadar bile 
sürmüyor düşünmek. Zihninizde anlık bir görüntü oluşuyor. 
Fakat isimleri yüksek sesle söyleyip bu isimleri zihninizdeki 
insanların görüntüleriyle birlikte resmetmeyi unutmayın. 
Hatırlamak istediğiniz şeyi gördüğünüz, tanıdığınız an­
da kaydettiğinizden emin olun. Unutmayın, pratik mükem-
144 
145 

---

mel1eştirmez, yalnızca alışkanlık haline getirir, ilk seferinde 
ismi yanlış alırsanız, her hatırlamaya çalıştığınızda yanıla­
caksınız. Doğru olarak alın; zihninize yerleştirin, bir fikir ya 
da fikirler serisiyle birleştirin, bilinçaltınıza bu bilgiyi kolay­
ca hatırlamak istediğinizi söyleyin. Mutlaka hatırlarsınız. 
Deneyin, eğlencelidir! 
BELLEK DUYGULARI DA DEPOLAR 
Ezberlemenin imkânsız olduğunu iddia eden insanlar, 
çocukluklarında okulda ezbere bir şeyler okumaktan kork­
muşlardır genellikle. Belleğini, ezberden okumaya utanma 
veya başka çeşit bir engelleyici duyguyla birleştirmedikten 
sonra herkes ezberleyebilir. 
Aktör için ezberlemek, satırları ezberlemekten çok daha 
öteye bir şeydir; sözcüklerin duygularla birleştirilmesidir. 
Sadece sözcükleri hatırlamaz, duygusal karşılıkları üzerinde 
çalışır. Oynadığı karakterin  r u h u n a , havasına girmeye çalı­
şır. Aktör için satırları öğrenmek en önemli şey değildir, söz­
leri duygularıyla birlikte aktarmak zorundadır. Bellek, söz­
cüklerin olduğu kadar duyguların da depolandığı yerdir. 
Zayıf bir belleğiniz olduğunu düşünebilirsiniz; hatırla­
manın imkânsız olduğuna inanabilirsiniz, ama aslında başı­
nıza gelen her şeyi hatırlarsınız. Ara sıra geçmişte yaşadığı­
mız olayları hatırlar, düşmanlık, zıtlık,  ü z ü n t ü , vicdan azabı 
veya pişmanlık duyarız. Bir şey belleğimizin derinliklerine 
gömülmüş bir olayı hatırlatır ve birden baskı altında, endişe­
li ve sorunlu hissederiz kendimizi. Hatırlayamayacağınızı mı 
sanıyordunuz? Hayatınız boyunca başınızdan geçen her şey 
özenle korunmuş olarak kendisini çağıracak bir şey bekliyor 
orada. 
Geçmişi belleğimizden silmek mümkün değil, ama 
onunla barış yapabiliriz. Burada kendini-yönetme devreye 
girer. Bilinçaltına hatırlamak istediğimiz bir şeyi ka3'detme-
si direktifini verdiğimiz gibi, eski bir düşmanlığı ortadan kal­
dırması direktifini de verebiliriz. O geçmiş anı belleğimizde 
yeniden canlandırır ve onunla barış yapabiliriz; bağışlar ve o 
mutsuz anıyı farklı duygularla sarmalayıp nötralize edebilir 
ve böylece bize zarar verebilecek güçten mahrum kılarız. Me­
sele bellekteki olaylarla dokunmuş görüntüleri, duygulan, 
ruh hallerini ve karşılıkları birleştirmekten ibaret. Emirleri 
biz verdiğimiz için ne kadar şanslıyız. Duruma eşlik eden 
duygu ve karşılıklardan daha sonra hatırlamak isteyecekle­
rinizi zihninize yerleştirmeyi öğrenin. 
BİLİNÇALTINIZA GÜVENİN 
Sizin için çalışmasını istiyorsanız bilinçaltına güvenme­
lisiniz. Doğru hatırlama yeteneğiniz, belleğinize duyduğunuz 
güvene bağlıdır. 
Bilinçaltınıza sabah altıda kaldırılmak istediğinizi söy­
lersiniz ve belleğinize inanıyor ve güveniyorsanız tam altıda 
uyanırsınız. Bellek bilgisayara benzer, ama bilgisayar gibi 
ona da direktif vermek gerekir. Şehirlerarası yapmanız gere­
ken bir telefon konuşmasının sizin için çok önemli olduğunu 
varsayın. Ülkenin çeşitli bölümleri arasındaki zaman farklı­
lıkları yüzünden bu konuşmanın akşam tam sekizde yapıl­
ması gerekiyor. Bunu yapacağınızı nasıl hatırlayacaksınız? 
Geçen gün böyle bir deneyimim oldu. Sabah erkenden 
telefon etmem gerektiğini düşündüm ve bir kâğıda şöyle yaz­
dım: "Bu akşam sekizde Dorothy'yi arayacağım." Kâğıdı cebi­
me koydum ve bunu tamamen  u n u t t u m - ya da öyle sandım. 
G ü n boyunca bu konuyu hiç düşünmedim, ama tam akşam 
yemeğimi bitirmişken hatırlayıverdim, saat sekizdi. Masa­
dan kalktım ve telefon ettim. Düşünceyi zihinsel bilgisayarı-
146 
147 

---

ma koymuştum ve o da gerekeni yapmıştı. "Hatırlayabilir 
miyim?" ya da "Belleğime güvenebilir miyim?" diye düşün­
memiştim hiç. Batı Elektrik'in bellek makinesine güvendiği 
kadar güvenmeliyiz bilinçaltına. Hatırlamak, hatırlayabile­
cek şeyin içimizde olduğuna inanmaktır. 
YAŞIN  H İ Ç ÖNEMİ YOK 
"Eskisi kadar iyi bir belleğim yok artık" diyen insanlara 
rastlarız. Birçok insan yaşlandıkça belleğinin zayıfladığına 
inanır. Gerçekte bellek yaşa bağlı değildir. Herkes iyi bir bel­
lek geliştirebilir. Bellek bir nesne değil, bir aktivitedir. Ol­
masını istediğiniz kadar aktif olur. Dokuz ya da doksan ya­
şında olmanız önemli değil. Hayır, yeteneğinizi yitirmiyor-
sunuz. Yalnızca hatırlama yerine unutma pratiği yapıyorsu­
nuz. Bilinçaltınıza hatırlaması direktifini vermeye ve iyi so­