Vi-modul. To`Rtqutbliklar



Yüklə 195,01 Kb.
səhifə1/3
tarix14.04.2023
ölçüsü195,01 Kb.
#97754
  1   2   3
28-maruza (1)


VI-MODUL. TO`RTQUTBLIKLAR

28-mavzu. To`rtqutbliklar haqida tushunchalar.

Reja

1. Passiv tortkutbliklar va ularning tenglamalari va doimiylari. 2. Ekvivalent sxemalari.
3. Tortkutbliklarning ulanishlari.
4. Tortkutbliklarning graflari va ularning matrisalari.

1. Passiv to‘rtkutbliklar va ularning tenglamalari va doimiylari.

1 I1 I2 2

U2 Ye1 U1

1 2

Ikkita kirish 1-1 va ikkita chiqish 2-2 qismlari bo`lgan xar qanday murakkab elektrik zanjir to`rtqutblik deb ataladi. To`rtqutblikning kirish Qutblari 1-1kuchlanish manbai U1 ga chiqish qutblari (2-2) esa elektr energiyasi barobar ist’emolchi priemnigi Z pr ga ulanadi. To`rtqutbliklar ko`rinishidagi murakkab zanjirlarni o`rganishdan asosiy maqsad manbaning kuchlanishi U1 va I1 malum bo`lsa, istemolchining kuchlanishi U2 va toki I2ni aniqlashning qonuniyatlarini va bog`lanishini topish.
Ichki tarmoqlarida e.yu.k. va tok manbai bo`lmagan to`rtqutblik passivbo`ladi. To`rtqutbliklarning bu turqumiga ikki simli elektr uzatish va aloqa liniyalari,transformatorlar, to`g`irlagichning ko`prik sxemalari, tekislovchi filtrlar va x.k.lar kiradi. Agar to`rtqutblikning ichida bitta bo`lsa xam energiya manbai bo`lsa, u aktiv bo`ladi.
Yuqoridagi passiv to`rtqutblik uchun quyidagi tenglamani yezish mumkin:



I1  Y11U1  Y12U2 I2  Y21U1  Y22U2
Bu to`rtqutblilikning Y parametrlar orqali yozilgan tenglamasi.


Y
Y1111.Y1  22 Y12 12 va Y21 21
nisbatlar o`tkazuvchanlik o`lchami.
Bu sistemani qarshilik o`lchamlarini ko`rsatuvchi parametrlar orqali xam ifodalash mumkin:
U1 Z11I1 Z12I2 U2 Z21I1Z22I2
Bu ikki sistemadan kirish kompleks miqdorlari U1 va I1 ning chikish kompleks mikdorlari U2 va I2 bilan bog`lanishni ifodalovchi ikki tenglamani sistemaga o`tish mumkin:

U1 =AU2 +BI2 I1 =CU2 +DI2


bunda: A= 22 22 ; 12 12

2
1122 212
С  21 2 1122 12 ;.
V= ; 21

D= 11. 12


bular to`rtkutblikning doimiy parametrlari deb ataladi.
Bular xam ( yani A,B,C, D) Y va Z parametrlar kabi kompleks sonlardir.
Yuqori sistemadan B ning qarshilik o`lchami (Om) parametr C ning o`tazuvchanlik o`lchami 1\Om ekanligini A va D parametrlarning esa o`lchami yo`qligini ko`rish onson. Bu parametrlar quyidagi tenglama vositasida o`zaro bog`langan,

AD-BC=1
Shuning uchun bulardan o`zaro bog`lanishsiz faqat uchtasi berilishi mumkin,to`rtinchisini esa tenglama yordamida aniqlasa bo`ladi.
Parametrlari A = D bo`lgan to`rtqutbliklar simmetrik xisoblanadi. Yuqoridagi zanjirning tenglamalari sistemasini kontur toklari usulida tuzamiz:





Z11I1  Z12I2 ... Z1nIn  U1Z21I1  Z22I2 ... Z2nIn0


...............................................  Zn1I1  Zn2I2 ... ZnnIn0


Zanjirning U1 dan boshqa kuchlanish manbai bo`lmaganligi uchun, sistemaning barcha o`ng qismi nolga teng. Ammo ikkinchi tenglamaning ikkinchi xadiga kiruvchi oshkormas kuchlanish U2 bor:





Z11I1  Z12I2 ... Z1nIn U1 Z21I1  Z22I2 ... Z2nIn U2


...................................................  Zn1I1  Zn2I2 ... ZnnIn 0

Sistemaning to`la aniqlovchisi:


Z11 Z12.......Z1N Z21 Z22.......Z2N ..............................

I I
ZN1 ZN2......ZNN Algebraik to`ldiruvchini qisobga olib toklari 1 va2 ni topamiz:
I1 11 U1 12 U2 0.......0


I2 21 U1 22 U2 0.......0.

yoki
I1 Y1U1 Y2U2 I2 21U1 22U2


 
Y1 11; Y2  22 ; Y2  12 ; Y1 21. Sistema qarshilik o`lchamlarini ko`rsatuvchi parametr orqali ifodalash mumkin:



 
U1  Z11I1  Z12I2  U2  Z21I1  Z22I2

Z11 11 22 2 12 21; Z22 11 22 1 12 21; Z12 11 22 2 12 21;

Z21 11 22 1 12 21.


Yüklə 195,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin