|
46. Solodlar və solodlaşmış torpaqlar
Solodlar meşə-bozqır və bozqır zonalarında, həmçinin quru bozqırlarda və yarımsəhralarda yayılmışdır. Onlar Qəbi Sibir düzənliyinin meşə-bozqır zonasında daha geniş yayılmışdır. Təqribi hesablamalara görə solod və solodlaşmış torpaqların ümumi sahəsi 0,8 mln.ha təşkil edir.
Təsnifatı və diaqnostikası. Yaranma şəraitindən asılı olaraq solod tipi 3 yarımtipə bölünür: solod çəmən-bozqır; solod çəmən (çimli-qleyli) və solod çəmən-bataqlıq (torflu). Solod çəmən-bozqır torpaqlar çökəkliklərdə yaxşı inkişaf etmiş ot örtüyü olan tozağacı pöhrəlikləri altında formalaşmışdır. Onların profilində meşə döşənəyi (Ao) və ya çim (Aç) qatı altında yaxşı görünən solodlaşmış horizont A2 yerləşmişdir. Çimli A1 qatı yaxşı ifadə olunmamışdır və onun qalınlığı 5 sm-dən çox deyildir. Profili podzol torpaqların profilini xatırladır. Solod çəmən (çimli-qleyli) torpaqlar yaxşı inkişaf etmiş ot örtüyü olan çökək sahələrdə inkişaf etmişdir. Solod çəmən-bataqlıq (torflu) torpaqlar relyefin çökək sahələrində çəmən-bataqlıq bitkiləri altında, qrunt suyunun səthə yaxın olduğu şəraitdə inkişaf etmişdir. Solodlar şorakətləşmə və şorlaşmanın qalıq əlamətlərinə görə cinslərə ayrılır: karbonatsız, şorlaşmamış və şorakətləşməmiş, şorakətvari və şoranvari. Solod çəmən torpaqlar və bəzən də çəmənbozqır torpaqlar növlərə qleylənmə dərəcəsinə (qleyli və qleyvari ) görə bölünür.
Dostları ilə paylaş: |
