Şakir Musayev

 

Şakir Musayev  

 

192

ümumiyyətlə mümkün olmur. Belə problemli vəziyyətlər çox vaxt 

məhkəmə-tibb ekspertinin iştirakı ilə istintaq eksperimentinin 

keçirilməsinə səbəb olur. 

Bu prosessual hərəkətlərin istintaq və ya təhqiqat məqsədlərindən 

başqa, nümayişedici məqsədinin də vacibliyini qeyd etmək lazımdır. 

İş üzrə sübutlar sisteminin formalaşmasında əyani (illüstrativ) təsvir 

hissə mühüm yer tutur. Məhkəmə  həkiminin iştirakı ilə istintaq 

eksperimenti və ifadələrin yoxlanılmasının digər keçirilmə  səbəbi 

müstəntiqin  əvvəlcədən toplanmış materialların  əyaniliyinin təmin 

edilməsinə doğru yönəlmiş  cəhdi ola bilər. Bu hal öz növbəsində 

ibtidai və məhkəmə istintaqının yüksək ardıcıllıqla birindən-digərinə 

keçməsinə  zəmanət verir. Təqsirləndirilən  şəxslərin  əvvəllər 

verdikləri ifadələrdən imtina etməsi və ya onları  dəyişdirməsi 

imkanını məhdudlaşdırır, iş üzrə sübutlar bazasını möhkəmləndirir və 

obyektivləşdirir. Göstərilənlər ilk növbədə, məzmununda ancaq 

subyektiv məlumatlar olan sübutlara, məsələn, dindirilmə, üzləşdirmə 

yolu ilə alınan operativ məlumatlara aiddir. Məntiqi baxımdan, əlavə 

istintaq hərəkətləri gedişində bir daha təsdiqini tapmış sübutlar, digər 

faktlarla münasibətdə üstünlük təşkil edir. 

Əvvəllər alınmış sübutların təsdiq və ya inkar edilməsindən, 

dəqiqləşdirilməsindən, təsbit edilməsindən, onlar arasındakı 

ziddiyyətlərin aradan qaldırılmasından  əlavə olaraq, istintaq 

eksperimentinin və ifadələrin yoxlanılmasının proqnozlaşdırılması 

xüsusi  əhəmiyyət kəsb edir. Həmin hərəkətlərin icrasında bəzən 

istintaq üçün gözlənilməz olan yeni məlumatlar və iş üzrə əlavə sübut 

mənbələri aşkar edilə bilər. Təhqiqatı aparılan hadisənin baş verdiyi 

yerdə, ifadələri yoxlanılan şəxslərin yaddaşında hadisənin baş verdiyi 

şəraiti bərpa etmək, onların əvvəl verdikləri izahatları dəqiqləşdirmək 

və digər obyektiv məlumatlarla yerlərdəki  şəraitlə tutuşdurmaq 

mümkündür. Əldə edilmiş yeni faktlar isə gələcəkdə xüsusi müayinə 

obyekti ola bilər.  

Bununla istintaq eksperimenti və ya istintaq yoxlamasının 

keçirilməsi yolu ilə yalnız artıq işin məlum olan şəraitinin 

dəqiqləşdirilməsini yox, həm də konkret istintaq variantlarını, yəni 

tədqiq edilən hadisənin həqiqətən necə baş verməsi barədə, iş üzrə 

---