Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1



Yüklə 6,55 Mb.
səhifə26/65
tarix10.04.2017
ölçüsü6,55 Mb.
#13755
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   65

-anzor qadalıb işləydi: anzor didinib çalışır.
-çibinlə qadalıb qaldıla: sinəklər müsəllət oldular.

qadalmaş11 paltarda bulunan çəngəl. qopça.

qadalmış11 qeyrətli. çalışqan. özənli. sübatlı. əzimli.

qadama11 1. ara dirəği. 2. əngəl. qadağ. 3. sarp. ulaşılması zor. uçurum.

qadamaq11 1. sıxmaq. sıxıştırmaq. 2. iğnələmək. iğnəylə tutturmaq.
-diş qadamaq: dişlərini sıxmaq.

qadamat11 qıyamət.

qadamaz11 1. qaptanmaz. fəth olunmaz. 2. sarsılmaz. mətin.

qadaq gəlinin gətirdiği cehiz.

qadaqa çığırtı. bağırışma.

qadaqalıq11 fəlakət. bəla.

qadaqamaq çığırtı etmək. bağırışmaq.

qadaşmaq11 sıxılmaq. sıxışmaq.

qadaus11 arsız. namussuz. -bu qadaus qaçanda işdən sılcırar qayqılıdı: bu namussuz hər zaman iştən qaçma dərdindədir.

qadav noxda11 çənədə sıxıştırılan cilov, yular.

qadav11 1. böyük çivi. dəmir qapı qolu. həlqərəcə. sürgü. kilit. 2. dərd. bəla. qəza. 3. sağlam. dayanıqlı. sərt.

qadavlamaq11 kitləmək. sıxıca qapatmaq.
-eşik qadavlanıbdı: qapı kilitlənmiş.

qadavus11 1. kötü. bərbat. iğrənc. 2. lə’nət-li. mel’un.
-qadavus gün: pis gün.

qaddar qamçi. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.

qaddarlıq qamçılıq. acımasızlığ.

qadəy11 qırıq tökükük xəmirdən pişirilən kiçik çörəklər.

qadın tişiruv11. yağluqbaş. yavluqbaş11. busqulbaş11.
-qadın şaman: qamma-qırsa11. büyücü.
-yaşlı qadın: əmmə. amma11. nənə. böyük nənə.
-qadın ərin çağırmağa bir sevgi sözü: aquş. ağuş.
-atavul əkəç: eyni soya bağlı qadınlar.
-alçaq qadın: qaymasoq11. alaşa.
-aycam-qadın11: qaraçay mitilojisinə görə yeryüzündə yaratılan ilk qadın.
-cazibəli qadın: aybat tişiruv.
-ərkəklərə düşgün qadın: dayaman11.
-qısa, şişman qadın: dorduq11.
-qısır qadın: betav11. -yaşlı qadın: qurtqa11. cadı.
-qadın cinsəl orqanı: qotta11.
-qadınsı ərkək: qadın qılıqlı. qıstəkə11.

qadınsı -qadınsı ərkək: qanav11.

qadır11 1. zayıf bayqır. 2. qatır.
-qadır qılıq: inadçılıq.
-qadır qılıqlı: əksi. tərs. kaprisli. xuysuz.
-qadırına minmək: kapris yapmaq. xuysuzluq etmək.

qadıran11 qatran. inad. dirənən.

qadırlanmaq11 qatranmaq. inad etmək. dirənmək.

qadıy11 yalançı. qandırıcı.

qadur11 iğrənc. diksindirici. mənfur. fəna.

qadura11 1. müşqülpəsənt. bahanaci. 2. sivrik. uyanıq. 3. süt süzmək üçün süzgəç. ağ kimi örgülü böyük kəpçə.

qaduraçı11 yaramazlıq yapan. hırsızlıq yapan it.
-qaduraçı itqə yetməy baqası: hırsız it qədər qiymətli yoq.

qaduv11 kəndinə güvənən.

qafa -dar qafalı: toqal11. -tik qafalı: kirəş11. -qalın qafalı: qayırmıq11. qatqımıq. qatqıq. beyinsiz. -qafa tumaq: qayırılmaq11. difiya keçmək. dirənmək. -ət qafalı: sılqırbaş11. beyinsiz. manqafa.

qafasız suvbaş11. ağılsız. yekəbaş11. axmaq. alıq. budala.

qafsar11 azqın it.

qafu11 qapu. hapisqana. zindan.

qağız11 kağız.
-yoxa qağız: incə qağız.
-qağız yürütmək: məktuplaşmaq.
-qağız tükrəvüç: bağlaç.
-qatı qağız: qarton.
-qöçürçü qağız: qarbon qağızı.
-qum qağız: zubbata.

qağızçı11 kağızçı. katip. sekretər.

qahdan gahdan. hərdən. qayda11. bə’zən

qakil kakil. kəkəl11. çuvqal11. saç pərçəmi.

qala11 qurqaç. istehkam.
-qala pozub gəlgəncə: qala pozmuş kimi. böyük bir işi açmış, həll edmiş kimi havalara girmək.
-qalası oyulmaq: 1. işi axsamaq. işi pozulmaq. 2. güvəndiği kişiın ölməsi.

qalabalıq11 təlaş. vəlvələ. qılan11. gürültü. patırtı.

qalaç11 çörək.

qalacüq11 qarasaban. pulluq.

qalamaq11 üst üstə yığmaq.

qalan başqa. qalqan11. digər.

qalandırmaq11 yığmaq.

qalanqa11 pərdə.

qalap dizdən aşağısı dar, üst tərəfi çox geniş, çizməylə giyilən şalvar. -qalpa qönçək11: külot şalvar.

qalapıs11 sünəpə. uyuşuq. şapşal. pasaqlı. pasaqıl.

qalaq11 1. havayi. boşun. sərsəri. başı boş.
avara. 2. qanat. pervana qanadı.
-tirmən çarxnı qalaqları: dəğirmənin qanatları. 3. qayıq kürəği. -qalaq tartmaq: kürək çəkmək.
-qalaq aylanmaq: avara dolaşmaq.
-qalaq it: qalaq itləy: başı boş it.
4. yontulmuş parça. qaşığ.
-basta qalaq: taxda qaşığ.
-qars qalaq: qafqas müziğinə tempo tutmaq üçün yapılmış taxda parçası.
-qalaq börk: astraqan qalpaq.
-qalaq tiş: böyük, geniş diş.
-taban qalaqçıq: qaşığ.
-işqoq qalaq: dibçiq.
5. kötü. işə yaramaz. pozuk. 6. pis. kir.
-qalaq bolmaq: işə yaramaz olmaq. ziyan olmaq.
-qalaqlıq salmaq: kötülük etmək.

qalaqlığ zərər. ziyan.
-qalaqlıq salmaq: zərər vermək. yoxedmək.
-qalaqlıq salqan: məhvedici. təhlikəli. zərərlı.
-sabanlaqa qalaqlıq yetdirmək: tarlaların heyvanlar tərəfindən çiğnənməsi.

qalaqur11 sır.
-qalaqur içirmək: sır qaplamaq.

qalaşlı qans11 əbəköməçi.

qalav dışqal. daşqal. aşqal.

qalav11 bir tür çörək. küllük. çaylarin yığdığı topraqlar. yığılı. yığıntı.

qalavur11 gözçü. gözətləyici. qaraqol.

qalay11 tuturuq11. löhüm. bidon. küp. boşqa. nasıl. nəcür. -qalay arı: nə tərəfə.

qalayda11 nərədə. harada.

qalayı11 nərəsi. harası.
-sən görgüzqən yer qalayıdı?: sənin göstərdiğin yer nərəsidir?.

qalayqa11 nərəyə.

qalaytın11 1. nasıl. nəcür. nə şəkildə. 2. nə yönə.

qalbara11 1. ağılsız. budala. aylaq. 2. pasaqlı. pasaqıl. qılıqsız. bədəxlaq.

qalça tuppuş. duppuş. qaba ətlər. yansüyək11.
-kalça gəmiği: urçuq11.
-iri qalçalı: səmizquyruq11.

qalca11 yayqara. gürültü patırtı. yığın. kümə.
-qalca edmək: yığmaq. kümələmək.

qalcalamaq11 yığmaq. kümələmək.

qalcar11 heyvan ağılı. geçici olaraq yapılmış sundurma.

qaldı11 çizmə.

qaldırmaq qöltürmək11. qoparmaq11. daşımaq. qötürmək11. turquzmaq11. bıraqmaq. geriyə bıraqmaq. -ortadan qaldırmaq: çıxarmaq. taydırmaq11.gidərmək.

qaldırmay11 qoymadan. hamsını. götürməy. birini belə bıraqmadan. dibdən.

qaldırtmaq göltürtmək11. götürtmək.

qalgər 1. əsgi. 2. paslı bıçaq.

qalı11 1. məzac. xuy. karakter. 2. eğitim. tərbiyə. 3. hərəkət yolı. görgü. alışqanlıq.

qalıb kəb11.

qalım11 başlıq parası.

qalın11 1. şişman. səmiz. 2. qoyu. 3. buruq. əkşi. kəkrəmsi. 4. başlıq parası. 5. qalabalıq. sıx.
-qalın kişi: şişman kişi.
-qalın qafalı: qayırmıq11. qatqımıq. qatqıq. beyinsiz.
-qalın bulmaq: bazıqsınmaq11.
-qalın bağırsaq: yavlu içəqi11.
-qalın şay: qoyu çay.
-çiy alma avuznu qalın etədi: çiğ alma ağızı əkşitir.
-qalın bolmaq: çoğalmaq. artıqlaşmaq. artmaq.
-qalın köken: sıx çalılıq.
-çeqetni qalınına girib qözdən daşaydı: ormanın sıx yerinə girib gözdən qayboldu.

qalınlanmaq11 kəsifləşmək. yoğunlaşmaq.

qalınqafa buruş baş. burşaq. tikbaşlı. tərs.

qalıq qalqa11. hava.

qalıt11 qavrulmuş undan yapılan bir yiyəcək.

qalivan11 saçaq. çatının çıxıntısı. sundurma.
-üy qalivan: saçaq.

qalkeçit kalkeçit. qopca.

qallas11 ot yığını.

qallay11 nə. nasıl.
-qallay bir: nə qədər.

qalmaq -gücsüz qalmaq: alqasınmaq11. zayıf düşmək. quvvəttən düşmək.
-quru yurtqa qalmaq: evsiz barqsız ortada qalmaq.
-sürücəmdə qalmaq. gec qalmaq. uzaymaq11. gecikmək. geçmiştə qalmaq. uzaqlaşmaq.

qalmay -köp qalmay: çox geçmədən.

qalmaz elgənməz11. yelgənməz. yılgənməz. cəsur. qorxmaz.

qalməş11 büyü.

qalməşçi11 büyücü.

qalmışdı qalsın. azdan11. az daxi. -yıqılırqa azdan qaldım11: az qalmışdı qalsın düşüyordum.

qalmuq11 -kalmuq şay11: süt, duz, tərəyağı, qarabibər qatılaraq içinlən bir tür çay. -kalmuqlu11: hazar dənizi quzeyində yaşayan bir moğol qəbiləsi.
-qara qalmuqlu: qalmuq moğolları.

qaloş11 çizmənin üzərinə giyilən bir tür ayaqqabı.
-qaloşqa olturmaq: yarışta yenilmək.

qalpaq11 şapqa.

qalqa11 qalıq. hava.

qalqamaq11 havalanmaq.

qalqan11 qalan. digər. başqa.
-qalqan günlərdəcə bolmay bügün gün yuvaqdı: digər günlərin tərsinə bugün hava parraq.
-qalqan-bulqan: töküntü. artıq.

qalqay11 1. havalı. havlayan it. 2. boşboğaz. gəvəzə.
-qalqayınqı tıy: çənəni qapat.

qalqımaq11 uyuqlamaq.

qalqınmaq11 qalıb gedmək. süzülmək.
-quş kəsin göydə qalqınıb turadı: quş göydə süzür.

qalqmaq durmaq.

qalquraq11 bax > qanquraq.

qalquv11 uyuqlama.
-qalquvqa barmaq: şəkərləmə yapmaq.
-tekə qalquv edmək: uyuqlamaq. şəkərləmə yapmaq.

qalquvsuz11 uyqusuz.

qalsın azdan11. az daxi. -yıqılırqa azdan qaldım11: az qalmışdı qalsın düşüyordum.

qalsız11 1 dağınıq. düzənsiz. alt üst olmuş. 2. cılız. zayıf. çəlimsiz. 3. halsız. cansız. sal11. uyuşuq.

qalta11 xalta. baltanın tərs qısımı. para kəsəsi. cib.

qaltaq satü11. özün satan. sürtük qadın. fahişə. bayraqta11. əğləncə düşgünü qadın. şıllıq. fahişə. qəhbə. qaltaqbaş11. kibirli. qurumlu. qasıntı. gödü11. fahişə. qəhbə. əxlaqsız.
-kəsin qaltaq edmək: özün tutmaq. burnu qaf dağında olmaq. burnu böyümək.

qaltaqbaş11 kibirli. qasıntı.

qaltas11 balyoz. böyük çəkic.

qaltır11 çöp. süprüntü. aşqal.

qaltıramaq11 titrəmək.

qaltıraşmaq11 titrəşmək.

qaltıratmaq11 titrətmək.

qaltıravuq dəvamlı titrəyən. titrək.
-qaltıravuq almaq: titrəmə tutmaq.

qalüvpela11 çox əsgi devirlər.
-qalüvpeladan qalan: çox əsgi. tarix öncəsi.

qam11 kam11. kip. sıxı sıxıya.
-çəpqən yaşqa qam boldu: paltar gencin üzərinə oturdu.
-eşikni qam etgəndiləmək: qapıyı sıxı sıxıya qapatmaq.
-qunaqa qam qısılıb, yaşırtın üynü maraydı11: duvara sıxı sıxıya yapışıp, gizlicə evi gözlür.
-qam yabılqan tərəzə: sıxı örtülmüş pəncərə.
-qam bolmaq: üzərinə tam oturmaq.

qama qəmə.
-iki yanına kəsgən qəmə: güvənilməz. ikiyüzlü.

qamadav törə11 şamanların hükm verdiği məhkəmə.

qamamaq qamaşmaq.
-yarıq güngə qarab gözləri qamadı: parlaq günəşə baxıb gözləri qamaştı.

qamamaq11 qapamaq. bıqmaq. istəksizləşmək. istəyini itirmək. soğumaq.
-ol işdən qamadım: o iştən soğudum.

qamamaqan11 1. daynaqlı. iradəli. istəkli. israrlı. 2. utanmaz. həyasız. arsız.

qaman11 kaman. qaytı11. qovuslu. həp. dayima. hər zaman.

qamança kamança -kamança yayı: qıl yaya.

qamanmaq11 korlanmaq. korlaşmaq.
-bıçaqnı avuzu qamaqandı: bıçağın ağızı korlaşmiş.

qamatmaq11 korlaşdırmaq. qamaştırmaq.
-yıltıraqan çıran, gözləri qamatadı: parlayan buzul gözləri qamaştıır.

qamaymaq11 tıqa basa doymaq.

qamaytmaq tıqa basa doyurmaq.

qambur kambur. belqavsırt11. sırtı əğri. tuqur. duqur11. çıxıntılı. qabarıq. şiş. ur. tuquş11. tümsək. hörgüc. çıxıntı. qabartı.

qambur quppur11.

qamcav şaman. büyücü. -qamcav-törə şamanların qarar verdiği məhkəmə.

qamçı çaqı11. yaxı.
-qamçı burnu bilə saylamaq: ən iyilərini seçmək.
-qamçı oynatmaq: dövüşmək. vurmaq. dövmək. savaşmaq.
-qamçı vurmaq: çaqımaq11. çağılamaq. yaxımaq. yaxılamaq.

qamçi qaddar. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.

qamçılıq qaddarliq. acımasızlığ.

qamij11 önəmsiz. heç anlamında bir söz.

qamijaq11 böcək.
-ambar qamjaq: buğday biti.
-yıltıravuq qamjaq: od böcəği.
-qacı qamjaq: yer taxdaqurusu.
-qara qamjaq: boq böcəği.
-sarı qamjaq: mayıs böcəği.
-süyümçü qamjaq: uğur böcəği.

qamijlanmaq ortaya çıxmaq. kəndini göstərmək.

qamil11 qapıl. ağactan yapılma fincan. kasa.

qamiş ayaq ağactan yapılma kasa.

qamıt at qoşumunun boyun halqası.
-qamıt salmaq: atın boyun xalqasını taxmaq.

qamma-qırsa11 qadın şaman. büyücü.

qammırsamaq11 dişi heyvanların qızması, əşlənməsi. şəhvət duymaq.

qammırsav11 şəhvət.

qammos11 gəm. heyvanın ağzına geçirilən iptən yapılma gəm. dişindiriq. burunsalıq.

qammoy11 qorvoy. mühafiz.

qammoylanmaq 1. yoldaşlıq etmək. 2. mühafizlik etmək.

qamoj11 bir tür çarıq. keçədən yapılan ayaqqabı.

qampalmaq11 zor duruma düşmək. kötü bir durumda qalmaq.

qampaymaq11 1. devrilmək. yuvarlanmaq. düşmək. -ayaqım tayıb qampaydım: ayağım qayıb yuvarlandım. -çuyun qampayıb turadı: qazan devrilmiş durur. 2. kötü bir duruma düşmək. zor durumda qalmal. 3. ölmək.

qampaytmaq11 1. devirmək. yıxmaq. 2. zor durumda bıraqmaq. kötü bir duruma düşürmək. 3. öldürmək.

qampıl11 kəmpil. əğiq. əğilmiş.
-qampıl bolmaq: əğilmək. bükülmək.
-qampirləri tüşmək: morali pozulmaq.
-qampirlərin tüşürmək: moralini pozmaq.

qampıq əğri. bir yana əğrilmiş.

qamqot11 1. çənə. ağız çevrəsi. üz. 2. çıxıntılı sarp qaya.

qamsıx11 yaramaz. afacan. haylaz.
-qamsıx bolmaq: haylazlıq yapmaq.
-qamsıx ösgən: şırmaq. sırmaşıq.

qamsıxlanmaq11 yaramazlıq yapmaq.

qamu11 çarıq. ayaqqabı.

qan11 kan. baylıq. bəylik. xəzinə.
-söz baylıq: söz xəzinəsi.
-qan uyuqan: bərə. morluq.
-qanı qartıqa sıyınma: çox qızmaq. müthiş öfgələnmək. -qan saban: qan parası qarşılığı verilən tarla.
-qan almaq11: intiqam almaq.
-qan bahası bermək11: çox para ödəmək.
-qan baqası11: diyə. öldürülən üçün ödənən qan parası. qan aqçası.
-qan bilə irinni qatışdırmaq11: insanları birbirinə qışqırtmaq.
-qan-can salmaq11: çabalamaq. qeyrət etmək.
-qan yavmaq11: böyük bir fəlakətə uğramaq.
-qan çəriv: əsgidən xan yada pirənsin eldən vergi toplayan əsgəri.
-qan əmcək11: əsgi qaraçay’da barışma amacıyla. öldürülənin evindən qaçırılıb öldürülənin ailəsi tərəfindən yetiştirilən, geri verilən cocuq.
-qan ırqım: çürük.
-qan qaynatqan zaman: dəliqanlılıq çağı.
-qan qasavat edmək: uğraşıb didinmək. böyük qeyrət göstərmək.
-qan töləmək: intiqam almaq.
-qan töləv: qan davası. qan borcu.
-qan düğümcək: qan pıhtısı. trombüs.
-qan urquc: nəştər.
-qan usta: 1. bir işi yapmada yetənəkli. 2. həkim. doqtor.
-qanqa boyalmaq: kişi öldürmək.
-qanından gəlmək: zor yapmaq.
-qannı qan bilə yuvmaq: kötülüğü kötülüklə dəfətmək. kötülükə kötülüklə qarşılıq vermək.

qanal qobu11. kopu. kovpu. kovuk. oluq.

qanar11 çuval. torba.

qanat qalaq11. -tirmən çarxnı qalaqları: dəğirmənin qanatları.

qanat qol.
-qanat bit: çox sevinmək. havalara uçmaq.
-qanat qaqmaq: qanat çırpmaq.
-qanatları qatımaq: böyümək. gəlişmək. güclənmək.

qanatlı qaylı11. quş.

qanav11 qadınsı ərkək.
-qanav xəbər11: yalan.

qanavat parlaq qumaş.

qanay11 canım, əzizim kimi, böyüklərin kiçikləri çağırma söyləşi.

qanazır 1. qabadayı. kibirli. 2. iğrənc. pis.

qan-bura11 ayı qanı. əsrədən. sərxoş edici. alkollu içgi.

qanbuz11 ağır canlı.

qanca irqaq11. çəngəl.

qancal11 1. dayanıqlı. sağlam. 2. cidamlı. səbirli. 3. tənəkə. sac.
-qancal taba: sac.
-qancalbaş üy: çatısı sac lövhə ilə qapalı ev.

qançav11 boyunda, qoltuq altında çıxan bir tür çiban.

qançı qurt11 sülük.

qancılık11 alçaq. namussuz.

qancıq11 1. qurt, it kimi heyvanların dişisi. 2. şəhvətli. utanmaz.

qancıqa11 yəhər tərkisi. yəhər qaşının dış tərəfi.
-qancıqa bağ: tərkiyə eşya bağlamaq üçün ip.

qancıqalamaq11 yəhərə bağlamaq.

qandala 1. qandaqa11. taxdaqurusu. 2. hamamböcəği. tarakan.

qandaqay11 1. təkə. yabanı ərkək dağ geçisi. 2. sağlam yapılı. quvvətli.

qandırac qandırıcı. aldavuq11. hiləkar.

qandırıcı qadıy11. yalançı. qandırac. aldavuq11. hiləkar.

qandırma aldatma11.

qandırmaq11 təriltmək11. hilə yapmaq. imrəndirmək. aldatmaq. doyurmaq. alışmaq. ılımaq. soğumaq. müsəllət olmaq.
Yüklə 6,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin