Aslanova nozima hakimovna maktabga tayyorlov guruhi bolalarida matematik tasavvurlarni rivojlantirishning metodik asoslari
Yüklə 253,29 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Idrokni o‘stirishga qaratilgan o‘yinlar
- Diqqatning turg‘unligi
|
o‘yinlarga e’tiborimizni qaratamiz. Tarbiyachi tayyorlov guruhi bolalariga
matematik bilimlarni rivojlantirishda turli mashg‘ulotlardan va o‘yinlardan foydalanadi. Asosan nazariy ma’lumotlar (qoidalar...) matematika mashg‘ulotlarida berilsa, shu ma’lumotlarni mustahkamlash va bolalarga eslatish va takrorlatish uchun turli xildagi o‘yinlardan foydalaniladi. Ilg‘or ta’lim texnologiyalari asosida tashkil etiladigan mashg‘ulotlar bolalarda intellektual malakalarning mukammal shakllanishiga zamin yaratadi. «Texnologiya» yunoncha so‘z bo‘lib, «tecne» - «mahorat», «san’at» va «logos» - «tushuncha», «o‘rganish» demakdir. “Texnologiya” so‘zi zamirida jarayonlarni amalga oshirish usullari va vositalari xaqidagi bilimlar yig‘indisi, shuningdek, ob’ektda sodir bo‘ladigan sifat o‘zgarishlari tushuniladi. O‘yin texnologiyasi ham o‘yin metodidan o‘zining aniq maqsadi, amalga oshirish kerak bo‘lgan jarayonlarning mantiqiy ketma-ketligi va o‘zaro bog‘liqligi, oldindan belgilangan natijalarga erishish kafolati bilan farq qiladi. Maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarga matematik bilimlarni izchillikda va mukammal tarzda yetkazib berish uchun ham interfaol usullarni qo‘llash zaruriyati mavjud. Tarbiyachining vazifasi bolalar ko‘zi o‘ngida o‘yin vaziyatining ko‘rgazmali manzarasini gavdalantirishdan, o‘yin obrazlarini yorqin tasvirlashdan, bolalar tasavvuri va hislariga ta’sir etishdan, ularning ijodiy tashabbusni faollashtirishdan iboratdir. Tayyorlov guruhlarida o‘yinlar rollarni taqsimlashdan boshlanadi. Idrokni o‘stirishga qaratilgan o‘yinlar bolada narsalarning rangi, shakli, kattaligiga ko‘ra tahlil qilish malakasini shakllantiradi. Bunday o‘yinlar qatoriga “Shakllar ichidan qizil ranglilarni top”, “O‘lchamiga qarab guruhla”, “Nechta burchaklilar bor?”, “Figurali domino”... o‘yinlari kiradi. Maktabgacha yosh oxiriga kelib, bolalar rang qatoridagi 7 xil rangni bemalol farqlay oladilar. Ular asosiy geometrik shakllar (doira, oval, to‘rtburchak, to‘g‘ri to‘rtburchak, uchburchak)ni bilishlari lozim. Namunaga ko‘ra yoki nomi aytilgan ma’lum bir shakldagi narsalarni ajrata olishlari kerak. Bolalar narsalarning kattaligini farqlashda ularning o‘lchami bo‘yicha terib chiqishni biladilar, 20 ta tayoqcha, doiracha yoki boshqa bir xil turdagi kattaligi har xil predmetlarni kattalashib va kichiklashib boruvchi tartibda qo‘yib chiqadilar. Narsalar kattaligini 3 xil o‘lchamda nomini ayta oladilar (uzunlik, kenglik, balandlik). Bu ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari uchun bolalarga shu turdagi o‘yinlar taklif etiladi. Navbatdagi o‘yinlar guruhi diqqatni rivojlantirishga qaratilgan o‘yinlar bo‘lib, ular voqelikning ma’lum jihatlariga qarata diqqatni to‘plashga o‘rgatadi (diqqatni to‘plamasdan hech bir ishni bajarish mumkin emas). Bu o‘yinlar turkumi orqali bolalar diqqatining turg‘unligi, ko‘chuvchanligi, bo‘linuvchanligi kabi xususiyatlari shakllantiriladi. Diqqatning turg‘unligi biror narsa ustida uzoq vaqt diqqatni to‘plab tura olish, demakdir. Ma’lumki, aqliy rivojlanishida muammolari bo‘lgan bolalar diqqati muqim bo‘lmay, bolalarda ish jarayonida muqimlilik bo‘lmaydi. Ya’ni bolalar bir faoliyatda uzoq shug‘ullana olmaydilar. Diqqatni Yüklə 253,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|